Τα πρώτα σημάδια της γεωπολιτικής κρίσης για τον ελληνικό τουρισμό

της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Η τουριστική βιομηχανία καλείται, για ακόμα μία φορά, να επιδείξει ανθεκτικότητα απέναντι στις διεθνείς προκλήσεις και να διαχειριστεί με ευελιξία τις μεταβολές που επιφέρει το γεωπολιτικό περιβάλλον, επαναπροσδιορίζοντας στρατηγικές προσέγγισης αγορών και προωθώντας τη σταθερότητα και την ασφάλεια ως βασικά στοιχεία του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Τα παραπάνω μετέφεραν στο Capital επιχειρηματίες του τουριστικού χώρου, που δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις επιπτώσεις της νέας ανάφλεξης στην τουριστική κίνηση.

Ήδη η ελληνική τουριστική αγορά δέχεται πλήγμα από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με τις ακυρώσεις ταξιδιών από το Ισραήλ να εντείνονται καθημερινά. Μέχρι πρόσφατα, οι προβλέψεις για το 2025 ήταν ιδιαιτέρως αισιόδοξες: περισσότεροι από 800.000 Ισραηλινοί επισκέπτες αναμένονταν στη χώρα μας, με την αγορά να παρουσιάζει από τις υψηλότερες ποσοστιαίες αυξήσεις διεθνώς σε σχέση με πέρυσι. Ωστόσο το κύμα ακυρώσεων που καταγράφεται πλέον καθημερινά ανατρέπει τα δεδομένα, με τους επαγγελματίες του τουρισμού να εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την πορεία της θερινής σεζόν.

Ρεκόρ προσδοκιών και ακυρώσεις

Οι αεροπορικές θέσεις από και προς το Ισραήλ για το σύνολο της θερινής περιόδου είχε προγραμματιστεί να φτάσουν τα 1,3 εκατομμύρια – αριθμός αυξημένος κατά 42% σε σύγκριση με το 2024. Τον Ιούνιο μόνο, η αύξηση των προγραμματισμένων πτήσεων ξεπερνούσε το 30%. Οι φορείς της αγοράς προεξοφλούσαν ότι η ζήτηση θα κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος αυτών των θέσεων, ξεπερνώντας κατά πολύ τις 700.000 αφίξεις του περασμένου έτους. Η Αθήνα, η Κρήτη και η Ρόδος ξεχώριζαν ως οι κορυφαίοι προορισμοί για Ισραηλινούς τουρίστες. Για την Κρήτη ειδικότερα, οι προβλέψεις έκαναν λόγο για 17.000 έως 20.000 αφίξεις εβδομαδιαίως. 

Οι τελευταίες εξελίξεις δημιουργούν συνθήκες αβεβαιότητας για την πορεία της σεζόν, ιδιαίτερα σε μια αγορά όπως το Ισραήλ, που θεωρείται στρατηγικής σημασίας για τον ελληνικό τουρισμό.

Σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ, η ισραηλινή αγορά έχει καταγράψει εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης την τελευταία πενταετία, καθιστώντας τη μία από τις πιο δυναμικές πηγές εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα. Ειδικά για το 2025, σημειωνόταν η υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση μεταξύ όλων των διεθνών αγορών. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η ζήτηση από το Ισραήλ χαρακτηρίζεται από μειωμένη εποχικότητα, γεγονός που στηρίζει την τουριστική δραστηριότητα και εκτός των παραδοσιακά υψηλών μηνών.

Ανησυχία για τις μακρινές αγορές

Δεν είναι, όμως, μόνο οι αναμενόμενες απώλειες από την αγορά του Ισραήλ. Η γεωπολιτική αναταραχή φαίνεται να επηρεάζει και την ψυχολογία των ταξιδιωτών από πιο μακρινές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βραζιλία και η Κίνα. Αν και η Ελλάδα δεν εμπλέκεται άμεσα στην ανάφλεξη της Μέσης Ανατολής, η γεωγραφική της εγγύτητα ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά για συγκεκριμένες ομάδες τουριστών, ιδίως όσων ανησυχούν για την περιφερειακή σταθερότητα. Είναι επίσης ενδεικτικό πως οι Αμερικανοί τουρίστες έχουν μειώσει αισθητά την απόσταση ανάμεσα στο κλείσιμο του ταξιδιού τους και την ημερομηνία άφιξης, που φτάνει ακόμα και τον έναν μήνα. Όπως σημείωνε στο Capital, ξενοδόχος σε βασικό προορισμό, πολλοί τουρίστες θεωρούν προβληματική όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η γεωπολιτική σταθερότητα είναι ο τρίτος παράγοντας που θα επηρεάσει τις αφίξεις. Η σταθερότητα διευκολύνει τις μακροπρόθεσμες κρατήσεις, ενισχύει την εμπιστοσύνη των tour operators, αυξάνει τη συνδεσιμότητα με τις διεθνείς αγορές και επιτρέπει τον προγραμματισμό επενδύσεων σε υποδομές, καταλύματα και εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Ειδικά αγορές υψηλής δαπάνης, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς ή η Κίνα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην εικόνα ασφάλειας.