Τι κερδίζουν οι επιχειρήσεις από τις αλλαγές στα εργασιακά

Του Κώστα Κατίκου

Αμοιβαία οφέλη για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους προκύπτουν από τις ρυθμίσεις που εισάγει στην αγορά εργασίας το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο ενέκρινε η κυβέρνηση και η ψήφισή του –αφού περάσει από δημόσια διαβούλευση– τοποθετείται για τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Οι εργοδότες κερδίζουν μείωση της γραφειοκρατίας στις προσλήψεις, περαιτέρω μείωση εισφορών επί των υπερωριών, που δίδονται με συλλογική σύμβαση ή ως οικειοθελής παροχή, μεγαλύτερη ευελιξία στο ημερήσιο ωράριο, που θα φτάνει έως 13 ώρες και σε έναν εργοδότη, και διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία βάση.

Οι εργαζόμενοι θωρακίζονται θεσμικά έναντι πιθανών μειώσεων μισθών, καθώς προβλέπεται ρητά ότι η μονομερής μείωση αποδοχών μετά την ψηφιακή κάρτα θα συνιστά βλαπτική μεταβολή που επισύρει κυρώσεις, ενώ θεσπίζονται υπερωρίες με προσαύξηση μισθού 40% στην εκ περιτροπής εργασία. 

Οι βασικότερες ρυθμίσεις του εργασιακού νομοσχεδίου προβλέπουν τα εξής: 

1. Το ανώτατο όριο ημερήσιας απασχόλησης, που είναι έως 13 ώρες σε δύο ή περισσότερους εργοδότες, θα ισχύει (από την ψήφιση του νόμου και μετά) και σε έναν εργοδότη, με προϋποθέσεις, πρώτον, να υπάρχει συμφωνία εργαζομένου και εργοδότη και, δεύτερον, να τηρείται η υποχρεωτική ημερήσια ανάπαυση των 11 ωρών. Στο “13ωρο” ο εργαζόμενος θα έχει προσαύξηση 20% για την 9η ώρα και προσαύξηση 40% για κάθε ώρα υπερωριακής απασχόλησης από τη 10η έως και τη 13η. Το συνολικό εβδομαδιαίο ωράριο δεν θα υπερβαίνει τις 48 ώρες εργασίας μαζί με την υπερεργασία και τις υπερωρίες. 

2. Θεσπίζεται νέου τύπου διευθέτηση για την 4ήμερη εργασία και πλέον θα μπορεί να συμφωνείται για όλο τον χρόνο και όχι μόνον για διάστημα έως 6 μήνες, που ισχύει τώρα. Με την 4ήμερη εργασία οι εργαζόμενοι θα μπορούν να αιτηθούν και να συμφωνήσουν με τον εργοδότη τους να μοιράζουν τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας σε τέσσερα 10ωρα, για Δευτέρα έως Πέμπτη, και να παίρνουν την Παρασκευή ρεπό. Την 4ήμερη εργασία θα μπορεί να την προτείνει και ο εργοδότης σε περιόδους χαμηλής ζήτησης, χωρίς μείωση αποδοχών.

3. Απλοποιούνται οι προσλήψεις, καθώς πλέον θα γίνονται με ένα έντυπο, που θα περιλαμβάνει τους βασικούς όρους, αντί για 4 που απαιτούνται σήμερα. Παράλληλα, καταργούνται έντυπα που περιέχουν πληροφορίες οι οποίες έχουν ήδη υποβληθεί, όπως Βιβλίο Αδειών, Ετήσιος Πίνακας Αδειών (Ε11), Ετήσιος Πίνακας Προσωπικού (Ε4), και επίσης καταργείται η υποχρέωση να τηρεί ο εργοδότης σε έντυπη μορφή έγγραφα που τηρούνται ηλεκτρονικά και να επισυνάπτει περιττά αρχεία στο “Εργάνη ΙΙ”.

4. Καθιερώνονται οι προσλήψεις με διαδικασίες fast-track για εργασία διάρκειας έως 2 ημερών. Οι γρήγορες προσλήψεις θα ξεμπλοκάρουν τις συμβάσεις “μηδενικών ωρών”, που ψηφίστηκαν μεν με τον νόμο 5053/2023, αλλά δεν εφαρμόζονται λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών. Τέτοιες συμβάσεις έχουν ζήτηση στην εστίαση στον τουρισμό, αλλά και σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις για έκτακτο προσωπικό που θα απασχολείται κυρίως τα Σαββατοκύριακα. 

5. Αλλάζει ο επιμερισμός της ετήσιας άδειας εργαζομένων, καθώς θα επιτρέπεται να δίνεται σε σπαστά διαστήματα, με συμφωνία εργαζομένου και εργοδότη. Σήμερα, βάσει νόμου, δεν προβλέπεται κατάτμηση της άδειας, αλλά γίνεται ατύπως, εφόσον “τα βρίσκουν” οι δύο πλευρές. Με τη νέα διάταξη, ο εργαζόμενος θα μπορεί να αιτηθεί να πάρει την άδεια των 4 εβδομάδων σπαστά, αρκεί να συμφωνήσει ο εργοδότης.

6. Θεσπίζεται προσαύξηση 40% για υπερωριακή αμοιβή με εκ περιτροπής εργασία. Με τη νέα διάταξη, ένας εκ περιτροπής εργαζόμενος που δουλεύει με ωρομίσθιο 10 ευρώ και κάνει 3 ώρες με υπερωρίες θα παίρνει για αυτές τις 3 ώρες 42 ευρώ επιπλέον, πέραν της αμοιβής για το 8ωρο. Στην πράξη, οι εργαζόμενοι που θα απασχολούνται για δύο ή τρεις μέρες την εβδομάδα θα παίρνουν απευθείας την προσαύξηση που ισχύει για την υπερωριακή απασχόληση (+40%), χωρίς να μεσολαβεί η προσαύξηση 20% που ισχύει γα την υπερεργασία. 

7. Καταργούνται οι εισφορές και στις επιπλέον προσαυξήσεις που καταβάλλονται για υπερωριακή απασχόληση, είτε ως οικειοθελής παροχή είτε βάσει συλλογικής σύμβασης. Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση δίνει στο προσωπικό της λόγω σύμβασης ή λόγω οικειοθελούς παροχής προσαύξηση ωρομισθίου για εργασία Κυριακής 100%, αντί 75% που προβλέπει η νομοθεσία, η απαλλαγή από εισφορές, που ισχύει ήδη για το 75% της προσαύξησης, θα επεκταθεί και για το επιπλέον 25% της προσαύξησης.

8. Τίθεται φραγμός σε μειώσεις μισθών με πρόσχημα την υπερωριακή απασχόληση και θα θεωρείται βλαπτική μεταβολή για τον εργαζόμενο η μείωση μισθού μετά την ψηφιακή κάρτα. Για παράδειγμα, σε έναν εργαζόμενο που πριν από την ψηφιακή κάρτα είχε μισθό 1.500 ευρώ και μετά την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας πάρει 200 ευρώ από τις υπερωρίες, ο εργοδότης δεν θα έχει δικαίωμα να κατεβάσει τον μισθό στα 1.300 ευρώ, ώστε να εμφανίζει 1.500 ευρώ μαζί με τις υπερωρίες, αλλά, αντίθετα, οφείλει να διατηρήσει τον μισθό στα 1.500 ευρώ. Αν γίνει μείωση μισθού, ο εργαζόμενος θα έχει το δικαίωμα να το καταγγείλει στην Επιθεώρηση Εργασίας ως βλαπτική μεταβολή.

Πότε συμφέρει το 13ωρο σε έναν και πότε σε δύο εργοδότες

Το 13ωρο σε έναν εργοδότη σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα έχει το 8ώρο και από εκεί και πέρα προσαύξηση 20% για την 9η ώρα και προσαύξηση 40% για τη 10η, 11η, 12η και 13η ώρα. Το ευέλικτο ωράριο θα μπορεί να το ζητήσει ο εργαζόμενος, για να συμπληρώσει το εισόδημά του, ή να το ζητήσει ο εργοδότης, αλλά σε αυτή την περίπτωση απαιτείται συμφωνία από τον εργαζόμενο.

Υπό προϋποθέσεις, το 13ωρο σε έναν εργοδότη μπορεί να συμφέρει περισσότερο από το 8ωρο στον έναν και 5ωρο στον άλλον εργοδότη, καθώς ο εργαζόμενος γλιτώνει τη μετακίνηση στον δεύτερο εργοδότη, ενώ, αν έχει το ίδιο ωρομίσθιο στους δύο εργοδότες, θα συμφέρει να κάνει το 13ωρο στον έναν, γιατί θα παίρνει προσαύξηση ωρομισθίου 20% και 40% από την 9η έως τη 13η ώρα.