Του Δημήτρη Γκάτσιου
Το παρασκήνιο των τελευταίων αντιδράσεων της Λιβύης στα ελληνικά σχέδια για έρευνες στα νότια της Κρήτης, όπως αυτό αποτυπώθηκε σε ανακοινώσεις των τελευταίων ημερών, αποκαλύφθηκε αργά χθες το απόγευμα. Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την αντίστοιχη Τουρκική, στο οποίο προβλέπεται η διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές, φέρνοντας στο προσκήνιο νέα δεδομένα, αλλά και νέα προκλήσεις στη Μεσόγειο. Η συμφωνία τίθεται σε εφαρμογή μετά από συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών στην Κωνσταντινούπολη, ενώ, σύμφωνα με τη δήλωση της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης, σχεδιάζεται να διεξαχθεί σεισμική έρευνα στο πλαίσιο του έργου που θα εκτελέσει ο Τουρκικός οργανισμός.
Σε συναγερμό η Αθήνα
Όπως ήταν αναμενόμενο, η νέα κίνηση Τουρκίας-Λιβύης, που έρχεται για να προστεθεί σε μία αλυσίδα ενεργειών, οι οποίες κάνουν ακόμα πιο σφιχτό τον εναγκαλισμό τους, έθεσε την Αθήνα σε κατάσταση συναγερμού. Η ελληνική πρωτεύουσα ενημερώθηκε για τις εξελίξεις την ώρα που ο πρωθυπουργός ολοκλήρωνε την παρουσία του στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη και αναχωρούσε για τις Βρυξέλλες και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των “27” της Ένωσης. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργος Γεραπετρίτης, που επίσης έδινε το “παρών” στις εργασίες της Συνόδου της Συμμαχίας στη διοικητική πρωτεύουσα της Ολλανδίας, αναχωρούσε για το Παρίσι, με την κυβέρνηση να επιδίδεται σε ένα σπριντ αναγνώσεων, προκειμένου να δοθούν απαντήσεις πέριξ της υπογραφής του Μνημονίου ανάμεσα στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου και την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης. Με βάση τον χάρτη που… κυκλοφόρησε από τη λιβυκή πλευρά, διπλωματικές πηγές της Αθήνας ανέφεραν ότι οι έρευνες κινούνται νοτίως της μέσης γραμμής με την Ελλάδα. “Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων”, ήταν η πρώτη απάντηση των διπλωματικών πηγών, με την ανησυχία, πάντως, σε γεωπολιτικό επίπεδο να παραμένει. Κι αυτό γιατί, πέρα από τη συνεχή προσέγγιση της Τουρκίας με την Λιβύη, που έρχεται, μεταξύ άλλων, να αναδείξει την πρόθεση των δύο χωρών να αμφισβητούν συνεχώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, αυτό που δεν πέρασε απαρατήρητο, μέσα από τις φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη συνάντηση των δύο πλευρών στην Κωνσταντινούπολη, είναι ότι αυτή πραγματοποιήθηκε με φόντο τον χάρτη του τουρκολυβικού μνημονίου.
Στον απόηχο του σύντομου τετ α τετ που είχαν στην Χάγη Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και με την ημερομηνία διεξαγωγής του επόμενου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Αθήνας-Άγκυρας να παραμένει σε…βαθιά ψύξη, η ελληνική πρωτεύουσα ξεκινάει σήμερα διπλωματικό ντεμαράζ. Οι εξελίξεις στο μέτωπο με τη Λιβύη ρίχνουν τη δική τους…βαριά σκιά στις συζητήσεις με τον εξ’ ανατολών γείτονα και στο φόντο των εργασιών της Συνόδου Κορυφής των “27” στη βελγική πρωτεύουσα, ο πρωθυπουργός είναι έτοιμος να θέσει στους ομολόγους του το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, με την Αθήνα να ζητεί από τις Βρυξέλλες να εκπέμψουν, με τη σειρά τους, μηνύματα σε Τουρκία και Λιβύη. “Η Ελλάδα θα ζητήσει και πιστεύω ότι θα το καταφέρει να συμπεριληφθούν και πάλι στα συμπεράσματα αυτούσια όσα είχαμε πει τον Δεκέμβριο του 2019: ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία”, σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, στις δηλώσεις του με το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας. Σε χρόνο παράλληλο, το τοπίο στις σχέσεις της Ελλάδας με την Λιβύη γίνεται περισσότερο προβληματικό, όταν στην εξίσωση προστίθεται ο παράγοντας της διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Η καχυποψία της ελληνικής πρωτεύουσας για τα αίτια του προβλήματος είναι δεδομένη και στο πλαίσιο αυτό ο κ. Μητσοτάκης τονίζει ότι οι προκλήσεις ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή συνδέονται και με την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών. Τα επίσημα στοιχεία καταγράφουν σημαντική αύξηση στις μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη το πρώτο εξάμηνο του 2025. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και τις 22 Ιουνίου έχουν καταγραφεί 133 περιστατικά με 7.051 μετανάστες, έναντι 45 περιστατικών και 1.968 μεταναστών το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η αύξηση αγγίζει το 258%, σηματοδοτώντας μια νέα τάση στην επιλογή της Κρήτης ως πύλης εισόδου.
“Έχουμε αυξημένες προσφυγικές ροές, ειδικά από την ανατολική Λιβύη. Είναι κάτι το οποίο δεν μας προβληματίζει απλά, είναι κάτι για το οποίο παίρνουμε ήδη πολύ συγκεκριμένα μέτρα. Θέσαμε το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Επικοινώνησα προσωπικά με την πρόεδρο της Επιτροπής την περασμένη Κυριακή και χαίρομαι γιατί στην επιστολή την οποία πάντα στέλνει πριν από κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμπεριέλαβε το ζήτημα της Λιβύης στα θέματα προς συζήτηση. Θέλουμε να συνεργαστούμε με τις λιβυκές αρχές έτσι ώστε όχι απλά να περιορίσουμε, αλλά να μηδενίσουμε, αν αυτό είναι εφικτό, αυτές τις ροές. Αλλά, βέβαια, θέλω να είμαι και πολύ σαφής, η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει τα μέσα τα οποία έχει στη διάθεσή της για να μπορέσει να κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη ζωή στους διακινητές οι οποίοι θέλουν να μεταφέρουν κατατρεγμένους ανθρώπους στην Κρήτη”, ήταν το σήμα του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος φέρνει το ζήτημα στις συζητήσεις των “27” στις Βρυξέλλες. “Αποστέλλουμε πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε αυτούς τους διακινητές: ότι εμείς δεν είμαστε εδώ “ξέφραγο αμπέλι”. Και ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα, επειδή έχουμε μια ευρύτερη αναταραχή στην περιοχή να νομίζουν ότι αυτές οι πρακτικές μπορούν να συνεχιστούν. Και στέλνουμε, φυσικά, πάντα ένα μήνυμα συνεργασίας προς τη Λιβύη, να συνεργαστούμε με τις αρχές, ώστε οι βάρκες αυτές κατά προτίμηση -μάλλον δεν είναι βάρκες, είναι αυτά τα “σαράβαλα”, τα αλιευτικά- να μην αποπλέουν καν από τις ακτές της Λιβύης ή αν αποπλεύσουν να επιστρέψουν πίσω στις ακτές της Λιβύης όσο βρίσκονται ακόμα εντός των χωρικών υδάτων της γειτονικής χώρας”, ανέφερε, στις δηλώσεις του, ο κ. Μητσοτάκης.
Πηγή: capital.gr
