Μια ομάδα ερευνητών από Ογκολογικά Κέντρα του Καναδά, της Αυστραλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, αφού ολοκληρώθηκε η επικουρική (προφυλακτική) χημειοθεραπεία έπειτα από χειρουργείο για καρκίνο παχέος εντέρου, μελέτησε την επίδραση ενός δομημένου προγράμματος σωματικής δραστηριότητας σε ασθενείς, σε σύγκριση με εκείνους στους οποίους προσφέρθηκε μόνο εκπαιδευτικό υλικό συμβουλών για άσκηση και διατροφή (αφού προηγήθηκε τυχαιοποίηση, δηλαδή τυχαία κατανομή στη μία ή στην άλλη ομάδα, όπως ακριβώς γίνεται και με τη μελέτη των νέων φαρμάκων).
Το πρόγραμμα άσκησης είχε διάρκεια 3 χρόνια και περιελάμβανε τακτικές συναντήσεις με έναν σύμβουλο σωματικής δραστηριότητας. Για τους πρώτους 6 μήνες, οι ασθενείς λάμβαναν προσωπικές συνεδρίες καθοδήγησης κάθε εβδομάδα. Με την πάροδο του χρόνου, οι συνεδρίες μειώθηκαν σταδιακά σε μία ανά μήνα, είτε με φυσική παρουσία είτε διαδικτυακά. Η άσκηση ήταν εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη σε κάθε άτομο και είχε ποικιλία, περιλαμβάνοντας από γρήγορο περπάτημα έως κολύμπι ή ποδηλασία, ανάλογα με τις προτιμήσεις δραστηριότητας των συμμετεχόντων.
Το θαύμα της άσκησης
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Επειτα από 8 χρόνια παρακολούθησης, διαπιστώθηκε μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 28% και μείωση του κινδύνου θανάτου κατά 37%, δηλαδή, πάνω από 1/3 χαμηλότερος κίνδυνος θανάτου, χάρη σε ένα πρόγραμμα ήπιας άσκησης – περίπου 1 ώρα περπάτημα 4 φορές την εβδομάδα. Με άλλα λόγια, σε κάθε ομάδα 14 ατόμων, ένα άτομο σώθηκε από τον θάνατο χάρη στην άσκηση.
Αλλα σημαντικά ευρήματα ήταν:
n η μικρότερη πιθανότητα υποτροπής στο ήπαρ (3,6% στην ομάδα της άσκησης σε σχέση με 6,5% στην ομάδα ελέγχου),
n λιγότεροι δεύτεροι πρωτοπαθείς καρκίνοι μαστού, προστάτη και νέοι καρκίνοι παχέος εντέρου (5% στην ομάδα της άσκησης σε σύγκριση με 10% στην ομάδα ελέγχου)
n και μείωση της κόπωσης, βελτίωση της διάθεσης, ενίσχυση της σωματικής δύναμης και γενική βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμμετεχόντων.
Οφελος
χημειοθεραπείας χωρίς τις παρενέργειές της
Εως τώρα είχαμε συσσωρευμένα ισχυρά κλινικά και προκλινικά δεδομένα για τα πολλαπλά οφέλη της άσκησης στους επιβιώσαντες του καρκίνου. Σήμερα για πρώτη φορά στην ιστορία της Ιατρικής, αποδεικνύεται και από μια προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη ότι η άσκηση στους επιβιώσαντες καρκίνου του παχέος εντέρου μπορεί να προσφέρει επιπλέον όφελος ανάλογο με αυτό της χημειοθεραπείας χωρίς παρενέργειες.
Οι μηχανισμοί μέσω των οποίων εισπράττει ο οργανισμός αυτό το όφελος είναι πολλαπλοί: ενίσχυση του ανοσοποιητικού, μείωση της συστηματικής φλεγμονής, μεταβολικές αλλαγές στη βιολογία του όγκου, έκκριση μυοκινών (αντικαρκινικών μορίων από τους μυς), βελτίωση της ευαισθησίας των ιστών στην ινσουλίνη, αντιαγγειογενετική δράση.
Η ελληνική πραγματικότητα
Κάθε χρόνο, περίπου 7.800 άτομα διαγιγνώσκονται με καρκίνο του παχέος εντέρου στην Ελλάδα. Με τη σωστή ενημέρωση για τα θεραπευτικά οφέλη της άσκησης όπως παρουσιάζονται σε αυτή την ιστορική μελέτη, τα άτομα που επιβιώνουν του καρκίνου θα βοηθηθούν να ζήσουν και περισσότερο και καλύτερα, κάνοντας μια αλλαγή στην καθημερινότητά τους, που δεν θα κοστίσει παραπάνω από ένα ζευγάρι καλά παπούτσια περιπάτου, αν δεν τα έχουν ήδη. Ποια πρέπει να είναι αυτή; Αποφυγή της καθιστικής ζωής (σήκω!) και ενσωμάτωση μιας δραστηριότητας όπως το ζωηρό περπάτημα (και περπάτα!).
Πρόκειται για μια αλλαγή ασφαλή, εύκολη και αποτελεσματική, η οποία το μόνο που ζητάει είναι συνέπεια στην εφαρμογή της, προσφέροντας για αντάλλαγμα παραπάνω ζωή για κάθε παραπάνω βήμα. Κι όμως, όπως δείχνουν τα στοιχεία, αυτή η αλλαγή-φάρμακο δεν μας έχει γίνει βίωμα.
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα (2024) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Ελλάδα, μόνο το 15% των εφήβων και το 20% των ενηλίκων είναι σωματικά δραστήριοι για τουλάχιστον 1 ώρα καθημερινά. Τα περιθώρια παρέμβασης για ενημέρωση και δράση με στόχο το καλύτερο για τον καθένα (και όχι το τέλειο) σε αυτόν τον τομέα στην χώρα μας είναι ακόμη πολύ μεγάλα.
Συνταγογραφούμενη άσκηση: ένα φάρμακο παντός καιρού
Η άσκηση υπό επίβλεψη, εφόσον έχει ζητηθεί η σύμφωνη γνώμη των ιατρών της θεραπευτικής ομάδας (παθολόγου-ογκολόγου, χειρουργού, ακτινοθεραπευτή-ογκολόγου και καρδιολόγου), θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλα τα πρωτόκολλα παρακολούθησης των επιβιωσάντων του καρκίνου καθώς και των ασθενών οι οποίοι λαμβάνουν χημειοθεραπεία. Ακόμα καλύτερα αν θα μπορούσε να υπάρξει δυνατότητα συνταγογράφησης στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Υγείας, όπως ήδη γίνεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά δραστικό φάρμακο το οποίο θα πρέπει να χορηγείται συστηματικά στους ογκολογικούς ασθενείς και όχι μόνο. Για την ακρίβεια, δεν πρόκειται για ένα ακόμα φάρμακο, αλλά για τη δυνατότητα κάθε ανθρώπου να γίνει το φάρμακο του εαυτού του.
Πηγή: tanea.gr
