Το 2025 είναι ήδη στον έβδομο του μήνα και το Ιράν εκτελεί μια από τις μεγαλύτερες και ταχύτερες μαζικές απελάσεις προσφύγων στην ιστορία, εκδιώκοντας έως και 4 εκατομμύρια Αφγανούς χωρίς νόμιμα έγγραφα, σύμφωνα με το The Sunday Times. Πάνω από 1,1 εκατομμύριο έχουν ήδη απελαθεί, ενώ δεκάδες χιλιάδες συνεχίζουν να επιστρέφονται εβδομαδιαίως στα ανατολικά σύνορα με το Αφγανιστάν.
Γιατί το Ιράν προχωρά σε αυτή την κίνηση;
Η οικονομία του Ιράν βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, με ανεργία, πληθωρισμό και δυσαρέσκεια να κλιμακώνονται. Οι μετανάστες —κυρίως Αφγανοί— γίνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι για την οικονομική και κοινωνική πίεση. Η Τεχεράνη τους κατηγορεί για αύξηση της εγκληματικότητας, της παράνομης εργασίας και της ανασφάλειας, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.
Παράλληλα, η κυβέρνηση Ραϊσί θέλει να δείξει αποφασιστικότητα και εθνικιστική πυγμή. Σε μια εποχή πολιτικής αναταραχής και διεθνούς απομόνωσης, το καθεστώς εργαλειοποιεί την απέλαση ως ένδειξη εσωτερικού ελέγχου.
Το Ιράν κατηγορεί πολλούς Αφγανούς για κατασκοπεία ή διασυνδέσεις με τους Ταλιμπάν και θεωρεί ότι η παρουσία τους εγκυμονεί κινδύνους ασφαλείας. Παράλληλα, οι απελάσεις λειτουργούν ως μέσο πίεσης προς την Καμπούλ αλλά και τη διεθνή κοινότητα για να συμμετάσχουν ενεργότερα στην υποστήριξη της περιοχής.
Μετά από δεκαετίες που φιλοξενούσε εκατομμύρια Αφγανούς, το Ιράν δηλώνει ότι οι υποδομές του δεν αντέχουν πλέον την πίεση. Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία και η εσωτερική ροή προσφύγων επιδεινώνουν την κατάσταση.
Σύμφωνα με τη Guardian και το Reuters, οι συνθήκες στις ζώνες απέλασης στα σύνορα είναι τραγικές: εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανοί βρίσκονται χωρίς τροφή, νερό ή στέγη, με γυναίκες και παιδιά να κοιμούνται σε σκηνές υπό αφόρητη ζέστη. Η Διεθνής Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού και ο ΟΗΕ προειδοποιούν ότι εξελίσσεται μια ανθρωπιστική καταστροφή με παγκόσμιες επιπτώσεις.
Το Αφγανιστάν, υπό τη διακυβέρνηση των Ταλιμπάν, δεν διαθέτει υποδομές να απορροφήσει εκατομμύρια επιστρέφοντες. Οι επιστρέφοντες κινδυνεύουν από φτώχεια, καταστολή, στρατολόγηση ή και θάνατο.
Το εύρος και η ταχύτητα αυτής της εκδίωξης θυμίζει μετακινήσεις πληθυσμών εν καιρώ πολέμου. Η Wikipedia αναφέρει πως πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι απελάθηκαν σε μόλις 16 ημέρες, αριθμός που σοκάρει ακόμα και οργανισμούς με εμπειρία σε κρίσεις προσφύγων.
Η απέλαση των Αφγανών από το Ιράν δεν είναι μόνο ανθρωπιστικό ζήτημα – είναι γεωπολιτικό εργαλείο, κοινωνική στρατηγική και πολιτική δήλωση. Το Ιράν, πιεσμένο εσωτερικά και διεθνώς, μετατρέπει τα σύνορά του σε σκηνή μαζικής εκκαθάρισης, με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή.
Πηγή: tanea.gr
