Του Τάσου Δασόπουλου
Μπορεί η παγκόσμια οικονομία να απέφυγε προς το παρόν μια ακόμη ενεργειακή κρίση με την εκεχειρία Ιράν – Ισραήλ, αλλά η Αθήνα γνωρίζει ότι θα περάσει ένα καλοκαίρι ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων, λόγω ανατιμήσεων σε υπηρεσίες και εσχάτως στα τρόφιμα.
Η σύντομη λήξη του πολέμου στην Μέση Ανατολή έφερε μια ανάσα ανακούφισης, με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου να αποκλιμακώνονται από το ύψος που είχαν φτάσει με το ξέσπασμα του πολέμου. Αυτό είχε αποτέλεσμα την αργή αποκλιμάκωση της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης κατά περίπου 4 σεντς κάθε μέρα, μέχρι να βρουν ένα σημείο ισορροπίας.
Σε ότι αφορά την ανοδική τάση στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, υπάρχει πάντα η λύση των επιδοτήσεων από τα χρήματα που συγκεντρώνονται από τα δικαιώματα ρύπων που είναι εκτός προϋπολογισμού. Τούτο μόλις η κιλοβατώρα ξεπεράσει τα 15 – 16 σεντς.
Ωστόσο τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών συνεχίζουν να ανησυχούν για τις ανατιμήσεις στις υπηρεσίες και πολύ περισσότερο την επανεμφάνιση των ανατιμήσεων στα τρόφιμα με 2 ,6% τον Μάιο.
Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες, τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, αναγνωρίζουν ότι λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν άμεσα. Τα ενοίκια έχουν διψήφια αύξηση (10,8%), η οποία όμως είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αφού προέρχεται από την έλλειψη προσφοράς κατοικίας. Οι αυξήσεις στο τουριστικό πακέτο, που είναι επίσης διψήφιες, είναι επίσης πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν, αφού έχουμε μπει ήδη στην θερινή περίοδο κατά την οποία υπάρχει περιθώριο να ελεγχθεί μόνο η απόδοση του ΦΠΑ, αλλά όχι και το αν είναι “δίκαιες” οι τιμές με τις οποίες διατίθενται τα καταλύματα.
Στο χορό των ανατιμήσεων συμμετέχουν τα εισιτήρια σε αεροπλάνα και πλοία. Σε ότι αφορά στις ακτοπλοϊκές μεταφορές, οι αυξήσεις εισιτηρίων επιβλήθηκαν λόγω της υποχρεωτικής χρήσης ακριβότερων “οικολογικών καυσίμων”, με οδηγία της ΕΕ. Η κατακόρυφη άνοδος της τουριστικής κίνησης συμπαρασύρει αυξήσεις στην εστίαση τις ενοικιάσεις οχημάτων. Παράλληλα καταγράφονται “ανεξάρτητες” αυξήσεις στα ασφάλιστρα υγείας, αυτοκινήτων και τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας. Με δύο λόγια η αντιμετώπιση των ανατιμήσεων στις υπηρεσίες είναι δύσκολη υπόθεση.
Το πρόβλημα των τροφίμων
Σαν να μην έφταναν οι υπηρεσίες, τα στοιχεία της Eurostat έδειξαν τον Μάιο πολύ μεγάλη επιτάχυνση στις τιμές των τροφίμων, με το σχετικό δείκτη να καταγράφει αύξηση 2,8% από 1,7% τον Απρίλιο.
Κρίσιμο σημείο θα είναι το τέλος Ιουνίου οπότε λήγει και το καθεστώς του ανώτατου επιτρεπόμενου ποσοστού κέρδους που ισχύει από την κρίση του 2022 και πήρε τελευταία τρίμηνη παράταση τον περασμένο Μάρτιο. Ωστόσο τόσο η βιομηχανία τροφίμων όσο και τα σούπερ μάρκετ έχουν ανακοινώσει ότι θεωρούν αιτία πολέμου μια νέα παράταση, υποστηρίζοντας ότι πλέον τα κέρδη τους είναι οριακά.
Οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα άρχισαν να εμφανίζονται σιγά σιγά από τον Φεβρουάριο, όταν καταγράφηκαν αυξήσεις 0,2%, μετά τη μικρή μείωση κατά 0,2% τον Ιανουάριο. Έκτοτε, η πορεία των τιμών στα τρόφιμα είναι αργά αλλά σταθερά ανοδική μέχρι που φτάσαμε το 2,8% για τον Μάιο, ποσοστό που σήμανε συναγερμό στα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης. Την ανησυχία ότι οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν μεγαλώνει ο δείκτης τιμών εισαγωγών στην βιομηχανία ο οποίος τον Μάρτιο είχε μείωση 2,5%, αλλά για τον κλάδο των τροφίμων κατέγραψε αυξήσεις της τάξης του 6,7%. Το χειρότερο είναι ότι ο δείκτης τιμών εισαγωγών λειτουργεί ως πρόδρομος δείκτης για τα εισαγόμενα βιομηχανικά τρόφιμα και τις πρώτες ύλες τους επόμενους μήνες.
Είναι γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος των νέων ανατιμήσεων αφορά τις εισαγόμενες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι και χρηματιστηριακά προϊόντα. Συγκεκριμένα limit up έπιασαν οι τιμές στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων βασικές εισαγόμενες πρώτες ύλες, όπως το κακάο, ο χυμός πορτοκαλιού, ο καφές, το κρέας, το γάλα, και το βούτυρο οδηγώντας σε ένα νέο περιβάλλον ανατιμήσεων στο ράφι.
Πηγή: capital.gr
