του Χάρη Φλουδόπουλου
Σε τεντωμένο σχοινί κινείται η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου ενόψει του ερχόμενου χειμώνα, καθώς οι ανησυχίες για τις αποθήκες που παραμένουν ασυνήθιστα χαμηλά εντείνουν τον κίνδυνο για νέα άνοδο των τιμών και περιορισμένη ανθεκτικότητα απέναντι σε εξωτερικά σοκ.
Παρά τις προσπάθειες επαναπλήρωσης των αποθηκών μετά από έναν ιδιαίτερα βαρύ χειμώνα, τα επίπεδα αποθήκευσης στις ευρωπαϊκές υποδομές μόλις που ξεπερνούν το 56,9%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Gas Infrastructure Europe. Το ποσοστό αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα και δημιουργεί σκηνικό αυξημένης νευρικότητας στις αγορές.
Χαμηλά αποθέματα
Η αγορά παραμένει σφιχτή σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, γεγονός που περιορίζει και το ενδεχόμενο πτώσης των τιμών. Βλέπουμε έναν χειμώνα με αυξημένο ρίσκο, ιδιαίτερα λόγω της προοπτικής να μπούμε στη χειμερινή περίοδο με αισθητά χαμηλότερα αποθέματα αναφέρει χαρακτηριστικά αναλυτής ενεργειακής αγοράς μεγάλης ευρωπαϊκής εταιρείας κοινής ωφελείας.
Η εκτίμηση για τα αποθέματα αερίου μέχρι το Νοέμβριο φτάνει στο 80-85% της χωρητικότητας, δηλαδή 10-15 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το επίπεδο του 2024. Αυτή η καθυστέρηση στην αναπλήρωση αυξάνει την τρωτότητα του ευρωπαϊκού συστήματος σε ενδεχόμενες απότομες αυξήσεις της ζήτησης, είτε λόγω καιρικών συνθηκών είτε λόγω γεωπολιτικών εντάσεων.
Περιορισμένα περιθώρια αποκλιμάκωσης τιμών
Οι τιμές στην ολλανδική πλατφόρμα TTF –που αποτελεί σημείο αναφοράς για τις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη– διαμορφώνονται σε εύρος 33-35 ευρώ/MWh για το υπόλοιπο του έτους, σύμφωνα με εκτιμήσεις αγοράς. Πρόκειται για τιμές που, αν και υπολείπονται των περυσινών (38,5 ευρώ/MWh το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και 41,4 ευρώ/MWh από την αρχή του 2025), παραμένουν σαφώς πάνω από τα ιστορικά προ κρίσης επίπεδα.
Χαρακτηριστικό είναι πως και άλλοι αναλυτές –όπως η Intesa Sanpaolo, η μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας– βλέπουν το TTF να κυμαίνεται κοντά στα 40 ευρώ/MWh κατά μέσο όρο μέχρι τα τέλη του έτους, ενσωματώνοντας στην πρόβλεψη τον περιορισμένο ελιγμό αποθεμάτων αλλά και τον απρόβλεπτο καιρό.
Ευελιξία
Σε μια προσπάθεια να μετριαστεί ο κίνδυνος ανεπαρκούς αποθήκευσης, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξαν σε άτυπη συμφωνία για την παράταση της προθεσμίας πλήρωσης αποθηκών κατά 90% έως την 1η Δεκεμβρίου – έναντι της 1ης Νοεμβρίου που ίσχυε έως τώρα. Η συμφωνία εγκρίθηκε ήδη από την πρώτη ψηφοφορία της Επιτροπής και δίνει στους προμηθευτές περισσότερο χρόνο να καλύψουν το κενό.
Ωστόσο, ο επιπλέον χρόνος ίσως να μην αποδειχθεί επαρκής εάν συνεχιστεί η ασθενής ροή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ευρώπη, ή εάν οι καιρικές συνθήκες το φθινόπωρο αποδειχθούν ιδιαίτερα ψυχρές.
Ρεκόρ στις αρνητικές τιμές ρεύματος στην Ολλανδία
Την ίδια στιγμή, η ολλανδική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας φαίνεται πως οδεύει φέτος σε ρεκόρ ωρών με αρνητικές τιμές ρεύματος, καθώς η αυξημένη παραγωγή από ΑΠΕ σε συνδυασμό με περιορισμένη ζήτηση οδηγούν σε υπερπροσφορά.
Η εκτίμηση κάνει λόγο για 650 έως 700 ώρες αρνητικών τιμών μέσα στο 2025, εξέλιξη που, αν επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει ιστορικό υψηλό. Ωστόσο, υπάρχει και ο αστάθμητος παράγοντας του καιρού – ένα έντονο κύμα καύσωνα το καλοκαίρι θα μπορούσε να περιορίσει το φαινόμενο, αυξάνοντας τη ζήτηση για κλιματισμό και άρα τις τιμές.
Σε κάθε περίπτωση η εικόνα που διαμορφώνεται ενόψει του επόμενου χειμώνα προδιαγράφει ένα ασταθές και έντονα μεταβλητό περιβάλλον στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά, με τον παράγοντα των αποθεμάτων να λειτουργεί ως βαρόμετρο για τις εξελίξεις. Η Ευρώπη μπορεί να απέφυγε την κρίση των προηγούμενων ετών, ωστόσο οι θεμελιώδεις κίνδυνοι παραμένουν.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιλογές πολιτικής και ταχύτητας δράσης στους επόμενους μήνες θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την πορεία των τιμών αλλά και τη συνολική ανθεκτικότητα του συστήματος απέναντι σε έναν χειμώνα που, όπως όλα δείχνουν, δεν θα είναι ήπιος ενεργειακά
Πηγή: capital.gr
