Δεν είναι καλή εποχή για τη φύση. Η ανεξέλεγκτη επέκταση του ανθρώπινου «πολιτισμού» έχει επιφέρει καταστροφικές συνέπειες στο παγκόσμιο κλίμα και στην επιβίωση χιλιάδων ειδών. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως, μέχρι το 2050, έως και το 50% όλων των μορφών ζωής στον πλανήτη θα έχει εξαφανιστεί. Ήδη σήμερα, περισσότερα από 33.000 είδη (περίπου 150 την ημέρα) οδηγούνται στην εξαφάνιση εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι ένα εκατομμύριο είδη βρίσκονται υπό άμεση απειλή.
Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, μια επιστημονική καινοτομία υπόσχεται να δώσει μια διαφορετική τροπή: την «αποεξαφάνιση» (de-extinction). Η αμερικανική εταιρεία Colossal Biosciences, ιδρυθείσα το 2021 από τον διάσημο γενετιστή του Χάρβαρντ George Church και τον επιχειρηματία Ben Lamm, στοχεύει στην ανάσταση ειδών που χάθηκαν εξαιτίας του ανθρώπου. Ανάμεσά τους, το μαμούθ των πάγων, το εξαφανισμένο Dodo του Μαυρικίου και ο τίγρης της Τασμανίας.
Η μέθοδος της εταιρείας δεν μοιάζει με «Jurassic Park». Δεν πρόκειται για την κυριολεκτική αναβίωση ενός νεκρού ζώου, αλλά για την αναδημιουργία ενός γενετικού «αντικαταστάτη» – ενός οργανισμού με χαρακτηριστικά του εξαφανισμένου είδους, προερχόμενα από την εισαγωγή του DNA του σε συγγενικά είδη. Για παράδειγμα, στο σχέδιο αναβίωσης του μαμούθ, χρησιμοποιείται DNA από κατεψυγμένα υπολείμματα που συλλέγονται στη Σιβηρία και ενσωματώνεται στο γενετικό υλικό του ασιατικού ελέφαντα, του πιο κοντινού εν ζωή συγγενή.
Η επιστημονική ομάδα υποστηρίζει ότι η επαναφορά του μαμούθ στην τούνδρα μπορεί να έχει περιβαλλοντικά οφέλη: τα βαριά βήματά του θα βοηθούσαν στη διατήρηση του παγωμένου εδάφους (permafrost), εμποδίζοντας την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα, που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Παράλληλα, η παρουσία της μεγαπανίδας θα ευνοούσε την επιστροφή της χλόης σε περιοχές που πλέον κυριαρχούν τα δέντρα. Η περίπτωση του dodo, ενός πτηνού που εξολοθρεύτηκε από τους ανθρώπους στον 17ο αιώνα, είναι διαφορετική: το 2023, η Colossal ανακοίνωσε ότι αποκωδικοποίησε το πλήρες γονιδίωμα του δόδου και το συγκρίνει με συγγενικά πτηνά, όπως την περιστερά του Νικομπάρ. Στόχος είναι η ανακατασκευή του είδους και η επανένταξή του στο φυσικό του περιβάλλον, το νησί Μαυρίκιος.
Όσον αφορά τον τίγρη της Τασμανίας, το λεγόμενο τιλακίν, η συνεργασία της Colossal με το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και τον ειδικό Andrew Pask στοχεύει στην ανακατασκευή του γονιδιώματός του από καλοδιατηρημένο έμβρυο του είδους. Το έργο εξελίσσεται σε φάσεις: πρώτα συγκρίνονται τα γονιδιώματα με συγγενή μαρσιποφόρα, έπειτα οι επιστήμονες επιχειρούν να μετατρέψουν κύτταρα σε πλήρως αναπτυσσόμενα έμβρυα, τα οποία θα κυοφορηθούν από κατάλληλα συγγενικά είδη.
Όπως σημειώνει ο Church, το ζητούμενο δεν είναι μόνο η ανάσταση εξαφανισμένων ειδών, αλλά η αποκατάσταση οικοσυστημάτων και η αντιμετώπιση της κρίσης βιοποικιλότητας που έχει προκαλέσει ο ίδιος ο άνθρωπος. Η Colossal προειδοποιεί ότι χωρίς δραστικά μέτρα, ο άνθρωπος ενδέχεται να αντιμετωπίσει και τη δική του εξαφάνιση – ως ο μόνος οργανισμός που έχει τα μέσα να αποτρέψει τον έκτο μαζικό αφανισμό ειδών στη Γη.
Πηγή: tanea.gr
