Της Ελευθερίας Κούρταλη
Πλησιάζοντας την προθεσμία της 9ης Ιουλίου που είχε αρχικά θέσει ο Ντόναλντ Τραμπ για να συνάψουν άλλες χώρες ασύμμετρες εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ ή να αντιμετωπίσουν τιμωρητικά “δασμολογικά αντίποινα”, παρέτεινε τώρα την προθεσμία για τέτοιες διαπραγματεύσεις έως την 1η Αυγούστου. Έχει επίσης στείλει επιστολές που διευκρινίζουν τους επικείμενους δασμούς σε 14 χώρες, αλλά όχι στη μεγάλη Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Η νέα προθεσμία, η έλλειψη νέας απειλής κατά της ΕΕ και η υπόδειξή του ότι η ημερομηνία της 1ης Αυγούστου θα μπορούσε να είναι ακόμα ευέλικτη (“όχι 100% σταθερή”) μπορούν να θεωρηθούν ως μέτρια καλά νέα, επισημαίνει η Berenberg. Ωστόσο, οι απειλούμενοι δασμοί 25% στις εισαγωγές από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα δεν μπορούν. Αυτοί οι συντελεστές είναι υψηλοί, κοντά σε αυτούς που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ την λανθασμένα ονομασμένη “Ημέρα Απελευθέρωσης” της 9ης Απριλίου.
Όχι και τόσο άσχημα
Οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις επεκτείνουν την αβεβαιότητα που πιθανότατα εμποδίζει τις επενδυτικές αποφάσεις στις ΗΠΑ και τους εμπορικούς τους εταίρους, όπως σημειώνει η Berenberg. Ωστόσο, το νέο χρονοδιάγραμμα ενισχύει επίσης την άποψη ότι ο Τραμπ θα είναι ευέλικτος στο τέλος, τονίζει. Το πιο σημαντικό είναι ότι κάθε παράταση της προθεσμίας δίνει στους δασμούς που έχει ήδη επιβάλει (ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ ανέρχεται τώρα σε περίπου 14%, από λίγο κάτω από 3% πριν ο Τραμπ ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία του) περισσότερο χρόνο για να εμφανιστούν στις υψηλότερες τιμές καταναλωτή στις ΗΠΑ.
Η Berenberg αναμένει ότι ο πληθωρισμός των ΗΠΑ θα αυξηθεί από 2,4% τον Μάιο σε 3,2% το τρίτο τρίμηνο και 3,4% το τέταρτο τρίμηνο του 2025. Ο μη δημοφιλής αντίκτυπος των δασμών στον πληθωρισμό πιθανότατα θα μετατραπεί σε ένα ολοένα και ισχυρότερο επιχείρημα για τον Τραμπ να συνάψει συμφωνίες κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2025. Συνολικά, η τρέχουσα ροή ειδήσεων μπορεί να συνοψιστεί ως όχι και τόσο άσχημη δεδομένων των συνθηκών, σημειώνει ο οίκος.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η Berenberg έχει βασίσει τις μακροοικονομικές της εκτιμήσεις σε μια σημαντική υπόθεση: Στο τέλος, ο Τραμπ θα συνάψει εμπορικές συμφωνίες αντί να βυθίσει τις ΗΠΑ και – σε μικρότερο βαθμό – την παγκόσμια οικονομία, μέσω ολοένα και κλιμακούμενων εμπορικών πολέμων. Σε γενικές γραμμές, οι νέες ανακοινώσεις του για τους δασμούς χθες ταιριάζουν με αυτή την άποψη και ο οίκος δεν τις θεωρεί ως λόγο για να αλλάξει τις εκτιμήσεις του. Αυτό περιλαμβάνει την πρόβλεψη ότι, μετά από μια δύσκολη περίοδο στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2025 με στάσιμο ή ελαφρώς μειωμένο ΑΕΠ, η Ευρωζώνη μπορεί να επιστρέψει σε μια σταθερή οικονομική ανάκαμψη από το τέταρτο τρίμηνο του 2025 και μετά.
Η οπτική γωνία της ΕΕ
Η ΕΕ φέρεται να σπεύδει να ολοκληρώσει μια συμφωνία με τις ΗΠΑ, πιθανώς ήδη μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας. Εν μέσω αναφορών σχετικά με σημαντική πρόοδο σε αυτές τις συνομιλίες, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια, επισημαίνει ο οίκος. Η ΕΕ φαίνεται να έχει αποδεχτεί απρόθυμα ότι ο τρέχων βασικός δασμός 10% των ΗΠΑ, καθώς και ορισμένοι τομεακοί δασμοί, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Η ΕΕ εξακολουθεί να ελπίζει ότι θα λάβει ορισμένες περιορισμένες εξαιρέσεις από αυτούς τους δασμούς, για παράδειγμα για αεροσκάφη και εξαρτήματα αεροσκαφών, έτσι ώστε η συνολική αύξηση του μέσου δασμού των ΗΠΑ στις εισαγωγές από την ΕΕ φέτος να είναι κάτω από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Οι ΗΠΑ μέχρι στιγμής απειλούν να επιβάλουν υψηλότερους δασμούς από αυτό.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι διαπραγματεύσεις προφανώς περιπλέκονται από ορισμένες εσωτερικές διαφωνίες εντός της ΕΕ. Χώρες με υψηλή έκθεση στην αγορά αγαθών των ΗΠΑ, όπως η Γερμανία και οι περισσότερες χώρες βόρεια και ανατολικά της Γερμανίας, τάσσονται υπέρ μιας πιο ήπιας γραμμής για την ταχεία ολοκλήρωση μιας συμφωνίας, ενώ η Γαλλία και άλλες χώρες, κυρίως στη νότια Ευρώπη, τάσσονται υπέρ μιας πιο σκληρής γραμμής, συμπεριλαμβανομένης της απειλής για σημαντικά αντίποινα κατά των επιπλέον δασμών των ΗΠΑ. Φυσικά, ορισμένες εσωτερικές διαφωνίες είναι συνηθισμένες, τόσο εντός της κυβέρνησης των ΗΠΑ όσο και εντός της ΕΕ.
Οι διαπραγματευτές της ΕΕ εξακολουθούν να ελπίζουν ότι μπορούν να διατηρήσουν τον “βασικό δασμό” των ΗΠΑ στο 10% και να μετριάσουν τον αντίκτυπο των τομεακών δασμών των ΗΠΑ (επί του παρόντος 25% σε αυτοκίνητα/ανταλλακτικά αυτοκινήτων και 50% σε χάλυβα και αλουμίνιο) μέσω εξαιρέσεων για ορισμένα προϊόντα ή/και ποσοστώσεων χωρίς δασμούς ή χαμηλών δασμών για πολλές εισαγωγές των ΗΠΑ από την ΕΕ.
Σε αντάλλαγμα, προσφέρουν δασμολογικές παραχωρήσεις στις εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων των ΗΠΑ από την ΕΕ και σε πρόσθετες αγορές ενεργειακών και αμυντικών προϊόντων από την ΕΕ για ένα διάστημα.
Ως πιθανό αποτέλεσμα των συνομιλιών ΗΠΑ-ΕΕ, η Berenberg αναμένει ότι οι ΗΠΑ θα καταλήξουν με έναν βασικό δασμό 10% συν ορισμένους τομεακούς δασμούς και θα εξακολουθήσουν να αποσπούν ορισμένες παραχωρήσεις από την ΕΕ με αντάλλαγμα τη μη επιβολή ακόμη και πολύ υψηλότερων και πιο ανατρεπτικών δασμών. Τα αντίποινα της ΕΕ κατά ενός τέτοιου προστατευτισμού των ΗΠΑ θα παραμείνουν περιορισμένα, περισσότερο για το θέαμα με εισαγωγικούς δασμούς σε ορισμένα εμβληματικά προϊόντα παρά με μέτρα ουσίας.
Ενώ ο Τραμπ μπορεί να είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα τόσο ασύμμετρο αποτέλεσμα ως “νίκη” για τον ίδιο, τα τελικά θύματα του προστατευτισμού του θα είναι, φυσικά, κυρίως οι Αμερικανοί καταναλωτές, τονίζει η Berenberg. Ενώ θα είναι δύσκολο να καθοριστούν όλες οι λεπτομέρειες έως την 1η Αυγούστου, πόσο μάλλον αυτή την εβδομάδα, φαίνεται πιο πιθανό σε αυτό το στάδιο η ΕΕ να μπορέσει να συνάψει σύντομα μια συμφωνία – πλαίσιο με τις ΗΠΑ, η οποία θα αφήσει βασικά τεχνικά ζητήματα να διευθετηθούν στη συνέχεια.
Οικονομικός αντίκτυπος στην Ευρώπη
Με ανάπτυξη 0,6% σε τριμηνιαία βάση το πρώτο τρίμηνο, η Ευρωζώνη είχε ένα απροσδόκητα καλό ξεκίνημα στο 2025, όπως σημειώνει ο οίκος. Εκτός από ορισμένες ασταθείς λογιστικές ιδιορρυθμίες της Ιρλανδίας, μια αύξηση των εξαγωγών της Ευρωζώνης προς τις ΗΠΑ κατά 26,6% σε τριμηνιαία βάση το πρώτο τρίμηνο και πριν από τους δασμούς, είχε ενισχύσει το ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο κατά τουλάχιστον 0,2 μονάδες.
Αυτές οι επιπτώσεις πιθανότατα θα εξομαλυνθούν κατά τη διάρκεια του δεύτερου και τρίτου τριμήνου, εκτιμά η Berenberg. Αναμένει ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης στο τρίτο τρίμηνο θα διαμορφωθεί μόλις κατά 0,4% πάνω από το επίπεδο στα τέλη του 2024. Εάν οι εμπορικές εντάσεις υποχωρήσουν κάπως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως αναμένει ο οίκος, ο αντίκτυπος των πρόσφατων μειώσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ και η έναρξη των γερμανικών δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης θα μπορούσαν στη συνέχεια να θέσουν την Ευρωζώνη σε σημαντική τροχιά ανάπτυξης ξανά από το τέταρτο τρίμηνο και μετά, με κέρδη στο πραγματικό ΑΕΠ από 0,3 έως 0,4% σε τριμηνιαία βάση.
Ως σενάριο κινδύνου, μια πιθανή κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού πιθανότατα θα καθυστερήσει την ανάκαμψη της Ευρωζώνης κατά ένα τρίμηνο, ωθώντας την επιστροφή σε σημαντική ανάπτυξη στις αρχές του 2026, όπως σημειώνει η Berenberg.
Η οπτική γωνία της γεωπολιτικής
Οι πολιτικές του Τραμπ δεν συνθέτουν μια συνεκτική στρατηγική, τονίζει ο οίκος. Από τη μία πλευρά, η κυβέρνησή του αντιλαμβάνεται την Κίνα ως την βασική γεωπολιτική απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Υπογραμμίζοντας αυτό το σημείο, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει πρόσθετους δασμούς 10% σε όλες τις χώρες που ευθυγραμμίζονται με την εύθραυστη συμμαχία “BRICS” των μη δυτικών χωρών.
Από την άλλη πλευρά, οι νέες απειλές του για δασμούς 25% στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα μπορούν μόνο να βλάψουν τη σχέση με αυτές τις χώρες. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα είναι στενοί γεωπολιτικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, ακριβώς δίπλα στην Κίνα. Και οι δύο είχαν προσπαθήσει πολύ να συνάψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ τις τελευταίες εβδομάδες. Μπορεί κάλλιστα να το πετύχουν πριν από τη νέα προθεσμία της 1ης Αυγούστου.
Αλλά η στενή προσέγγιση του Τραμπ “America first” ασκεί για άλλη μια φορά περιττή πίεση στις συμμαχίες που θα χρειαστούν οι ΗΠΑ για οποιαδήποτε συνεκτική γεωπολιτική στρατηγική. Με δασμούς, πολιτική αβεβαιότητα και ασέβεια προς τους πολυεθνικούς θεσμούς και τους συμμάχους, ο Τραμπ αποδυναμώνει την οικονομική και γεωπολιτική θέση των ΗΠΑ, όπως τονίζει η Berenberg.
Πηγή: capital.gr
