Ενωμένη η βιομηχανία για το ενεργειακό κόστος – Ηχηρό μήνυμα για άμεση…

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Ηχηρό μήνυμα προς την ελληνική κυβέρνηση στέλουν 16 βιομηχανικοί και παραγωγικοί φορείς οι οποίοι ζητούν άμεσα μέτρα για τη στήριξη της ενεργοβόρου βιομηχανίας. Η αφορμή δόθηκε από την επίσημη Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων υπέρ της “Καθαρής Βιομηχανίας” (Clean Industrial Deal), που επιτρέπει και ενθαρρύνει εκπτώσεις έως και 50% στο ενεργειακό κόστος των βιομηχανιών.

Σε μια εποχή κατά την οποία η Ελλάδα εξακολουθεί να καταγράφει τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, οι βιομηχανικοί φορείς υπογραμμίζουν πως η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων, και κυρίως εκείνων με έντονη ενεργειακή κατανάλωση, δέχεται ισχυρά πλήγματα. Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο αποτελεί, όπως τονίζουν, ένα ξεκάθαρο εργαλείο που η ελληνική πολιτεία οφείλει να αξιοποιήσει για να αποτρέψει την περαιτέρω αποβιομηχάνιση.

Τι προβλέπει το νέο πλαίσιο στήριξης

Η Ανακοίνωση της Κομισιόν, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 25 Ιουνίου, περιγράφει έναν μηχανισμό επιδότησης του κόστους ενέργειας που προβλέπει εκπτώσεις 50% επί της τιμής αγοράς για το 50% της κατανάλωσης των βιομηχανιών. Αυτό σημαίνει πως, υπό προϋποθέσεις, το κόστος ενέργειας για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις μπορεί να περιοριστεί ακόμη και στα 50€/MWh – επίπεδα εξαιρετικά χαμηλά σε σχέση με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα.
Οι σύνδεσμοι θεωρούν δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί άμεσα, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων κρατών-μελών, όπως η Ιταλία, η Γερμανία και το Βέλγιο, που ήδη έχουν δρομολογήσει ανάλογες ενισχύσεις για τη βιομηχανία τους.

Ελληνική αγορά: οι υψηλότερες τιμές και οι δομικές στρεβλώσεις

Στην κοινή ανακοίνωση επισημαίνεται ότι από τον Ιούλιο του 2024, οπότε καταγράφηκαν τιμές-ρεκόρ 600–800 €/MWh, οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά εξακολουθούν να κινούνται τουλάχιστον 30% υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται σε περιόδους υψηλής ζήτησης, όπως κατά τους χειμερινούς μήνες.

Πέραν των τιμών, η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα παρουσιάζει σοβαρές δυσλειτουργίες, όπως η συστηματική περικοπή της παραγωγής από ΑΠΕ κατά τις μεσημεριανές ώρες χωρίς όμως να μετακυλίεται το σχετικό όφελος στους καταναλωτές. Επιπλέον, το κόστος της αγοράς εξισορρόπησης – μια παράμετρος που επηρεάζει έντονα το τελικό τιμολόγιο – έχει αυξηθεί ανεξέλεγκτα, ξεπερνώντας τα 22€/MWh τον Απρίλιο του 2025, έναντι 14€/MWh το 2024. Ενδεικτικά, στην Ιταλία – τη δεύτερη ακριβότερη αγορά ενέργειας της Ευρώπης – το κόστος δεν ξεπερνά τα 4€/MWh.

Απουσία πολιτικής για “πράσινες” τεχνολογίες

Ανησυχία εκφράζεται και για την αδράνεια στην ενεργοποίηση μηχανισμών αποζημίωσης ευέλικτων τεχνολογιών μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος, όπως η διαχείριση ζήτησης και οι λύσεις αποθήκευσης ενέργειας. Παρά τις εξαγγελίες, δεν έχει ακόμα υποβληθεί προς την Κομισιόν το σχετικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να μην ενισχύονται οι υποδομές που θα μπορούσαν να προσφέρουν ευελιξία και σταθερότητα στο σύστημα. 

Ευρωπαϊκές χώρες παίρνουν μέτρα – η Ελλάδα καθυστερεί

Η ανακοίνωση αναφέρει χαρακτηριστικά παραδείγματα χωρών που έχουν ήδη ανακοινώσει ή εφαρμόζουν μηχανισμούς ενίσχυσης:

Ιταλία: Εφαρμόζει μηχανισμό βάσει του οποίου “δανείζει” πράσινη ενέργεια στις βιομηχανίες έντασης με σταθερό κόστος 65€/MWh για διάστημα τριών ετών.

Γερμανία και Βέλγιο: Έχουν ήδη ανακοινώσει αντίστοιχα προγράμματα στήριξης.

Η διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας θεωρείται κρίσιμη για την ενίσχυση του ΑΕΠ, την αύξηση των εξαγωγών, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

Τι δείχνει η εμπειρία του ΙΟΒΕ

Σημαντικό επιχείρημα υπέρ της μείωσης του ενεργειακού κόστους παραμένει η μελέτη του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία μια μείωση κατά 10% στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για την ενεργοβόρο βιομηχανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ και στη δημιουργία περίπου 12.000 νέων θέσεων εργασίας. Και όλα αυτά με δεδομένο ότι η μελέτη εκπονήθηκε σε περιόδους που οι τιμές ενέργειας ήταν πολύ χαμηλότερες από τα σημερινά επίπεδα. 

Καταλήγοντας, οι βιομηχανικοί φορείς και σύνδεσμοι καλούν την πολιτεία να ανταποκριθεί με αποφασιστικότητα στις προκλήσεις της εποχής, αξιοποιώντας το ευρωπαϊκό πλαίσιο για να θωρακίσει την ελληνική βιομηχανία έναντι του ανταγωνισμού και της αποβιομηχάνισης. Όπως τονίζεται, δεν πρόκειται για απλό αίτημα, αλλά για αναγκαία συνθήκη επιβίωσης για τον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Την κοινή ανακοίνωση υπογράφουν οι εξής σύνδεσμοι:

1. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ)

2. Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ)

3. Ελληνική Παραγωγή – Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη

4. Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ)

5. Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ)

6. Σύνδεσμος Επιχειρήσεων  και Βιομηχανιών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας (ΣΕΒΠΔΕ)

7. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Αττικής- Πειραιώς (ΣΒΑΠ)

8. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας (ΣΒΣΕ)

9. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας (ΣΒΘΣΕ)

10. Σύνδεσμος θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ)

11. Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ)

12. Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας (ΣΒΠΕ)

13. Σύνδεσμος Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών (ΣΕΧΒ)

14. Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών (ΣΕΒΚ)

15. Ένωση Βιομηχανιών Χάρτου Ελλάδος (ΕΒΙΧΕ)

16. Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Χάρτινης Συσκευασίας (ΣΕΠΧΣ)