Του Κώστα Κατίκου
Αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να μην πάρουν αύξηση για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά βρίσκονται περίπου 650.000 συνταξιούχοι, καθώς ένα μέρος της σύνταξης που λαμβάνουν έχει μετατραπεί σε προσωπική διαφορά για να γεφυρώσει την απόσταση από την παλιά και υψηλότερη σύνταξη που είχαν πριν το νόμο Κατρούγκαλου.
Μέχρι να φτάσουν οι αυξήσεις να ισοφαρίσουν την προσωπική διαφορά, η σύνταξή τους δεν θα αλλάξει και θα μείνει παγωμένη στα επίπεδα του 2014. Μόλις οι αυξήσεις ξεπεράσουν την προσωπική διαφορά, θα ξεπαγώσει και η σύνταξή τους. Οι εν λόγω συνταξιούχοι βρίσκονται στον σκληρό πυρήνα της προσωπικής διαφοράς καθώς θα χρειαστεί να περιμένουν ως μια 10ετία για να ισοφαρίσουν το ποσό της προσωπικής διαφοράς με τις αυξήσεις που καταβάλλει η κυβέρνηση από το 2023 και μετά.
Τα θετικά σενάρια και οι απώλειες 15%
Ήδη, έχουν μείνει χωρίς αυξήσεις για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, μετρώντας για τα έτη 2023, 2024 και 2025, μια σωρευτική απώλεια ονομαστικής αύξησης του εισοδήματός τους κατά 13,15%. Αν μείνουν και το 2026 χωρίς αύξηση, οι απώλειες θα φτάσουν σχεδόν στο 15% και όσο δεν θα κόβεται ο “γόρδιος δεσμός” της προσωπικής διαφοράς, το πραγματικό τους εισόδημα θα μειώνεται.
Για να αποφευχθεί το διαρκές πάγωμα των συντάξεών τους, η κυβέρνηση εξετάζει διάφορα σενάρια ενόψει της οριστικοποίησης του πακέτου μέτρων που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη φετινή ΔΕΘ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Τα σενάρια που μελετώνται σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr είναι:
1.Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς και η ενσωμάτωσή της στις συντάξεις. Με τον τρόπο αυτόν οι 650.000 συνταξιούχοι θα πάρουν αυξήσεις από το 2026, καθώς δεν θα υπάρχει καθόλου προσωπική διαφορά για να συμψηφιστεί με τις αυξήσεις. 2. Το κούρεμα της προσωπικής διαφοράς κατά ένα σημαντικό ποσοστό (π.χ. κατά 50%). Το σενάριο αυτό θα σημάνει μηδενισμό της διαφοράς για εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους, και μείωση της διαφοράς στο μισό για τους υπόλοιπους. Όσοι μηδενίσουν τη διαφορά, θα έχουν αυξήσεις από το 2026 και όσοι μείνουν με τη μισή διαφορά, θα τη μηδενίσουν πιο γρήγορα και θα πάρουν αυξήσεις νωρίτερα.
Το ηθικό δίλημμα που μπορεί να ανατρέψει τα σχέδια για την προσωπική διαφορά είναι ότι οι νέοι μετά τον νόμο Κατρούγκαλου βγαίνουν με πολύ χαμηλότερες συντάξεις έναντι των παλαιότερων και για να έχουν και αυτοί ένα μέρος της σύνταξης ως προσωπική διαφορά θα έπρεπε η μείωση της σύνταξής τους να ήταν πάνω από 20% και επιπρόσθετα να είχαν εξέλθει του εργασιακού τους βίου ως το τέλος του 2018. Όσοι συνταξιοδοτούνται από το 2019 και μετά δεν παίρνουν καμία προσωπική διαφορά ακόμη και αν η σύνταξή τους είναι η μισή σε σχέση με τη σύνταξη των παλαιότερων συνταξιούχων.
Αν παρά ταύτα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εισηγηθεί στον πρωθυπουργό να μείνει η ίδια συνταγή για την προσωπική διαφορά που ακολουθείται από το 2023, τότε λίγοι θα καταφέρουν να τη μηδενίσουν το 2026 και οι περισσότεροι συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να στερούνται των αυξήσεων για 4η συνεχόμενη χρονιά.
Για παράδειγμα:
1.Συνταξιούχος του ΟΑΕΕ με σύνταξη 887 ευρώ και υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 221 ευρώ (σύνολο 1.108 ευρώ) θα μείνει χωρίς αυξήσεις για μια 10ετία ως το 2035 γιατί τότε θα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά.
2.Συνταξιούχος του ΤΣΜΕΔΕ με σύνταξη 1.284 ευρώ και υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 181 ευρώ (σύνολο 1.465 ευρώ) θα μείνει χωρίς αυξήσεις ως το 2032 γιατί τότε θα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά.
Το αντιστάθμισμα στις “μηδενικές αυξήσεις” λόγω της προσωπικής διαφοράς θα είναι να επαναληφθεί και η καταβολή ενός επιδόματος όπως έγινε το 2025 με κλιμακωτά ποσά 100 ευρώ για κύριες συντάξεις από 1.100 ως 1.600 ευρώ, 150 ευρώ για τις κύριες συντάξεις από 700 ευρώ ως 1.100 ευρώ και 200 ευρώ για τις κύριες συντάξεις ως 700 ευρώ.
Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση όμως μένουν εκτός επιδόματος όλοι έχουν άθροισμα σύνταξης και προσωπικής διαφοράς προ φόρου πάνω από τα 1.600 ευρώ.
Πηγή: capital.gr