Σε σχεδόν 2 τρισεκατομμύρια ευρώ ανέρχεται το σχέδιο προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2028–2034, όπως ανακοίνωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η πρόταση της Επιτροπής αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων, από τον αυξανόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό έως τις ενισχυμένες ανάγκες άμυνας και ασφάλειας.
Η Φον Ντερ Λάιεν χαρακτήρισε το σχέδιο «προϋπολογισμό για μια νέα εποχή», επισημαίνοντας πως φέρνει αλλαγές όχι μόνο σε επίπεδο προτεραιοτήτων αλλά και στη χρηματοδότησή του, με την ΕΕ να εξετάζει νέες πηγές εσόδων, διατηρώντας ταυτόχρονα τις εθνικές συνεισφορές στα υφιστάμενα επίπεδα.
Πενταπλασιασμός δαπανών για άμυνα – Έμφαση στη μετανάστευση και την ανταγωνιστικότητα
Η ασφάλεια αναδεικνύεται σε κορυφαία προτεραιότητα, καθώς ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει πενταπλάσιες δαπάνες για την άμυνα, ενώ τριπλασιάζονται τα κονδύλια για τη διαχείριση της μετανάστευσης και των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης.
Παράλληλα, για πρώτη φορά δίνεται στα κράτη-μέλη η δυνατότητα να επενδύσουν έως και 150 δισ. ευρώ απευθείας στους στόχους της ΕΕ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον σεβασμό του κράτους δικαίου, ενώ το 35% του προϋπολογισμού θα κατευθυνθεί σε δράσεις για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Συμπεριλαμβάνεται επίσης πακέτο 100 δισ. ευρώ για την Ουκρανία.
Μεγάλο άλμα από τον προηγούμενο προϋπολογισμό
Το νέο σχέδιο σηματοδοτεί εντυπωσιακή αύξηση σε σχέση με τον προηγούμενο επταετή προϋπολογισμό της περιόδου 2021–2027, ο οποίος ανερχόταν σε περίπου 1,2 τρισ. Ευρώ ή 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ. Η ενίσχυση των δαπανών είναι πιθανό να προκαλέσει ενστάσεις από ορισμένα κράτη-μέλη που ήδη αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές προκλήσεις και καλούνται να συνεισφέρουν σημαντικά στο κοινό ταμείο.
Εστίαση σε γεωργία, άμυνα, περιφέρειες
Ο Επίτροπος Προϋπολογισμού, Πιότρ Σεραφίν υπογράμμισε ότι η πρόταση στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της άμυνας και στον εκσυγχρονισμό των αγροτικών επιδοτήσεων. Το σχέδιο περιλαμβάνει ταμείο ανταγωνιστικότητας, ευημερίας και ασφάλειας ύψους 589,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 451 δισ. προορίζονται αποκλειστικά για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Η γεωργία διατηρεί και πάλι κεντρικό ρόλο, με 300 δισ. ευρώ να προβλέπονται για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, ενώ 218 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Οι δαπάνες για άμυνα και διαστημικά προγράμματα θα ανέλθουν στα 131 δισ. ευρώ, δηλαδή πέντε φορές περισσότερα σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.
Μπροστά μια δύσκολη διαπραγμάτευση
Το σχέδιο συμφωνήθηκε έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις που συνεχίστηκαν έως το πρωί της Τετάρτης. Τώρα ξεκινά η επίσημη διαδικασία εξέτασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, ενώ απαιτείται τελική ομόφωνη έγκριση από τους ηγέτες των κρατών-μελών έως το τέλος του 2027.
Ο Επίτροπος Οικονομικών Μάικλ ΜακΓκραθ υπογράμμισε ότι οι συνθήκες είναι «ιδιαίτερα δύσκολες», καθώς από το 2028 θα ξεκινήσει η αποπληρωμή του κοινού ευρωπαϊκού χρέους που δημιουργήθηκε κατά την πανδημία — ποσό που θα μπορούσε να φτάσει τα 25 δισ. ευρώ ετησίως. «Δύο χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων βρίσκονται μπροστά μας», τόνισε ο ΜακΓκραθ, προσθέτοντας ωστόσο ότι η σημερινή πρόταση αποτελεί «σημαντικό ορόσημο».
Επενδυτικό κενό και στρατηγικές προτεραιότητες
Η πρόταση έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς η ΕΕ επιδιώκει να ενισχύσει τις αμυντικές και οικονομικές της δυνατότητες απέναντι στον ανταγωνισμό από ΗΠΑ και Κίνα. Υπενθυμίζεται ότι έκθεση του πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι προειδοποιούσε για επενδυτικό κενό 800 δισ. ευρώ ετησίως στην ΕΕ.
Ο νέος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός γνωστός ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) θα καλύψει περίπου 50 ευρωπαϊκά ταμεία, από την έρευνα μέχρι τις ενεργειακές υποδομές, με τις πλουσιότερες χώρες της Ένωσης να παραμένουν οι βασικοί χρηματοδότες του.
Πηγή: tanea.gr
