Από την Αυστρία ως τη Γερμανία και την Ολλανδία, η κοινωνική κατοικία διαμορφώνεται μέσα από καινοτόμα μοντέλα που δίνουν προτεραιότητα στη σταθερότητα, τη διαφάνεια και την προσβασιμότητα. Τι μπορεί να μάθει η Ελλάδα από τις ευρωπαϊκές καλές πρακτικές λίγο πριν την εκκίνηση του δικού της προγράμματος για κοινωνικές κατοικίες;
Η αναζήτηση μιας δίκαιης, βιώσιμης και προσβάσιμης κοινωνικής στέγασης απασχολεί διαρκώς την ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα. Ενώ κάθε χώρα διαμορφώνει τη δική της στρατηγική, κοινός παρονομαστής παραμένει η συνέργεια δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η μακροπρόθεσμη σταθερότητα και η κοινωνική ενσωμάτωση. Ποια είναι όμως τα μοντέλα που ξεχωρίζουν στην πράξη;
Αυστρία – Το «μοντέλο Βιέννης»
Η Βιέννη αποτελεί εδώ και δεκαετίες σημείο αναφοράς. Περίπου το 62% των κατοίκων της ζει σε κατοικίες που δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, διαχειριζόμενες από δημόσιους ή συνεταιριστικούς φορείς. Ο δήμος παραχωρεί γη με χαμηλό τίμημα, θέτοντας αυστηρά κριτήρια σχετικά με τα ενοίκια, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την κοινωνική μίξη. Το αποτέλεσμα; Ένα σταθερό, προσβάσιμο και διαφανές σύστημα που προσελκύει επενδυτές χαμηλού ρίσκου.
Ιρλανδία – Το μοντέλο PPP (Public-Private Partnerships)
Η Ιρλανδία επενδύει σε σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσω του μοντέλου PPP για την ενίσχυση της κοινωνικής στέγασης, κυρίως σε αστικά κέντρα. Το κράτος συγκεντρώνει έργα σε πακέτα (bundles) και τα αναθέτει μέσω διεθνών διαγωνισμών. Οι ιδιώτες αναλαμβάνουν την κατασκευή και διαχείριση των ακινήτων για 25-30 έτη, με το κράτος να πληρώνει ετήσιες αποζημιώσεις. Οι ενοικιαστές επιλέγονται με κοινωνικά κριτήρια μέσω κρατικής πλατφόρμας.
Γερμανία – Το δίκτυο Mietshäuser Syndikat
Στη Γερμανία, αναπτύχθηκε ένας υβριδικός μηχανισμός που συνδυάζει την κοινωνική κατοικία με την αυτοδιαχείριση. Το Mietshäuser Syndikat είναι ένα δίκτυο κατοίκων και συνεταιρισμών που αποκτούν εγκαταλελειμμένα ακίνητα και τα μετατρέπουν σε κοινότητες στέγασης. Η ιδιοκτησία είναι συλλογική και αποσυνδεδεμένη από την αγορά. Οι ενοικιαστές συμμετέχουν ενεργά στη διαχείριση, πληρώνοντας χαμηλά και σταθερά ενοίκια.
Ολλανδία – Μοντέλο επιδότησης με κοινωνικά ποσοστά
Η Ολλανδία επιλέγει έναν συνδυαστικό δρόμο, παρέχοντας επιδοτήσεις για την κατασκευή κατοικιών, υπό την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον το 30% κάθε έργου θα αφορά σε κοινωνική στέγαση. Παράλληλα, δίνονται φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα σε ιδιώτες για να συμμετάσχουν σε αυτά τα projects. Το κράτος δεν αποσύρεται αλλά λειτουργεί ως στρατηγικός συντονιστής.
Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική λύση για την κοινωνική κατοικία, αλλά πολλαπλές προσεγγίσεις που βασίζονται στη συνεργασία, τη στρατηγική στόχευση και τη μακροπρόθεσμη πολιτική βούληση. Το ζητούμενο δεν είναι η απλή αντιγραφή, αλλά η έξυπνη προσαρμογή αυτών των μοντέλων.
Πηγή: ot.gr
