του Νίκου Κωτσικόπουλου
Πολλά δάνεια, τα περισσότερα που έχουν πέσει στην ελληνική οικονομία εδώ και 15 χρόνια, και με προσιτά επιτόκια που είναι φθηνότερα από τα ονομαστικά γιατί το επιδοτούμενο μέρος των χρηματοδοτήσεων δεν καταγράφεται, δίνονται τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά. Είναι το νέο τοπίο που έχει διαμορφωθεί στη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων σταδιακά από πέρυσι, με φθηνότερα επιτόκια και πολλά νέα δάνεια από τις τράπεζες και το εντοπίζει η ΤτΕ.
Όπως αναφέρει, το νέο μέσο στεγαστικό δάνειο έχει επιτόκιο 3,7% αν επιλεγούν κυμαινόμενα επιτόκια, αλλά το κοινό προτιμά τη σιγουριά του σταθερού επιτοκίου και η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ δεν περνά στην αγορά πλήρως.
Αντίστοιχα το μέσο επιχειρηματικό επιτόκιο έχει υποχωρήσει 140 μονάδες βάσης από πέρυσι στο πρώτο τετράμηνο, με τις επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται τη συγκυρία και να παίρνουν πολλά νέα δάνεια με κυμαινόμενα επιτόκια ή σταθερά επιτόκια για ένα μόνον έτος.
Στο μεταξύ η καθαρή ροή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων έχει εκτοξευθεί σε επίπεδα ρεκόρ με ρυθμό 17,2% τον Απρίλιο, που είναι ο υψηλότερος από το 2009 και είχε καταγραφεί από το capital.gr. Ενώ οι ακαθάριστες ροές των δανείων στα νοικοκυριά προοιωνίζονται μεγάλη αύξηση των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, που δεν είχε καταγραφεί ακόμα τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.
Η πιστωτική έκρηξη που συντελείται αυτή την περίοδο ουσιαστικά δεν καταγράφεται πλήρως ως καθαρή πιστωτική επέκταση που μετρά μόνον τη χρηματοδότηση η οποία προέρχεται από τις εμπορικές τράπεζες. Όμως στην πραγματικότητα οφείλεται, σύμφωνα με την έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, και στα κεφάλαια από τα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΑΤ, ΕΤΕπ) ή από τον μηχανισμό του RRF, που πέφτουν στην οικονομία. Ωστόσο δεν μετρώνται στον βαθμό που δεν αποτελούν συνεισφορά στη χρηματοδότηση της οικονομίας από τις ελληνικές τράπεζες.
Κορύφωση αυξημένης χρηματοδότησης το 2025-2026
Το θετικό αυτό μοτίβο θα συνεχισθεί, λέει η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέποντας κορύφωση το 2025-2026, με μεγάλη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Ειδικότερα συμπεραίνει ότι:
– “Το χαμηλότερο επίπεδο των επιτοκίων στα τραπεζικά δάνεια θα ασκήσει θετικές επιδράσεις στην πιστωτική επέκταση. Η απορρόφηση δανειακών πόρων στο πλαίσιο του RRF αναμένεται να είναι υψηλότερη το 2025-2026, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, καθώς:
– (α) ήδη έχουν συμβασιοποιηθεί αρκετά δάνεια, τα οποία επίκειται να εκταμιευθούν και
– (β) αναμένονται νέες υπογραφές συμβάσεων, εν όψει και του τέλους του ορίζοντα του προγράμματος (το 2026 όσον αφορά τις συμβάσεις)”.
Η ετήσια μείωση των τραπεζικών επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια συμβάλλει θετικά στη ζήτηση πιστώσεων, η οποία ενισχύεται και από την άνοδο του δείκτη τιμών των κατοικιών. Τα προγράμματα “Σπίτι μου ΙΙ” και “Αναβαθμίζω το Σπίτι μου” επίσης στηρίζουν τη χορήγηση στεγαστικών δανείων από τις εγχώριες τράπεζες. Ως προς τη μελλοντική πορεία, η αναμενόμενη άνοδος του ΑΕΠ το 2025 θα συνεχίσει να στηρίζει τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής των τραπεζικών πιστώσεων προς τις ΜΧΕ.
Βεβαίως στην εικόνα αυτή συμβάλλει τα μέγιστα η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ που έχει κάνει προσιτά τα δάνεια. Και εδώ η ΤτΕ σημειώνει ότι τα πραγματικά τελικά επιτόκια σε πολλά δάνεια είναι μικρότερα και δεν καταγράφεται πλήρως, γιατί υπάρχουν σημαντικά επιδοτούμενα τμήματα των δανείων, ακόμα και για στεγαστικά δάνεια, όπως είναι γνωστό, με το “Σπίτι μου ΙΙ” και με τα άλλα προγράμματα για επισκευές και αναβαθμίσεις ακινήτων.
Ανεβάζουν στροφές στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια – “Σπίτι μου ΙΙ”
Για παράδειγμα η ΤτΕ αναφέρει ότι “το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου του τρέχοντος έτους 10% των νέων συμβάσεων στεγαστικής πίστης, αξίας περίπου 50 εκατ. ευρώ, συνδεόταν με συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για την αγορά νέων ή την αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών”.
Όσον αφορά τα καταναλωτικά δάνεια τακτής λήξης, το μεσοσταθμικό επιτόκιο, το οποίο ακολουθούσε ήπια πτωτική τάση από το δεύτερο εξάμηνο του 2023, σταθεροποιήθηκε στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους σε 10,7%. Βεβαίως είχε υποχωρήσει περισσότερο, αλλά η αναστάτωση των αγορών άλλαξε την εικόνα και το επιτόκιο κέρδισε ύψος, από περίπου 10%.
Όμως τα καταναλωτικά δάνεια εξακολούθησαν να παρουσιάζουν ισχυρή ζήτηση και αποτελούσαν στο πρώτο τετράμηνο φέτος το 55% της αξίας των νέων δανείων τακτής λήξης σε νοικοκυριά.
Η εικόνα που έχει για τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια η ΤτΕ είναι ότι η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή τόσο των καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας όσο και των στεγαστικών αυξήθηκε φέτος στο πρώτο τετράμηνο από πέρυσι:
– Τα καταναλωτικά δάνεια συμβασιοποιούνται με ρυθμό 143 εκατ. ευρώ τον μήνα από 137 εκατ. ευρώ πέρυσι και
– Τα στεγαστικά δάνεια συμβασιοποιούνται με ρυθμό 120 εκατ. ευρώ φέτος έναντι 113 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Αυτό σημαίνει ότι πολλά από τα δάνεια αυτά δεν είχαν ακόμα εκταμιευθεί μέχρι το τέλος Απριλίου κυρίως στα στεγαστικά δάνεια ή σε μεγάλα καταναλωτικά.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες, στο πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ” έχει συντελεστεί μεγάλη πρόοδος και στο τελευταίο στάδιο πριν από τη σύναψη δανείου βρίσκονται περί τα 6.000 δάνεια ύψους 800 εκατ. ευρώ.
Στις αιτήσεις αυτές που έχουν υποβληθεί έχει ήδη καταβληθεί προκαταβολή και υπάρχει ηλεκτρονική ταυτότητα ακινήτου. Τα ακίνητα δηλαδή έχουν βρεθεί. Συνεπώς είναι θέμα λίγου χρόνου για να προχωρήσουν οι δανειοδοτήσεις.
Οι πλέον ευνοημένοι δανειολήπτες όμως όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις είναι οι ΜμΕ, οι οποίες έχουν μερίδιο 35% στην ακαθάριστη ροή δανείων. Είναι δηλαδή δάνεια που έχουν συναφθεί αλλά δεν είχαν ακόμα εκταμιευθεί έως τον Απρίλιο φέτος, με επιτόκια 130 μονάδες φθηνότερα από πέρυσι.
Στο πρώτο τετράμηνο, 17% των νέων επιχειρηματικών δανείων υποστηρίχθηκε από χρηματοδοτικά εργαλεία και 13% από δάνεια του Μηχανισμού RRF. Το 40% των δανείων από το RRF ή με συνδρομή των χρηματοδοτικών εργαλείων κατευθύνθηκαν φέτος στο τετράμηνο σε ΜμΕ.
Πηγή: capital.gr
