ΟΟΣΑ: Η ανεργία «πέφτει» στην Ελλάδα αλλά… – Τα κρίσιμα σημεία [γραφήματα] –

Μπορεί η ανεργία να μειώνεται στην Ελλάδα, ωστόσο υπάρχουν μια σειρά από ζητήματα στον τομέα αυτό, τα οποία δεν έχουν επιλυθεί, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ (OECD Employment Outlook 2025), η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Όπως καταγράφει η έκθεση, η ελληνική αγορά απασχόλησης αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, όπως είναι η μειωμένη συμμετοχή των νέων και των γυναικών στην αγορά εργασίας. Είναι σαφές πως η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικά εμπόδια που περιορίζουν τη συνολική συμμετοχή στον κόσμο της εργασίας.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, το μέσο ποσοστό απασχόλησης στις χώρες του ΟΟΣΑ έφτασε το 72,1%, σημειώνοντας νέο ρεκόρ. Ωστόσο, η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά αυτού του μέσου όρου, με χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης, ιδίως σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, τους νέους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζομένους.

Πάνω από τον μέσο όρο

Από εκεί και πέρα, τα ποσοστά ανεργίας στον ΟΟΣΑ παραμένουν ιστορικά χαμηλά, με μέσο όρο 4,9% τον Μάιο του 2025. Αντίθετα, η Ελλάδα εξακολουθεί να εμφανίζει υψηλότερη ανεργία από τον μέσο όρο. Αν και δεν περιλαμβάνεται στις πιο ακραίες περιπτώσεις της έκθεσης, η χώρα δεν έχει επιτύχει ακόμα την ισχυρή ανάκαμψη που παρατηρείται σε άλλες, όπως η Κόστα Ρίκα. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο από την κορύφωση της κρίσης χρέους στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν η ανεργία ξεπέρασε το 27%. Τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό ανεργίας μειώνεται σταθερά εξαιτίας της ανόδου του τουρισμού, τις στοχευμένες επενδύσεις και μια αργή αλλά συνεχιζόμενη διαρθρωτική αλλαγή της οικονομίας. Ωστόσο, η ανεργία παραμένει αρκετά πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, καταδεικνύοντας συνεχιζόμενες δυσκολίες στην απορρόφηση νέων εργαζομένων και στη μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας.

Νέοι και γυναίκες

Μεγάλο πρόβλημα αποτελούν και οι νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Οι νέοι σηκώνουν το βάρος των σημερινών διαγενεακών ανισοτήτων και είναι πιθανό να ανταγωνιστούν με την τεχνητή νοημοσύνη για θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης. Είναι όμως κρίσιμης σημασίας η κινητοποίηση των νέων μεταξύ 15 και 29 ετών και ιδίως σε συγκεκριμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, όπου πάνω από το 15% αυτής της κατηγορίας ούτε δουλεύει ούτε σπουδάζει, αντανακλώντας μεγάλη σπατάλη δυνητικού ταλέντου.

Παράλληλα, παραμένει σημαντικό και το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απασχόληση. Αν και υπάρχει βελτίωση σε αρκετές χώρες του ΟΟΣΑ, η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό της Ελλάδας παραμένει από τις χαμηλότερες. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η εξάλειψη του χάσματος αυτού θα μπορούσε να αυξήσει την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ελλάδας κατά τουλάχιστον 0,3 ποσοστιαίες μονάδες. Πάντως, για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται αλλαγές.

Οι μεγαλύτερες ηλικίες

Υψηλής σημασίας είναι και η ενεργοποίηση μεγαλύτερων ηλικιών. Σύμφωνα με την έκθεση, θεωρείται σημαντική η αύξηση της συμμετοχής ατόμων άνω των 55 ετών στην εργασία, την ώρα που το δημογραφικό πρόβλημα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο. Η μείωση των πρόωρων αποχωρήσεων από την αγορά εργασίας και η ενίσχυση της συμμετοχής μέσω ευέλικτων ωραρίων και προγραμμάτων επανεκπαίδευσης μπορούν να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό μόλις 0,6% τη δεκαετία 2050-2060 από 1% τη δεκαετία 2010-2020.

Σημειώνεται ότι ορισμένες χώρες του ΟΟΣΑ βρίσκονται πολύ κοντά στο σημείο αναφοράς σε ό,τι αφορά την απασχόληση των άνω των 65 ετών. Χιλή, Κολομβία, Ισλανδία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα, Μεξικό και Νέα Ζηλανδία σημείωναν ήδη από το 2023 απασχόληση τουλάχιστον 20% στους ηλικιωμένους. Συνεπώς η περαιτέρω αύξηση του ποσοστού μέχρι το 2060 θα είχε πολύ μικρά οφέλη στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, της τάξης του 0,05%.

Στον αντίποδα μαζί με την Ελλάδα, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Τσεχία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Ισπανία θα έβλεπαν σημαντική άνοδο στο ετήσιο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από την κινητοποίηση των ηλικιωμένων. Σύμφωνα μάλιστα με τον ΟΟΣΑ, στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, η παραμονή αυτής της ηλικιακής ομάδας στην αγορά εργασίας από μόνη της θα μπορούσε να αντισταθμίσει πλήρως την πτώση στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προβλέπεται λόγω του δημογραφικού.

Οι μετανάστες

Σημαντικός παράγοντας θεωρείται και η μετανάστευση. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί από πιο στοχευμένες και επιλεκτικές πολιτικές μετανάστευσης για να καλύψει ελλείψεις δεξιοτήτων. Ωστόσο, η ένταξη των μεταναστών στην αγορά εργασίας παραμένει μικρή.

Όπως καταγράφεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ, παρά το γεγονός ότι η ελληνική αγορά εργασίας εμφανίζει ανθεκτικότητα, υστερεί σε βασικούς δείκτες σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Ο ΟΟΣΑ καλεί την Ελλάδα να δώσει προτεραιότητα στην ενεργοποίηση των ανεκμετάλλευτων ανθρώπινων πόρων – ιδίως των γυναικών, των νέων, των μεγαλύτερων και των μεταναστών. Μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε να καλύψει τα κενά στην απασχόληση και την παραγωγικότητα και να περιορίσει τους κινδύνους που απορρέουν από τις δημογραφικές αλλαγές. Με στοχευμένες πολιτικές, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να μεταμορφώσει την αγορά εργασίας της σε έναν πιο συμπεριληπτικό και αναπτυξιακό μοχλό της οικονομίας.