Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ο κόσμος έχει δει μια αύξηση στις συγκρούσεις μεταξύ κρατών. Με βάση ορισμένες μετρήσεις, το ποσοστό του κόσμου που έχει πληγεί από πολέμους έχει αυξηθεί κατά 65% από το 2021 -μια περιοχή ισοδύναμη σχεδόν με το διπλάσιο μέγεθος της Ινδίας- με νέα και επανεμφανιζόμενα σημεία ανάφλεξης στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στη Μιανμάρ και στην Κεντρική Αφρική.
Καθώς οι διαδρομές μέσω ασφαλούς εναέριου χώρου παραμορφώνονται και στενεύουν, οι αεροπορικές εταιρείες έχουν αναγκαστεί να εκτρέπουν πτήσεις γύρω από ζώνες συγκρούσεων, ενώ ακυρώνουν εντελώς ορισμένες διαδρομές.
Οι περισσότερες δυτικές αεροπορικές εταιρείες απαγορεύεται πλέον να πετούν πάνω από τη Ρωσία, γεγονός που τις αναγκάζει να εκτελούν μεγαλύτερες διαδρομές, παρατείνοντας τους χρόνους πτήσης και αυξάνοντας το κόστος. Ως αποτέλεσμα, πέρυσι η British Airways και η Virgin Atlantic διέκοψαν τις απευθείας πτήσεις τους μεταξύ Λονδίνου και Πεκίνου.
Για άλλες αεροπορικές εταιρείες, η εκτροπή διαδρομών μέσω της Μέσης Ανατολής για την αποφυγή του ρωσικού εναέριου χώρου απλώς αντικατέστησε τους κινδύνους, καθώς η σύγκρουση εξαπλώνεται σε όλη την περιοχή και οι πιλότοι βρίσκονται να μοιράζονται τους ουρανούς με μπαράζ από drones και πυραύλους – μερικοί από τους οποίους φέρεται να έχουν πλησιάσει αρκετά κοντά ώστε να είναι ορατοί από πιλότους και επιβάτες.
Ξαφνικά ξεσπάσματα σύγκρουσης -όπως παρατηρήθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα, όταν οι εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ξέσπασαν σε ανοιχτό πόλεμο- ανάγκασαν τις αεροπορικές εταιρείες να αντιδράσουν γρήγορα. Τη Δευτέρα, καθώς το Ιράν εξαπέλυσε ένα μπαράζ αντιποίνων πυραύλων σε αμερικανική βάση στο Κατάρ, 24 πτήσεις αναγκάστηκαν να εκτρέψουν την πορεία τους από έναν από τους πιο πολυσύχναστους κόμβους στον κόσμο, μεταξύ Ντουμπάι και Ντόχα.
Το περιστατικό κατέδειξε πώς οι επιπτώσεις των απροσδόκητων πληγμάτων και των κλεισιμάτων του εναέριου χώρου μπορούν να έχουν αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο.
Οι αλλαγές δρομολογίων τρώνε τα κέρδη των αεροπορικών εταιρειών
Για παράδειγμα, οι πτήσεις μεταξύ Ελσίνκι και Τόκιο διαρκούν πλέον έως και τρεισήμισι ώρες περισσότερο από ό,τι πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, είπε στον Guardian η Βικτόρια Ιβαννίκοβα, επίκουρη καθηγήτρια διαχείρισης αεροπορίας στο Πανεπιστήμιο της Πόλης του Δουβλίνου.
«Εάν έχουμε μεγαλύτερες τροχιές πτήσης, θα έχουμε μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων και περισσότερες εκπομπές CO2».
Η έρευνά της διαπίστωσε ότι σε ορισμένες διαδρομές μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, το κόστος έχει αυξηθεί κατά 19% έως 39%, ενώ οι εκπομπές έχουν αυξηθεί κατά 18% έως 40%.
Η Ιβαννίκοβα επισημαίνει επίσης τον αυξημένο κίνδυνο να χτυπηθεί ένα αεροπλάνο από πυραύλους και drones. Το 2014, η κατάρριψη της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών αερογραμμών πάνω από την Ανατολική Ουκρανία ήταν ένα πρώιμο παράδειγμα αυτής της νέας απειλής. Οι υποκλαπείσες επικοινωνίες μεταξύ φιλορώσων αυτονομιστών κατέστησαν σαφές ότι αρχικά πίστευαν πως είχαν χτυπήσει στρατιωτικό και όχι πολιτικό αεροσκάφος.
Η Ιβαννίκοβα επισημαίνει επίσης το παράδειγμα μιας πτήσης των Αερογραμμών του Αζερμπαϊτζάν που καταρρίφθηκε κατά λάθος από ρωσική αεράμυνα στο Καζακστάν τον Δεκέμβριο, σκοτώνοντας 38 επιβάτες.
Ακόμα και μακριά από ενεργές ζώνες συγκρούσεων, οι κίνδυνοι αφθονούν, καθώς οι χώρες διευρύνουν τα όρια των διπλωματικών κανόνων.
Τον Φεβρουάριο, αεροπλάνα που πετούσαν μεταξύ Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας εκτράπηκαν, ενώ η Κίνα διεξήγαγε ασκήσεις με πραγματικά πυρά στη Θάλασσα της Τασμανίας.
Η «κανονικότητα της απόκλισης»
Καθώς οι συγκρούσεις έχουν επεκταθεί και ο χρησιμοποιήσιμος εναέριος χώρος έχει συρρικνωθεί, οι πιλότοι έχουν δει μια έκρηξη σε μια άλλη βαθιά ανησυχητική τάση: την πλαστογράφηση GPS.
Η πλαστογράφηση περιλαμβάνει ραδιοπομπούς που παρακάμπτουν σήματα GPS για να στείλουν μια ψευδή τοποθεσία στα αεροπλάνα. Διεθνείς εμπειρογνώμονες πτήσεων στην Ops Group κατέγραψαν αύξηση 500% στην πλαστογράφηση το 2024, επηρεάζοντας κατά μέσο όρο 1.500 πτήσεις την ημέρα.
Επικεντρώνεται κυρίως γύρω από ζώνες συγκρούσεων, όπου οι αντίπαλες δυνάμεις θα μεταδίδουν λανθασμένη θέση για να μπερδέψουν τα εισερχόμενα drones και πυραύλους. Η Ops Group έχει εντοπίσει τις πιο διαδεδομένες τοποθεσίες ως την ανατολική Μεσόγειο, κοντά στο Ισραήλ, τον Λίβανο και την Αίγυπτο, καθώς και τη Μαύρη Θάλασσα, τη δυτική Ρωσία και τα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν.
Οι πιλότοι ανησυχούν ότι πολλοί στον κλάδο αγνοούν τα ενσωματωμένα συστήματα προειδοποίησης των αεροπλάνων, καθώς παρεμβαίνουν τόσο συχνά. Το αποκαλεί «κανονικοποίηση της απόκλισης».
Το GPS είναι συνυφασμένο με πολλά συστήματα μέσα σε ένα αεροσκάφος και οι επιπτώσεις από την πλαστογράφηση ανησυχούν επίσης πολλούς πιλότους.
Στην έκθεσή της για το 2024, η Ops Group αναφέρει ότι η υψηλή εξάρτηση από το GPS «δημιουργεί μια αλυσίδα πολυπλοκότητας που καθιστά την ασφάλεια και την αξιολόγηση κινδύνου δύσκολη». Σημειώνει ότι οι ψευδείς ειδοποιήσεις είναι πλέον ρουτίνα και τα πληρώματα συνηθίζουν να βλέπουν τα ρολόγια επί του αεροσκάφους να τρέχουν προς τα πίσω λόγω πλαστογράφησης.
Ο πιλότος του οποίου η πτήση πλαστογραφήθηκε πάνω από το Ισραήλ λέει ότι πιστεύει πως οι πτήσεις είναι τόσο ασφαλείς όσο ήταν πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά το βάρος της ευθύνης επιβαρύνει το πλήρωμα με έναν εντελώς νέο κατάλογο διαδικασιών που πρέπει να έχουν κατά νου.
Πηγή: ΟΤ
Πηγή: in.gr
