Γιατί επιμένει ο πληθωρισμός στην Ελλάδα

Του Τάσου Δασόπουλου

Η πορεία του πληθωρισμού τον Ιούλιο θα κρίνει και το επίπεδο του μέσου πληθωρισμού για το υπόλοιπο 2025, αφού εφεξής σταματούν οι περιορισμοί στο ποσοστό κέρδους και πλέον, η αγορά θα καθορίζει την τιμή στο ράφι με τους δικούς της όρους.

Η ανησυχία του Υπουργείου Ανάπτυξης είναι διπλή: διάγουμε την τουριστική περίοδο, κατά την οποία παραδοσιακά οι τιμές συγκεκριμένων υπηρεσιών αυξάνονται. Ταυτόχρονα, υπάρχει μεγάλο ποσοστό εισαγόμενου πληθωρισμού από συστατικά οι τιμές των οποίων διαπραγματεύονται σε διεθνείς αγορές (κακάο, ζάχαρη, καφές) ή απλώς είναι εισαγόμενα, τα οποία όμως καταναλώνονται καθημερινά.

Ειδικότερα, οι ανατιμήσεις κατά 2,3% τον Ιούνιο στα τρόφιμα διαμορφώθηκαν από τις αυξήσεις στα εισαγόμενα κρέατα, κυρίως το μοσχαρίσιο, η τιμή του οποίου αυξήθηκε κατά 6%, τα νωπά φρούτα που είχαν αύξηση 8,1%, τα νωπά ψάρια με αύξηση της τιμής τους κατά 9,7%, ενώ μεγάλες αυξήσεις είχαν οι τιμές στα τρίπτυχα κακάο, καφές, τσάι (10,8%), ζάχαρη, σοκολάτα, γλυκά, παγωτά με αυξήσεις 6,7%. Οι μεγάλες αλυσίδες τροφίμων προβλέπουν υποχώρηση σε κάποιες τιμές, αλλά και αυξήσεις σε προϊόντα που εισάγονται από το εξωτερικό. Συνεπώς, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ανατιμήσεις και τους επόμενους μήνες, με τη διαχείριση των τελικών τιμών να είναι μια αρκετά δύσκολη υπόθεση.

Τα νωπά φρούτα και λαχανικά θα είναι πάντα ένας παράγοντας κινδύνου για τον μέσο πληθωρισμό, αφού επηρεάζονται αρνητικά από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης σε ό,τι αφορά την παραγωγή τους. Αυτό φάνηκε τον Ιούνιο και αναμένεται να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες του καλοκαιριού.

Οι υπηρεσίες

Άλλη μια ανησυχία του ΥΠΑΝ είναι οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες. Τα ενοίκια κατέγραψαν τον Ιούνιο αύξηση κατά 11,4% και οι υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής είχαν αύξηση 7,3%.

Οι ανατιμήσεις αυτές συνδέονται με την έλλειψη στην προσφορά στέγης και –ως έναν βαθμό– τα χρήματα από κοινοτικά κονδύλια, τα οποία διατίθενται για ενεργειακή αναβάθμιση ή μερική επισκευή, με στόχο το ακίνητο να επανέλθει στην αγορά.

Το ευρύτερο πακέτο των διακοπών, λόγω της παράτασης της θερινής περιόδου μέχρι και τον Νοέμβριο, όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια, θα πιέζει προς τα πάνω τον πληθωρισμό και τους επόμενους μήνες. Αρνητικά στην πορεία του πληθωρισμού αναμένεται να λειτουργήσουν και οι τιμές σε κοινωνικές υπηρεσίες και ασφάλιστρα υγείας, οι οποίες καταγράφουν αυξήσεις υπερδιπλάσιες του μέσου πληθωρισμού.

Οι τιμές της ενέργειας

Μετά τον ολιγοήμερο πόλεμο του Ιράν με το Ισραήλ, οι τιμές της ενέργειας επανήλθαν σε πτωτική πορεία και πλέον λειτουργούν θετικά στην πορεία του πληθωρισμού. Λόγω του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ, οι αγορές συνεχίζουν να ποντάρουν στην οικονομική επιβράδυνση για τις ΗΠΑ, την ΕΕ και την Κίνα. Αυτό παραδοσιακά οδηγεί σε πτώση των διεθνών τιμών πετρελαίου. Από την άλλη, οι τιμές του φυσικού αερίου για την ΕΕ –και άρα και την Ελλάδα– θα έχουν μια απροσδιόριστη ακόμη πορεία, αφού σύντομα θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για την αναπλήρωση των αποθεμάτων το φθινόπωρο.

Στην Ελλάδα, οι αυξήσεις των τιμών φυσικού αερίου συνδέονται άμεσα με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία πιέζει ιδιαίτερα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Σε αυτό το θέμα, υπάρχει η λύση των επιδοτήσεων όταν οι τιμές αυξάνονται πάνω από τα 15-16 λεπτά τη μεγαβατώρα, ώστε να απορροφάται ένα μέρος των αυξήσεων.