R/collapse: Ένα διαδικτυακό παρατηρητήριο της κατάρρευσης του κόσμου

R/collapse: Ένα διαδικτυακό παρατηρητήριο της κατάρρευσης του κόσμου

Στον 21ο αιώνα, η συνθήκη της καθημερινότητας μοιάζει να είναι εμποτισμένη από ένα μόνιμο αίσθημα κατάρρευσης.

Οι παγκόσμιες ειδήσεις εναλλάσσονται με ρυθμό που δύσκολα μπορούμε να επεξεργαστούμε: μια νέα γενοκτονία, μια επικίνδυνη τεχνητή νοημοσύνη, ένα σπάνιο περιβαλλοντικό φαινόμενο, μια κρίση εφοδιαστικής αλυσίδας, ένα πραξικόπημα.

Κάποτε, τέτοιες ειδήσεις ήταν σποραδικές, σημάδια εξαιρετικών καταστάσεων.

Σήμερα, είναι αναμενόμενες, σχεδόν ρουτίνα.

Αυτός ο αδιάκοπος καταιγισμός καταστροφών δημιουργεί ένα κλίμα ψυχολογικής κόπωσης.

Πολλοί καταναλωτές ειδήσεων αισθάνονται ανίκανοι να τις επεξεργαστούν. Ορισμένοι επιλέγουν συνειδητά να αποσυνδεθούν.

Οι ψυχολόγοι συστήνουν πλέον σε πελάτες τους να αποφεύγουν τα δελτία ειδήσεων, για χάρη της ψυχικής τους υγείας.

Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη κατεύθυνση – όχι η απόσυρση, αλλά η βύθιση.

Σύμφωνα με τον Guardian, σε αυτή την κατεύθυνση ανήκει το διαδικτυακό φόρουμ r/collapse, ένα subreddit στο Reddit με πάνω από μισό εκατομμύριο μέλη.

Σε αντίθεση με τον θορυβώδη τόνο των κοινωνικών δικτύων, το r/collapse είναι ήρεμο, σχεδόν αποστασιοποιημένο.

Δεν προσπαθεί να πείσει ή να παρηγορήσει. Αντίθετα, λειτουργεί ως ένας ήσυχος τόπος καταγραφής της σταδιακής κατάρρευσης του παγκόσμιου πολιτισμού.

r/collapse: Ένα ημερολόγιο της πτώσης

Η ιδιαιτερότητα του r/collapse βρίσκεται στον τόνο του.

Δεν πρόκειται για συνωμοσιολόγους που φωνάζουν για την «Νέα Τάξη Πραγμάτων», ούτε για καταστροφολόγους που μιλούν για το τέλος του κόσμου με την ένταση.

Εδώ, η κατάρρευση δεν είναι μελλοντική καταστροφή, αλλά παρούσα πραγματικότητα.

Δεν είναι κάτι που ίσως συμβεί – αλλά κάτι που συμβαίνει ήδη.

Οι αναρτήσεις καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα: περιβαλλοντική καταστροφή, εξάντληση πόρων, γεωπολιτική αποσταθεροποίηση, κοινωνική ανισότητα, μαζική μετανάστευση, κρίσεις νερού και τροφίμων, οικονομική υπερχρέωση, τεχνολογικά ρίσκα.

Κάθε θέμα παρουσιάζεται με νηφαλιότητα, τεκμηρίωση και εντυπωσιακή απουσία συναισθηματισμού. Δεν υπάρχει το γνώριμο «κάνε κάτι πριν είναι αργά». Αντίθετα, υπάρχει μια υπόγεια, στωική αποδοχή ότι ίσως ήδη είναι αργά.

Κάθε εβδομάδα, το subreddit δημοσιεύει το «Last Week in Collapse», μια συνοπτική καταγραφή της παγκόσμιας αποσταθεροποίησης. Το ύφος του είναι ξερό, επιστημονικό, χωρίς απόπειρα να κλείσει με ελπίδα.

Ο αναγνώστης δεν ενθαρρύνεται να αισθανθεί καλύτερα. Η ειλικρίνεια προηγείται της παρηγοριάς.

Όχι ακτιβισμός, όχι σωτηρία

Μια από τις πιο ριζοσπαστικές πτυχές του r/collapse είναι η άρνησή του να προσφέρει λύσεις.

Δεν καλεί σε διαμαρτυρία, δεν προτείνει ψήφους, δεν ενθαρρύνει οικολογικές πρακτικές σαν πράξεις εξιλέωσης. Οι χρήστες δεν αναζητούν τρόπους για να «σώσουν τον κόσμο». Αντίθετα, δέχονται την πιθανότητα ότι ο κόσμος –τουλάχιστον όπως τον ξέραμε– μπορεί να μην σώζεται πια.

Το subreddit απευθύνεται κυρίως σε όσους έχουν περάσει το σημείο της άρνησης. Όπως λένε και οι ίδιοι, «οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν από τα στάδια του πένθους όταν αρχίζουν να καταλαβαίνουν την πραγματική κλίμακα της κατάρρευσης: άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή». Το r/collapse είναι για όσους έχουν φτάσει στο τελευταίο στάδιο – ή τουλάχιστον το αναζητούν.

Οι διαχειριστές: Επαγγελματίες της ψυχραιμίας

Οι διαχειριστές του r/collapse είναι, συχνά, ειδικοί: μηχανικοί, επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, και άνθρωποι που μελετούν την αποσύνθεση του συστήματος από μέσα.

Πολλοί επιλέγουν την ανωνυμία, όχι γιατί φοβούνται αντίποινα, αλλά γιατί θέλουν να διατηρήσουν έναν χώρο ειλικρίνειας, χωρίς να εμπλακούν επαγγελματικά ή ιδεολογικά.

Επιμελούνται με σχολαστικότητα τις αναρτήσεις. Αφαιρούν εύκολα κλικμπέιτ, προκλητικά σχόλια, ή επιφανειακές συναισθηματικές εξάρσεις. Στόχος είναι να διατηρηθεί η ποιότητα και ο τόνος: ψύχραιμος, απογυμνωμένος, έντιμος.

Ορισμένοι παρομοιάζουν τη σημερινή τεχνολογική πίστη με θρησκεία: η ιδέα ότι «κάτι» –είτε πρόκειται για πράσινη ενέργεια, είτε για τεχνητή νοημοσύνη, είτε για καινοτομία– θα μας σώσει, λειτουργεί ως σύγχρονος μεταφυσικός παρηγορητής.

Το r/collapse απορρίπτει αυτή τη «θεολογία της προόδου».

Υπάρχει ελπίδα; Ή κάτι καλύτερο από την ελπίδα;

Το r/collapse δεν είναι χώρος αισιοδοξίας – αλλά δεν είναι και χώρος απόλυτου μηδενισμού. Κάτω από την επιφάνεια, υπάρχει μια αίσθηση πνευματικής ειλικρίνειας. Η συνειδητοποίηση της κατάρρευσης μπορεί να οδηγήσει σε βαθύτερο στοχασμό, σε νέα μορφή ηθικής και σχέσης με τον κόσμο.

Εκεί γεννιέται και το r/CollapseSupport, ένας χώρος για όσους δεν αντέχουν να σηκώσουν το βάρος μόνοι.

Εκεί βρίσκει κανείς αναρτήσεις ανθρώπων που γράφουν: «Πώς να συνεχίσω να ζω γνωρίζοντας όλα αυτά;», «Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι τι μέλλον θα έχουν τα παιδιά», «Θέλω να κάνω κάτι, αλλά δεν ξέρω τι».

Το να νιώθεις μόνος σε έναν καταρρέοντα κόσμο είναι αποπνικτικό. Το να συνυπάρχεις με άλλους που βλέπουν το ίδιο πράγμα, μπορεί να γίνει λυτρωτικό.

Μια νέα μορφή νοήματος

Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα δεν είναι η επιβίωση, αλλά η εύρεση νοήματος σε έναν ασταθή κόσμο.

Το r/collapse δεν σου λέει τι να κάνεις. Σου λέει μόνο: κοίτα γύρω σου χωρίς ψευδαισθήσεις. Σε προσκαλεί να αποδεχτείς μια αλήθεια που πολλοί αποφεύγουν. Όχι για να βυθιστείς στην απελπισία, αλλά για να δεις τι μπορεί να γεννηθεί από τις στάχτες.

Για αυτούς τους ανθρώπους το πιο ριζοσπαστικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε δεν είναι να σώσουμε τον κόσμο, αλλά να μάθουμε να ζούμε με αξιοπρέπεια, συνείδηση και αλληλεγγύη μέσα στην κατάρρευση.

Πηγή: in.gr

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ