Ένα νέο δίλημμα θέτουν οικονομολόγοι αναφορικά με τον στόχο του ΝΑΤΟ για τερατώδη αύξηση των αμυντικών δαπανών. Θα μπορούσε να περιγραφεί σχηματικά ως «κοινωνική συνοχή ή τανκς», ή ακόμη «περιβαλλοντική ασφάλεια ή τανκς».
Στόχος της εν εξελίξει συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη (24-25 Ιουνίου) είναι να συμφωνηθεί ότι τα κράτη μέλη της συμμαχίας θα προχωρήσουν σε αύξηση των αμυντικών δαπανών τους στο 5% του ΑΕΠ έως το 2032. Ωστόσο, κορυφαίοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το άλμα από το 2% που ισχύει τώρα στο 5% είναι διπλά επικίνδυνο.
Τεράστιο το κόστος ευκαιρίας από τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες
Επισημαίνουν ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να επιλέξει τον μιλιταρισμό έναντι της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ασφάλειας. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, έχει ανακοινώσει ότι και τα 32 κράτη μέλη της Συμμαχίας συναινούν στον στόχο, τον οποίο έχει θέσει επιτακτικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Εκτός από την Ισπανία, η οποία φαίνεται ότι έχει πετύχει την εξαίρεσή της, υπό τον όρο ότι δεν θα εμποδίσει τις άλλες χώρες να προχωρήσουν.
REUTERS/Toby Melville
Οι οικονομολόγοι του Ιδρύματος Νέας Οικονομίας (NEF), στις αναλύσεις προειδοποιούν για το κόστος ευκαιρίας που θα δημιουργήσουν οι υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες για τα προγράμματα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και τα κοινωνικά προγράμματα στην Ευρώπη ηπείρου, τα οποία υποχρηματοδοτούνται ήδη.
Περιβαλλοντική κατάρρευση και κοινωνική παρακμή
Προσθέτουν επίσης ότι η εστίαση στις στρατιωτικές δαπάνες, οι οποίες έρχονται να προστεθούν στις μεγάλες αυξήσεις από τις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια, παραβλέπει τους κινδύνους για την ασφάλεια που θέτουν η περιβαλλοντική κατάρρευση και η κοινωνική παρακμή.
Σύμφωνα με τον Σεμπάστιαν Μανγκ, ανώτερο υπεύθυνο πολιτικής του NEF, «η συζήτηση για τα δημόσια οικονομικά της Ευρώπης δεν αφορούσε ποτέ τι μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά, αλλά σε τι επιλέγουν να δώσουν προτεραιότητα οι κυβερνήσεις. Έχοντας ήδη δεσμευτεί για υψηλότερους αμυντικούς προϋπολογισμούς, τα σχέδια για αύξηση των δαπανών αποκαλύπτουν ακόμη περισσότερο τα διπλά μέτρα και σταθμά που εφαρμόζονται στις επενδύσεις για το κλίμα, τη στέγαση και την κοινωνική φροντίδα».
Ο οικονομολόγος τονίζει επίσης ότι, «εάν μπορούν να κινητοποιηθούν σημαντικά ποσά για τον στρατό, με πολύ χαμηλότερες οικονομικές αποδόσεις και πολύ χαμηλότερα κοινωνικά οφέλη, τότε η άρνηση χρηματοδότησης μιας δίκαιης μετάβασης και ισχυρότερων δημόσιων υπηρεσιών είναι σαφώς πολιτική, όχι οικονομική».
Η πρόταση του 5%
Σύμφωνα με την πρόταση που έχει καταθέσει προς τα μέλη της Συμμασίας ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, η αύξηση του 5% θα «σπάσει» σε δύο κομμάτια. Το 3,5% του ΑΕΠ θα αφορά τη «σκληρή άμυνα», όπως άρματα μάχης, βόμβες και άλλο στρατιωτικό υλικό. Το επιπλέον 1,5% θα κατευθυνθεί στην ευρύτερη ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των απειλών στον κυβερνοχώρο και της στρατιωτικής κινητικότητας.
Σύμφωνα με ανάλυση του NEF, αυτός ο στόχος για αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ σημαίνει ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξήσουν τις δαπάνες τους κατά 613 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτό το ποσό είναι σημαντικά υψηλότερο από το ετήσιο έλλειμμα στην επίτευξη των πράσινων και κοινωνικών στόχων των «27», που εκτιμάται σε 375 έως 526 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για να επιτευχθεί μόνο ο στόχος του 3,5%, τα μέλη της ΕΕ του ΝΑΤΟ θα πρέπει συλλογικά να βρουν επιπλέον 360 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για στρατιωτικές δαπάνες.
Το NEF απορρίπτει και το επιχείρημα του Ντόναλντ Τραμπ και άλλων Αμερικανών πολιτικών, ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι βασίζονται υπερβολικά στην αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη. Όπως και τις προειδοποιήσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ, για «σημαντική και άμεση απειλή» από τη Ρωσία. Σύμφωνα με το Ίδρυμα, δεν είχουν νόημα, ούτε από οικονομική ούτε από άποψη ασφάλειας.
Κίνδυνος όξυνσης των ανισοτήτων
«Η αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών ταυτόχρονα με τη μείωση των πράσινων και κοινωνικών δαπανών κινδυνεύει να τροφοδοτήσει μια δημόσια αντίδραση, καθώς θα διευρύνει την ανισότητα και θα διαβρώσει διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς», λέει το NEF.
«Το να ζητάμε από τους πολίτες να σφίξουν το ζωνάρι, ενώ οι αμυντικοί προϋπολογισμοί και τα κέρδη των επενδυτών όπλων αυξάνονται, υπονομεύει την ίδια την κοινωνική ανθεκτικότητα από την οποία εξαρτάται η ασφάλεια», επισημαίνει.
Όπλα αντί για ενέργεια;
Όπως επισημαίνει ο Guardian, η Βρετανία δεσμεύτηκε να αυξήσει τον στόχο για τις αμυντικές δαπάνες από το 3% του ΑΕΠ σήμερα στο 5% έως το 2035. Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Common Wealth, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 3,5% του ΑΕΠ θα κόστιζε στο Ηνωμένο Βασίλειο επιπλέον 32 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως. Πρόκειται για ποσό αρκετό για να χρηματοδοτήσει για ένα χρόνο ολόκληρο τον κύκλο ζωής 620 τεραβατωρών αιολικών πάρκων στην ξηρά. Δηλαδή το ισοδύναμο με το 88% της ενέργειας που προβλέπεται να καταναλώνει η Βρετανία ετησίως έως το 2050.
«Οι απαιτήσεις για περαιτέρω αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες έχουν ένα έντονο κόστος ευκαιρίας. Η ιεράρχηση της καθαρής ενέργειας θα παρείχε την ενεργειακή ασφάλεια της οποίας η απουσία αποκαλύφθηκε τόσο οδυνηρά το 2022», επισήμανε ο Κρις Χέις, επικεφαλής οικονομολόγος του Common Wealth.
Επιπλέον, οι αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες συνεπάγονται τεράστιες αυξήσεις σε εκπομπές CO2. Τα τανκς, τα πολεμικά πλοία και τα αεροσκάφη καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα τόσο για την κατασκευή τους, όσο και για τη λειτουργία τους σε μεγάλη κλίμακα.
Πηγή: in.gr
