Του Τάσου Δασόπουλου
Θετικές προοπτικές, αλλά μέσα σε διακεκαυμένη ζώνη, που συνθέτουν η εύθραυστη εκεχειρία στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος των δασμών που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ, θα είναι το περιβάλλον για την ελληνική οικονομία για το υπόλοιπο του 2025.
Η ανάπτυξη αναμένεται να ξεπεράσει και φέτος το 2%, αφού η οικονομική μεγέθυνση θα επιταχυνθεί το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο, από το 2,2% το πρώτο τρίμηνο του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τη σύγκλιση εισοδημάτων με τον μέσο όρο της Ε.Ε., η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί, στην καλύτερη περίπτωση, με ρυθμό 1%.
“Οδηγοί” θα είναι οι επενδύσεις και η ιδιωτική κατανάλωση. Έπειτα από μια υστέρηση το πρώτο τρίμηνο, το δεύτερο οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα επιταχυνθούν, για να φτάσουν στο τέλος του χρόνου στα 14,9 δισ. ευρώ. Προβληματισμός επικρατεί για τις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες έφτασαν πέρσι τα 6,4 δισ. ευρώ σύμφωνα με την ΤτΕ, αφού σε περιόδους αβεβαιότητας οι επενδύσεις παγώνουν. Η δε κατανάλωση αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο κατά 1,9% και με βάση τις τελευταίες προβλέψεις, θα κινείται στον ίδιο ρυθμό μέχρι το τέλος του χρόνου, με τη βοήθεια και της ενίσχυσης των εισοδημάτων, τα οποία αναμένεται να έχουν σε ονομαστικούς όρους αύξηση κοντά στο 3,6% για τη μισθωτή εργασία.
Το αρνητικό στοιχείο, το οποίο άρχισε να διαφαίνεται από τον Μάιο, είναι η αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων και στον κρίσιμο τομέα των τροφίμων, τα οποία είναι σε καθοδική πορεία σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι ανατιμήσεις των τροφίμων μάλλον θα συνεχιστούν τουλάχιστον για το καλοκαίρι λόγω της τουριστικής σεζόν. Από την άλλη, το θετικό για τον πληθωρισμό είναι ότι με την εκεχειρία μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, μετά τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, οι τιμές φυσικού αερίου και πετρελαίου έχουν υποχωρήσει, αφού ο κίνδυνος για μια νέα ενεργειακή κρίση, προς το παρόν, αποφεύχθηκε. Συνεπώς, με πιθανή μια μικρή απόκλιση προς τα πάνω, ο πληθωρισμός για το 2025 θα διαμορφωθεί στο 2,6%.
Το διεθνές περιβάλλον
Διεθνώς η οικονομία θα πρέπει να κινηθεί σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας και το δεύτερο μισό του χρόνου. Κομβικές θα είναι οι αποφάσεις για τους δασμούς των ΗΠΑ προς την Ε.Ε. Ως γνωστόν, η Ελλάδα έχει να ανησυχεί περισσότερο για τις έμμεσες, παρά για τις άμεσες επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών. Η επιβράδυνση που θα προκαλέσουν τυχόν υψηλοί δασμοί στην Ε.Ε. θα έχει κόστος για τις ελληνικές εξαγωγές, οι οποίες αναμενόταν για φέτος να έχουν αύξηση 4%.
Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί το πιθανό κόστος στον τουρισμό, λόγω της αβεβαιότητας που θα επικρατεί στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, οι οποίες στέλνουν τον κύριο όγκο των τουριστών προς την Ελλάδα. Βαρόμετρο για τις επιπτώσεις στον τουρισμό θα αποτελέσουν φέτος οι εισπράξεις και όχι οι αυξήσεις των διανυκτερεύσεων και ειδικότερα αν τα έσοδα ξεπεράσουν τα 20 δισ. ευρώ που έφτασαν πέρυσι.
Όσο για την κρίση στη Μέση Ανατολή, ο καιρός θα δείξει αν η εκεχειρία που επιτεύχθηκε στις αρχές της εβδομάδας θα έχει διάρκεια.
Κινητικότητα του φθινοπώρου
Το φθινόπωρο θα έχουμε την ανακοίνωση του από καιρού αναμενόμενου πακέτου ελαφρύνσεων για τη μεσαία τάξη, το οποίο έχει προαναγγείλει ο πρωθυπουργός από το τέλος του 2024. Το πακέτο αναμένεται να έχει κόστος πάνω από 2,3 δισ. ευρώ και εκτός από μειώσεις φόρων θα περιλαμβάνει ενισχύσεις σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ένα πακέτο κινήτρων και παρεμβάσεων για το πρόβλημα της στέγασης.
Από τον Σεπτέμβριο ξεκινά και ο δεύτερος κύκλος των αξιολογήσεων της οικονομίας από διεθνείς οίκους. Συγκεκριμένα, στις 5 του μήνα θα έχουμε τη δεύτερη αξιολόγηση της χρονιάς από τον καναδικό οίκο DBRS, ο οποίος τον περασμένο Μάρτιο αναβάθμισε την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒΒ. Μία εβδομάδα αργότερα, στις 12 του ίδιου μήνα, είναι η σειρά της δεύτερης αξιολόγησης της Ελλάδας από τον οίκο Moody’s. O οίκος έδωσε με καθυστέρηση την ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα στις 14 Μαρτίου και μένει να φανεί αν θέλει να ευθυγραμμιστεί με τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης, ανεβάζοντας μία ακόμη βαθμίδα το αξιόχρεο της οικονομίας εντός του 2025. Ο οίκος Standard & Poors, o οποίος αναβάθμισε επίσης στα μέσα Απριλίου την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒΒ, θα κάνει νέα αξιολόγηση στην οικονομία στις 19 Σεπτεμβρίου. O Οίκος SCOPE, ο οποίος ήταν ο πρώτος που αναβάθμισε την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒΒ στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, θα κάνει δεύτερη αξιολόγηση για φέτος στις 7 Νοεμβρίου.
Τέλος, ο οίκος Fitch έχει προγραμματισμένη μια δεύτερη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας για φέτος μία εβδομάδα μετά την SCOPE, στις 14 Νοεμβρίου. Ο αμερικανικός οίκος στην αξιολόγηση του Μαΐου αναβάθμισε τις προοπτικές της οικονομίας, αλλά διατήρησε την Ελλάδα στην ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα, κάτι που μπορεί να αλλάξει με τη δεύτερη αξιολόγηση.
Δημοσιονομικές επιδόσεις
Σε δημοσιονομικό επίπεδο η Ελλάδα αναμένεται να δρέψει το δεύτερο μισό του 2025 νέες δάφνες. Με βάση την έως τώρα πορεία του Προϋπολογισμού και τις προβλέψεις που γίνονται έως το τέλος του χρόνου, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να διαμορφωθεί και φέτος πάνω από το 4% του ΑΕΠ, από 4,8% του ΑΕΠ που έφτασε το 2024. Παράλληλα, η Ελλάδα θα καταφέρει να έχει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά δημοσιονομικό πλεόνασμα πάνω από 1% του ΑΕΠ. Το χρέος αναμένεται να μειωθεί κάτω από το 147% του ΑΕΠ, από 154% του ΑΕΠ το 2024.
Μάλιστα, μέσα στον Σεπτέμβριο η Ελλάδα αναμένεται να αποπληρώσει πρόωρα άλλη μία διπλή δόση συνολικού ύψους 5,29 δισ. από το διμερές δάνειο των 52,9 δισ. ευρώ που είχε πάρει απευθείας από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης πριν μπει στο πρώτο μνημόνιο (GLF).
Πηγή: capital.gr
