Του Νίκου Ρουσάνογλου
Σε μία από τις σημαντικότερες αγορές της ελληνικής κατασκευαστικής αγοράς προβλέπεται να εξελιχθεί η Κρήτη τα επόμενα χρόνια, καθώς έχουν δημοπρατηθεί και υλοποιούνται (ή βρίσκονται στην εκκίνηση) έργα υποδομών, κτιρίων και τουριστικών θερέτρων συνολικού ύψους άνω των 4,5 δισ. ευρώ. Η πρόσφατη υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης για το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, με τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα, σηματοδότησε ένα σημαντικό ορόσημο, καθώς θα προσθέσει ένα μεγάλο έργο, προϋπολογισμού 1,75 δισ. ευρώ, στο νησί, πολλαπλασιάζοντας τις απαιτήσεις σε εξοπλισμό και προσωπικό.
Το τμήμα Ηράκλειο-Χανιά, μήκους 157 χιλιομέτρων, είναι το μεγαλύτερο από τα τρία τμήματα της ενιαίας χάραξης του ΒΟΑΚ και ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής που θα κατασκευαστούν στη χώρα τα επόμενα χρόνια. Σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού έχει καλυφθεί από ευρωπαϊκούς πόρους, καθώς το έργο χρηματοδοτείται με 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και με 592 εκατ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (μη συμπεριλαμβανομένης της προαίρεσης Χανιά-Κίσσαμος, ύψους 100 εκατ. ευρώ), προκειμένου να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027. Το υπόλοιπο ποσό, σχεδόν 1 δισ. ευρώ, είναι ίδια κεφάλαια και δάνεια που έχει εξασφαλίσει ο ανάδοχος. Μετά την περίοδο της κατασκευής, που υπολογίζεται ότι θα απαιτήσει πέντε χρόνια, θα εκκινήσει η περίοδος της παραχώρησης εκμετάλλευσης. Για την περίοδο λειτουργίας έχουν προβλεφθεί σκιώδη διόδια, με αποζημίωση του αναδόχου που μπορεί να φτάνει έως το 64,62% των τελών διέλευσης.
Στον τομέα των ΣΔΙΤ ξεχωρίζουν δύο συμβάσεις, η μία εκ των οποίων αφορά τμήμα του ΒΟΑΚ και η άλλη το πολύ σημαντικού κοινωνικού αποτυπώματος έργο των φοιτητικών κατοικιών στο Ηράκλειο, για λογαριασμό του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πρόκειται για μια σύμβαση ύψους 200 εκατ. ευρώ, που έχει αναλάβει να υλοποιήσει ο όμιλος Aktor. Προβλέπει την κατασκευή 1.810 διαμερισμάτων στο Ρέθυμνο, με συνολικά 2.710 κλίνες, καθώς και 1.026 διαμερισμάτων στο Ηράκλειο, με 2.136 κλίνες. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική παρέμβαση σε μία από τις περιοχές όπου η τουριστική κίνηση των τελευταίων ετών και η επέκταση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχουν δυσχεράνει σημαντικά την εύρεση ακινήτων για τους φοιτητές. Το έργο αναμένεται να δώσει “ανάσα” σε χιλιάδες φοιτητές, ενώ η παρουσία του ιδιώτη ως υπεύθυνου για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων αποτελεί λόγο επιπλέον αισιοδοξίας.
Η έτερη σύμβαση ΣΔΙΤ αφορά το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη, μήκους 22,5 χιλιομέτρων. Ανάδοχος είναι η κοινοπραξία των εταιρειών ΓΕΚ Τέρνα, Aktor και Άκτωρ Παραχωρήσεις. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη αφορά τη σύνθεση της κοινοπραξίας, καθώς, μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Άκτωρ Παραχωρήσεις από τον όμιλο Aktor, το συνολικό ποσοστό συμμετοχής του ομίλου θα φτάσει πλέον το 45%, αναδιαμορφώνοντας τις ισορροπίες στο σχήμα υλοποίησης του έργου. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 290 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα εγκρίθηκαν οι τεχνικές περιβαλλοντικές μελέτες του έργου, για την εγκατάσταση και λειτουργία των προσωρινών εργοταξίων. Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη ΣΔΙΤ υπογράφηκε προ διετίας (Απρίλιος 2023), αλλά απαιτήθηκε σχεδόν ένας χρόνος προκειμένου να ολοκληρωθούν όλα τα προαπαιτούμενα και να φτάσει το έργο στο στάδιο της εκκίνησης, χωρίς ασφαλώς να υπολογίζεται το “άχθος” των απαλλοτριώσεων, καθώς εκκρεμεί το δικαστήριο για τον καθορισμό της τιμής μονάδας. Η ολοκλήρωση του τμήματος Χερσόνησος-Νεάπολη του ΒΟΑΚ προβλέπεται τον Απρίλιο του 2027, χρονοδιάγραμμα που δύσκολα θα μπορέσει να τηρηθεί, ακριβώς λόγω των καθυστερήσεων που έχουν προκύψει.
Η τρίτη σύμβαση του ΒΟΑΚ αφορά το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, μήκους 14,5 χιλιομέτρων. Αυτή είναι προϋπολογισμού 169 εκατ. ευρώ και κατασκευάζεται ως αμιγώς δημόσιο έργο. Πρόσφατα το υπουργείο, στην αναφορά του για την πρόοδο της εργολαβίας, ανέφερε ότι εγκρίθηκαν οι οριστικές μελέτες οδοποιίας, οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και εκδόθηκαν οι αποφάσεις απαλλοτριώσεων. Σημειωτέον ότι το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί το έργο με 137 εκατ. ευρώ, ενώ συνολικά για τον ΒΟΑΚ συνεισφέρει σχεδόν 500 εκατ. ευρώ.
Εν τω μεταξύ, σε ποσοστό που ξεπερνά το 55% βρίσκεται η πρόοδος του έτερου εμβληματικού έργου που υλοποιεί ο όμιλος της ΓΕΚ Τέρνα στην Κρήτη, του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι, το οποίο υπολογίζεται ότι θα εξυπηρετεί πάνω από 18 εκατ. επιβάτες σε ετήσια βάση. Στην παραχωρησιούχο εταιρεία (Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης) συμμετέχουν με 45% το Ελληνικό Δημόσιο, με 32,46% η ΓΕΚ Τέρνα και με 21,64% ο ινδικός όμιλος GMR. Στόχος είναι η πλήρης λειτουργία του νέου αεροδρομίου να ξεκινήσει εντός του 2027. Το έργο είναι προϋπολογισμού 530 εκατ. ευρώ.
Real estate
Πάνω από 1 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι είναι και η αξία των έργων ανάπτυξης μεγάλων τουριστικών θερέτρων σε διάφορα σημεία της Κρήτης. Ωστόσο λίγα εξ αυτών έχουν ωριμάσει αρκετά, ώστε να ξεκινήσει η κατασκευαστική περίοδος. Ένα από αυτά, που τυγχάνει να είναι και από τα μεγαλύτερα, είναι το Elounda Hills, στην Ελούντα. Πρόκειται για έργο ύψους 800 εκατ. ευρώ (σε πλήρη ανάπτυξη), που προωθεί η Mirum, συμφερόντων του επενδυτή Βιτάλι Μπορίσοφ, ουκρανικής και ισραηλινής καταγωγής. Το έργο, που βρίσκεται στον Κόλπο Μιραμπέλου, προβλέπει την κατασκευή δύο πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων, μαρίνας ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής, ενώ θα περιλαμβάνει και περίπου 500 πολυτελείς βίλες και κατοικίες. Το ΦΕΚ για την πολεοδόμηση του έργου εκδόθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, ανοίγοντας τον “δρόμο” για την έκδοση και των οικοδομικών αδειών, με τη διοίκηση της εταιρείας να αναφέρει ότι εντός του καλοκαιριού αναμένεται να ξεκινήσει η κατασκευή των πρώτων κτιρίων, ενώ ήδη κατασκευάζεται η μαρίνα.
Στην έκταση των 735 στρεμμάτων θα δημιουργηθεί ένα πολυτελές θέρετρο, που θα υλοποιηθεί σε διάφορες φάσεις. Η πρώτη φάση, ύψους 350 εκατ. ευρώ, έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028 και προβλέπει την κατασκευή των δύο ξενοδοχειακών μονάδων (ένα κεντρικό 129 δωματίων και ένα παραλιακό 14 δωματίων), 134 κατοικιών (βίλες και διαμερίσματα) και ενός εμπορικού χωριού, όπως επίσης και της μαρίνας, που θα είναι έτοιμη ήδη από το 2026. Η μαρίνα θα λειτουργήσει υπό τη “σκέπη” της Camper and Nicholson Marinas, ενώ το ξενοδοχείο και οι επώνυμες κατοικίες θα φέρουν το “σήμα” της 1Hotels, μέλους του ξενοδοχειακού ομίλου Starwood. Μάλιστα, πρόκειται για την πρώτη μονάδα του είδους στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Πηγή: capital.gr
