Στα τρία μεγάλα… αγκάθια που έχουν βάλει «πάγο» στην οικοδομική δραστηριότητα της χώρας, ταλαιπωρούν πολίτες, μηχανικούς και επενδυτές και πλήττουν την ασφάλεια πολεοδομικού δικαίου της χώρας, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Γιώργος Στασινός, μιλώντας σε ενημερωτική εκδήλωση στην Ανατολική Κρήτη.
Εν αναμονή της ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας, μέσω των Ειδικών και Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ και ΤΠΣ), τα οποία «τρέχουν» σήμερα για το 80% της ελληνικής επικράτειας και δεν αναμένεται να θεσμοθετηθούν πριν την επόμενη διετία, αναζητούνται λύσεις για τρία ζητήματα που έχουν βάλει «φρένο» στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών, έπειτα από σειρά αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Αφορούν την εκτός σχεδίου δόμηση, την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και την οριοθέτηση των οικισμών.
«Είναι σαν να βρισκόμαστε σε ένα σπίτι στο οποίο για 200 χρόνια έχουμε αφήσει τα ίδια χαλιά και αποφασίσαμε την τελευταία διετία να τα σηκώσουμε. Και βρήκαμε από κάτω προβλήματα και πρέπει να τα λύσουμε. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις ώστε σε μια διετία θα τα λύσουμε όλα. Πρέπει όμως να το προσπαθήσουμε όσο μπορούμε πιο γρήγορα. Γι΄ αυτό θα πρέπει να μπουν ενιαίοι κανόνες για να φεύγουν τα μεγάλα προβλήματα και μετά να βλέπουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής», επεσήμανε ο επικεφαλής του τεχνικού κόσμου της χώρας.
Τόνισε μάλιστα ότι το ΤΕΕ εκτελεί αυτήν την περίοδο τα περισσότερα έργα στην Ελλάδα και «είναι ο πιο γρήγορος φορέας απορρόφησης χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με περίπου 4 δισ. ευρώ» ώστε να «ξεκαθαρίσει» το πολεοδομικό τοπίο με έργα όπως είναι οι μελέτες για τα πολεοδομικά σχέδια, η ψηφιοποίηση αρχείων πολεοδομιών, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, η πολεοδομική αναγνώριση δρόμων για τη εκτός σχεδίου δόμηση, η ψηφιοποίηση υδατορεμάτων κλπ.
Το 2026 οι αναγνωρισμένοι δρόμοι στα εκτός σχεδίου
Σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση, ο κ. Στασινός περιέγραψε ένα αλαλούμ. «Είμαστε στη χειρότερη θέση στην Ευρώπη. Στη μισή χώρα σε «τυφλά» αγροτεμάχια εκδίδονται οικοδομικές άδειες στα 4 στρέμματα και στην υπόλοιπη όχι. Ακόμη και στην ίδια πολεοδομία ένας υπάλληλος εκδίδει άδεια και άλλος δεν εκδίδει για οικόπεδα με παρόμοια χαρακτηριστικά. Δεν
γίνεται η κυβέρνηση να κοιτάει τον ουρανό και να μην το ρυθμίζει», ανέφερε. Υπογράμμισε δε ότι έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, δηλαδή για να αγοράσει κάποιος ένα οικόπεδο σε εκτός σχεδίου περιοχή το κριτήριό του είναι το ποια πολεοδομία εκδίδει τις άδειες.
Πάντως, ο κ. Στασινός τόνισε ότι οι μελέτες για την αναγνώριση των πολεοδομικά αναγνωρισμένων δρόμων – βάσει δορυφορικών εικόνων του 1977 – που θα δίνουν δικαίωμα δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί για τα νησιά. Επίσης, βρίσκονται σε φάση αξιολόγησης οι προσφορές που έχουν υποβληθεί στον διαγωνισμό για τις μελέτες που αφορούν τους δρόμους στην υπόλοιπη Ελλάδα, την Κρήτη και τις άλλες περιοχές. «Αφού ολοκληρωθούν αυτές οι μελέτες δρόμων – ελπίζουμε έως το πρώτο εξάμηνο του 2026 – τότε θα πρέπει η κυβέρνηση με αυτό το κριτήριο, να δώσει λύση με προεδρικό διάταγμα. Οι μελέτες των δρόμων θα είναι ανηρτημένες και ο κάθε πολίτης θα μπορεί να βλέπει αν δικαιούται ή όχι να χτίσει», σημείωσε.
Η περίπτωση της Γαύδου και τα κριτήρια
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρέμβαση της δημάρχου Γαύδου κυρίας Λίλιαν Στεφανάκη, η οποία ενημέρωσε τον κ. Στασινό ότι στη Γαύδο το 1977 δεν υπήρχαν καθόλου δρόμοι, αλλά μονοπάτια που συνέδεαν τους οικισμούς, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τους δρόμους που διανοίχτηκαν αργότερα τη δεκαετία του 1980. Οπότε αποτελεί ζητούμενο πώς θα γίνει η αναγνώριση των δρόμων που θα δίνουν οικοδομισιμότητα στις εκτός σχεδίου περιοχές του νησιού.
Άλλωστε, μοναδικό κριτήριο για δόμηση σε εκτός σχεδίου οικόπεδα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, θα πρέπει να είναι η ύπαρξη αναγνωρισμένων δρόμων, και όσα οικόπεδα έχουν πρόσωπο σε αυτούς να μπορούν να εκδίδουν οικοδομική άδεια σε συνδυασμό και με την αρτιότητα, που θα απαιτείται. «Έτσι θα καταφέρουμε να ρυθμιστεί κάποια στιγμή η εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα με μία λύση, η οποία δεν είναι ούτε κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης αλλά ούτε και αυτό που συμβαίνει σήμερα, όπου ο καθένας που έχει ένα «τυφλό» αγροτεμάχιο μπορεί να χτίσει σε κάποιες περιοχές» ανέφερε ο κ. Στασινός. Και πρόσθεσε: «Παρότι η εκτός σχεδίου δόμηση αποτελεί ένα παράδοξο της χώρας, υφίσταται πολλά χρόνια. Υπάρχει ένα κεκτημένο δικαίωμα που θα πρέπει να το σεβαστούμε και να πάμε σε ενδιάμεσες λύσεις. Το καλύτερο είναι να πάμε σε αυτήν την απλή λύση με δύο κριτήρια: δρόμος και αρτιότητα».
Έως 10 σελίδες ο νέος ΝΟΚ
Παράλληλα, ο επικεφαλής του τεχνικού κόσμου της χώρας μίλησε για την ανάγκη ενός εύχρηστου Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) μόνο για τα
εξωτερικά μεγέθη των κτιρίων και όχι για το εσωτερικό τους, το πολύ 10 σελίδων. Σχετικά με τα μπόνους δόμησης του υφιστάμενου ΝΟΚ που σταδιακά καταργούνται με αποφάσεις του ΣτΕ, ο κ. Στασινός παρατήρησε ότι η διαχείριση από την κυβέρνηση ήταν σωστή αλλά καθυστερημένη. «Την απόφαση την ξέραμε από τον Δεκέμβριο. Φτάσαμε Μάιο για να νομοθετήσει και έως να εκδοθούν και τα Προεδρικά Διατάγματα θα φτάσει τέλος του έτους», σημείωσε.
Επιπλέον, αυτή τη στιγμή συνεχίζει να υπάρχει μία ανασφάλεια δικαίου διότι, όπως τόνισε, το ΣτΕ δεν έχει ακόμη εξετάσει το σύνολο των διατάξεων του ΝΟΚ που δίνουν έξτρα δόμηση ή ύψος όπως είναι η επέκταση υπογείων, οι σοφίτες και τα υπόσκαφα. «Δεν γίνεται κάθε χρόνο το ΣτΕ να βγάζει κι ένα θέμα για τον ΝΟΚ και να πρέπει η κυβέρνηση να αλλάζει τον οικοδομικό κανονισμό για να προσαρμόζει τη νομοθεσία.
Το έχω μεταφέρει και στον πρόεδρο του ΣτΕ σε κατ΄ιδίαν συνάντηση. Πρέπει τα θέματα που αφορούν στον ΝΟΚ να ξεκαθαριστούν στο σύνολό τους. Να προσαρμοστεί η διαδικασία και να νομοθετηθούν τα ΠΔ και αμέσως να βγει ένας νέος ΝΟΚ ώστε να ξέρουμε από εδώ και πέρα τί κάνουμε», επεσήμανε, αναφέροντας ότι η οικοδομική δραστηριότητα από αρχές το έτους έχει πέσει πάρα πολύ καθώς οι άδειες που εκδίδονται είναι ελάχιστες.
Όπως εξήγησε ο νέος οικοδομικός κανονισμός θα πρέπει να είναι πολύ απλός, εύχρηστος και κατανοητός από τους πολίτες, δηλαδή περί τις 10 σελίδες με συγκεκριμένα μεγέθη π.χ. ύψος, όγκος, πλαϊνές αποστάσεις, φύτευση και δίχως αναφορές στο εσωτερικό των κτιρίων, για το οποίο ο καθένας να μπορεί να κάνει ότι θέλει με βάση τον κτιριοδομικό κανονισμό και με υπεύθυνο τον μηχανικό.
Η λύση για τους οικισμούς
Σε ό,τι αφορά το ΠΔ για τις οριοθετήσεις οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, ο κ. Στασινός σημείωσε ότι ήταν αναγκαίο να τεθούν οι κανόνες προς τους μελετητές που εκπονούν τα πολεοδομικά σχέδια. «Στο μεταξύ οι πολίτες μπορούν να εκδίδουν οικοδομικές άδειες σε όλες τις ζώνες των οικισμών, με τους όρους δόμησης που ίσχυαν και εξακολουθούν να ισχύουν» διευκρίνισε.
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει όμως να νομοθετήσει άμεσα ενδιάμεση λύση, η οποία να κατοχυρώνει ότι δεν θα θίγονται μελλοντικά δικαιώματα δόμησης στην αραιοδομημένη ζώνη Γ των οικισμών, όπου υπάρχει και το πρόβλημα. Ειδικότερα σχετικά με την ενδιάμεση λύση, ο κ. Στασινός πρότεινε μέχρι την ολοκλήρωση των ΤΠΣ, να μπει ένας κανόνας, νομοθετικά, που να εξαιρεί κάποιους οικισμούς από αυτή την οριζόντια ρύθμιση.
«Θα μπορούσε αυτός ο κανόνας να είναι πληθυσμιακός, δηλαδή, αυτό που λέει και το ΥΠΕΝ το τελευταίο διάστημα, να μπορέσουμε σε οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων να υπάρχει η λεγόμενη Ζώνη Γ’. Μία δεύτερη λύση που δεν είναι προτιμητέα αλλά είναι αποδεκτή από το ΣτΕ είναι να πολεοδομηθούν αυτές οι περιοχές, εφόσον υπάρχει ανάγκη. Αλλά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν και πολεοδομικά και ρυμοτομικά σχέδια για να μπορεί κάποιος να χτίσει.
Κάτι, το οποίο είναι και χρονοβόρο και κοστοβόρο για τους πολίτες, ειδικά σε περιοχές που δεν έχει μεγάλη αξία η γη. Υπάρχει επίσης στο τραπέζι να οριστούν στις νέες οριοθετήσεις οικισμών, στη ζώνη Γ Περιοχές Ελεγχόμενης Χρήσης (ΠΕΧ) με ευνοϊκότερους όρους αρτιότητας και δόμησης, μία λύση η οποία εξετάζεται από το υπουργείο» εξήγησε.
Σε κάθε περίπτωση, τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να νομοθετήσει άμεσα, διότι διαφορετικά οι μελετητές δεν θα προλάβουν να λάβουν υπόψη τον νέο κανόνα και θα προχωρούν τις μελέτες για τα πολεοδομικά σχέδια και υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και κατέληξε: «Πρέπει αυτό που θα νομοθετήσει η κυβέρνηση να το έχει συζητήσει πρώτα με το ΣτΕ ώστε να είναι αποδεκτή η λύση ως προς τη συνταγματικότητα».
Πηγή: ot.gr
