Νέα Καληδονία: Κράτος εντός του Κράτους – Ιστορική συμφωνία με τη Γαλλία μετά τις ταραχές

Ένα χρόνο μετά τις βίαιες ταραχές που συγκλόνισαν τη Νέα Καληδονία και αναζωπύρωσαν τον φόβο για έναν ενδεχόμενο εμφύλιο πόλεμο στον Ειρηνικό, μια ιστορική συμφωνία δίνει νέα πνοή στο μέλλον του νησιωτικού συμπλέγματος και επανακαθορίζει τη σχέση του με τη Γαλλία.

Το Παρίσι και οι πολιτικοί εκπρόσωποι τόσο των υπέρμαχων της ανεξαρτησίας όσο και των ενωτικών με τη Γαλλία, κατέληξαν σε συμφωνία για την ίδρυση ενός «Κράτους της Νέας Καληδονίας» εντός του συνταγματικού πλαισίου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για μια νέα μορφή διοικητικής και πολιτικής ύπαρξης, που, όπως τονίζεται στο σχετικό κείμενο, θα κατοχυρωθεί στο ίδιο το Γαλλικό Σύνταγμα.

Η νέα συμφωνία προβλέπει σταδιακή μεταφορά εξουσιών προς τις τοπικές αρχές, διατηρώντας ωστόσο τον έλεγχο της άμυνας, της ασφάλειας και της νομισματικής πολιτικής στο Παρίσι. Οι τοπικές αρχές της Νέας Καληδονίας αποκτούν ενισχυμένες αρμοδιότητες στον τομέα της φορολογίας, της παιδείας, της δικαιοσύνης και της διεθνούς εκπροσώπησης, στο μέτρο των αρμοδιοτήτων τους.

Το κείμενο της συμφωνίας επιδιώκει να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές: τους αυτόχθονες Κανάκ, που αγωνίζονται εδώ και δεκαετίες για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία, και τους αποίκους και απογόνους Ευρωπαίων εποίκων που αντιτίθενται στον αποχωρισμό από τη Γαλλία. Και οι δύο πλευρές χαιρέτισαν τη συμφωνία ως «ιστορική τομή» και «μια δύσκολη, αλλά ισορροπημένη λύση» στο πολιτικό αδιέξοδο. Η συμφωνία έρχεται έπειτα από τις αιματηρές ταραχές του 2024, που είχαν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 10 ανθρώπων, εκατοντάδες τραυματίες και εκτεταμένες υλικές ζημιές στην πρωτεύουσα Νουμέα. Οι συγκρούσεις είχαν ξεσπάσει με αφορμή τις μεταρρυθμίσεις στους εκλογικούς καταλόγους, τις οποίες οι ανεξαρτησιακοί θεώρησαν απειλή για την πολιτική τους εκπροσώπηση.

Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε τότε σπεύσει προσωπικά στο νησί για να κατευνάσει την κρίση και είχε δεσμευτεί να ξεκινήσει έναν νέο θεσμικό διάλογο. Η συμφωνία του Ιουλίου 2025 αποτελεί προϊόν αυτής της διαδικασίας διαβούλευσης, με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών και κοινωνικών φορέων της Νέας Καληδονίας.Πλέον, απομένει η ψήφιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης από το Γαλλικό Κοινοβούλιο, καθώς και η διοργάνωση δημοψηφίσματος στη Νέα Καληδονία την άνοιξη του 2026, με το οποίο ο τοπικός πληθυσμός θα επικυρώσει ή θα απορρίψει τη συμφωνία.

Η ένταξη του «Κράτους της Νέας Καληδονίας» στο Γαλλικό Σύνταγμα έχει συμβολική αλλά και ουσιαστική αξία: αναγνωρίζει την ιδιαίτερη ιστορική, πολιτισμική και εθνοτική ταυτότητα του αρχιπελάγους, χωρίς να προχωρά σε πλήρη ανεξαρτησία. Όπως σημειώνει η El País, πρόκειται για ένα μοντέλο συμβίωσης που αποφεύγει το διαζύγιο αλλά αλλάζει ριζικά τη δομή της σχέσης Νέας Καληδονίας και Γαλλίας.Το ερώτημα παραμένει αν αυτή η νέα μορφή αυτονομίας θα μπορέσει να καλύψει τα αιτήματα της κοινότητας των Κανάκ και να αποτρέψει νέες εντάσεις στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα εξομάλυνσης σε μια περιοχή με βαρύ αποικιοκρατικό παρελθόν και έντονες φυλετικές και πολιτικές αντιθέσεις.

Πηγή: tanea.gr