Η καρδιακή ανεπάρκεια αρχικά εκδηλώνεται συνήθως με δύσπνοια στην προσπάθεια που προοδευτικά επιτείνεται με εμφάνιση δύσπνοιας στην ηρεμία και ιδιαίτερα στην κατάκλιση. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή στο ισοζύγιο υγρών με κατακράτηση νατρίου και για αυτόν τον λόγο συνιστάται άναλος δίαιτα στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Αλλωστε τα φάρμακα που ανακουφίζουν τον ασθενή σε περίπτωση συμφόρησης είναι τα διουρητικά με πρώτη επιλογή τα διουρητικά της αγκύλης (π.χ. φουροσεμίδη) που για να είναι αποτελεσματικά πρέπει να χορηγούνται 2 φορές την ημέρα.
Πριν από δύο χρόνια δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης SODIUM-HF, η οποία κατέρριψε το δόγμα του περιορισμού του νατρίου για την καρδιακή ανεπάρκεια. Φέτος στο συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας μάθαμε τα αποτελέσματα της ολλανδικής μελέτης FRESH UP RCT, η οποία διεξήχθη σε 7 ολλανδικά κέντρα και εξέτασε τον περιορισμό υγρών σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Η παρέμβαση ήταν ο περιορισμός υγρών στα 1.500 mL/ημέρα έναντι ελεύθερης κατανάλωσης υγρών. Συνολικά, 504 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν με μέση ηλικία 67 ετών, που σχεδόν το 90% παρουσίαζαν συμπτώματα ήπιας καρδιακής ανεπάρκειας. Η αυτοαναφερόμενη πρόσληψη υγρών ήταν περίπου 300 mL υψηλότερη στην ομάδα με πιο ελεύθερη κατανάλωση – 1.800 έναντι 1.500 mL.
Διαπιστώθηκε μία μικρή υπεροχή στους δείκτες ποιότητας ζωής υπέρ της ομάδας με περιορισμό στην κατανάλωση υγρών.
Η παρατηρούμενη διαφορά καθιστά απίθανο το ενδεχόμενο ο περιορισμός υγρών να προσφέρει καλύτερη υγεία. Ωστόσο, η FRESH UP δεν μπορεί να φτάνει στο σημείο να καταρρίψει ένα δόγμα για μια σειρά λόγων.
Πρώτον, περιέλαβε ασθενείς με πολύ ήπια καρδιακή ανεπάρκεια και ήταν σχετικά νεαροί. Δεύτερον, η διαφορά στην πρόσληψη υγρών ήταν ελάχιστη – μόλις 300 mL. Δεν θα ανέμενε κανείς μεγάλη διαφορά στην ποιότητα ζωής καταναλώνοντας επιπλέον ένα μικρό μπουκάλι νερό.
Θα είχε νόημα να επαναληφθεί μια τέτοια μελέτη σε ασθενείς με πιο προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια, ίσως με ελαφρώς χαμηλό νάτριο. Αυτοί οι ασθενείς συχνά υποβάλλονται σε αυστηρό, βασανιστικό, περιορισμό υγρών που είναι ερωτηματικό αν αυτό είναι πραγματικά απαραίτητο.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
Πηγή: tanea.gr
