Ανεβάζουν ταχύτητα οι επενδύσεις της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Τη στρατηγική σημασία της φαρμακοβιομηχανίας για την ελληνική οικονομία, καθώς και τις προκλήσεις που απειλούν την αναπτυξιακή της δυναμική, ανέδειξε ο Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και συνδιευθύνων σύμβουλος  της ELPEN στο ετήσιο Economist Government Roundtable. Όπως υπογράμμισε, η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία συνιστά έναν από τους πλέον ανταγωνιστικούς τομείς της ελληνικής παραγωγής, με τεκμηριωμένη προστιθέμενη αξία από τη συμμετοχή της στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο, προειδοποίησε για το υφιστάμενο επενδυτικό έλλειμμα, το οποίο, σε συνδυασμό με τη δημογραφική πίεση και την εξάρτηση της χώρας από υπηρεσίες, ενδέχεται να οδηγήσει σε μακροοικονομική αστάθεια, εάν δεν ληφθούν μέτρα προσανατολισμένα στην ενίσχυση της παραγωγικής βάσης. Πολλές είναι οι προκλήσεις και όσον αφορά την ευρωπαϊκή παραγωγή φαρμάκου.

“Έχουμε ένα εκκρεμές περιβάλλον, όπου η Ευρώπη θα πρέπει να αποφασίσει ποιο θα είναι το παραγωγικό μοντέλο που θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα έχει ένα μεγάλο επενδυτικό κενό 5-6% του ΑΕΠ και έλλειμα ανταγωνιστικότητας” τόνισε.

Όπως είπε, από τα 32 δισ. του RRF, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι μέσα στους 3 πρώτους κλάδους που απορρόφησε τα περισσότερα κονδύλια και δημιούργησε προστιθέμενη αξία για τη χώρα.

Μεγάλη έμφαση έσωσε στο επενδυτικό clawback, ζητώντας ακόμη περισσότερα κίνητρα. Σημειώνεται πως το clawback είναι ο μηχανισμός όπου οι φαρμακευτικές εταιρείες υποχρεούνται να επιστρέψουν μέρος των χρημάτων που λαμβάνουν από τον δημόσιο τομέα όταν οι συνολικές δαπάνες υπερβαίνουν ένα όριο. Η ειδική μορφή “επενδυτικό clawback” συνδέει αυτή την υποχρέωση με τις επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας, παρέχοντας ελάφρυνση ή επιστροφή χρημάτων ανάλογα με το ύψος των επενδύσεων που κάνει στη χώρα, με στόχο την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της οικονομικής συμμετοχής της φαρμακοβιομηχανίας.

Όπως αναφέρθηκε, το επενδυτικό clawback υπήρξε καταλύτης για την ενεργοποίηση επενδύσεων συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ, τόσο για την κατασκευή νέων παραγωγικών μονάδων, όσο και ερευνητικών κέντρων, γεγονός που διαμορφώνει θετικές προοπτικές για την επόμενη τριετία, κατά την οποία αναμένεται νέος κύκλος επενδύσεων με τη στήριξη κρατικής χρηματοδότησης.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της ΠΕΦ αναφέρθηκε σε μια σειρά εμποδίων που φρενάρουν την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, όπως το αυξημένο ενεργειακό κόστος, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, το ασταθές χωροταξικό πλαίσιο και η αδυναμία κάλυψης των αναγκών σε εξειδικευμένο προσωπικό.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Δημήτριος Δέμος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φαρμακοβιομηχανίας DEMO και αντιπρόεδρος της ΠΕΦ, παρουσίασε τον εν εξελίξει επενδυτικό σχεδιασμό της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, με έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη. Όπως ανέφερε, μονάδες παραγωγής υψηλής τεχνολογίας έχουν ήδη δρομολογηθεί ή λειτουργούν σε μια σειρά περιοχών, από την Τρίπολη και τις Σάπες Ροδόπης έως τη Λάρισα, τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλονίκη και τα Τρίκαλα. 

Η κινητοποίηση αυτή, κατά τον κ. Δέμο, προέκυψε σε μεγάλο βαθμό χάρη στον μηχανισμό του αναπτυξιακού clawback που θεσμοθετήθηκε το 2019, προσφέροντας κίνητρα για επενδύσεις με σαφές κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην Τρίπολη, όπου υπολογίζεται ότι θα δημιουργηθούν έως και 2.000 άμεσες και 6.000 έμμεσες θέσεις εργασίας, θέσεις μάλιστα υψηλής ποιότητας που αναβαθμίζουν το τοπικό παραγωγικό δυναμικό και ενισχύονται από πρωτοβουλίες επαγγελματικού προσανατολισμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ανέδειξε τη βαρύνουσα σημασία των μεταρρυθμίσεων που προώθησε η κυβέρνηση για την τόνωση της φαρμακοβιομηχανίας. Όπως σημείωσε, το 12% των φαρμάκων που καταναλώνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προέλευση την Ελλάδα, ένδειξη της ενίσχυσης της εξαγωγικής δυναμικής και του βιομηχανικού αποτυπώματος της χώρας στον ευρωπαϊκό φαρμακευτικό χάρτη. Παράλληλα, ανακοίνωσε την εισαγωγή ενός νέου συστήματος “φίλτρου” στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, με στόχο τον περιορισμό της σπατάλης και την αποδοτικότερη διαχείριση των φαρμακευτικών δαπανών, το οποίο εκτιμάται ότι θα εξοικονομεί ετησίως περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ.

Την ευρωπαϊκή διάσταση των προκλήσεων στον τομέα της υγείας ανέδειξε, τέλος, ο Βασίλης Κοντοζαμάνης, πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας και μέλος του ΔΣ της HERA. Όπως υπογράμμισε, η ΕΕ έχει ενεργοποιήσει έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό για την ενίσχυση της υγειονομικής της αυτονομίας και της ανθεκτικότητας των εθνικών συστημάτων υγείας, σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται από παράγοντες όπως η γεωπολιτική αστάθεια, η βιοασφάλεια, η κλιματική κρίση και η αντιμικροβιακή αντοχή. Κομβικής σημασίας, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και η δημιουργία εθνικών εργαλείων, όπως μια κεντρική βιοτράπεζα, που θα αποτελέσει βάση για την τεκμηρίωση πολιτικών πρόληψης και θεραπείας.