Του Δημήτρη Γκάτσιου
Σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο παγκόσμιων γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, που έχει ως σημεία αναφοράς το Ουκρανικό και τη Μέση Ανατολή, οι 32 ηγέτες των χωρών της Συμμαχίας συναντώνται σήμερα και αύριο στη Χάγη, έχοντας να διαχειριστούν και να συζητήσουν μία ευρεία γκάμα θεμάτων. Ο πρωθυπουργός θα βρεθεί σήμερα το απόγευμα στη διοικητική πρωτεύουσα της Ολλανδίας, έχοντας ολοκληρώσει έναν κύκλο τηλεφωνικών επαφών με Ευρωπαίους ηγέτες και αρχηγούς κρατών της ευρύτερης περιοχής, τη στιγμή που η ελληνική πρωτεύουσα έχει τεθεί σε κατάσταση…συναγερμού για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος. Οι διαδοχικές αφίξεις πλοιαρίων στα νότια παράλια της Κρήτης και τα κυκλώματα των διακινητών που έχουν ως βάση την πόλη-λιμάνι του Τομπρούκ, κοντά στα σύνορα της Λιβύης με την Αίγυπτο βρίσκονται στο…μικροσκόπιο της κυβέρνησης, η οποία ενεργοποιεί ειδικό σχέδιο, με στόχο την αποτροπή μετατροπής της Κρήτης σε μία νέα πύλη εισόδου μεταναστών στη χώρα μας και την Ευρώπη. Όλα αυτά, τη στιγμή που τα επίσημα στοιχεία καταγράφουν σημαντική αύξηση στις μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη το πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Λιμενικού Σώματος. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και τις 22 Ιουνίου έχουν καταγραφεί 133 περιστατικά με 7.051 μετανάστες, έναντι 45 περιστατικών και 1.968 μεταναστών το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η αύξηση αγγίζει το 258%, σηματοδοτώντας μια νέα τάση στην επιλογή της Κρήτης ως πύλης εισόδου.
Η αντίδραση της Αθήνας
Η απόφαση της κυβέρνησης προβλέπει την ενεργοποίηση μίας…ασπίδας που θα αποτελείται από δύο φρεγάτες και ένα πλοίο γενικής υποστήριξης του Πολεμικού Ναυτικού. έχουμε δει αρκετά περιστατικά τις τελευταίες ημέρες που μας αναγκάζουν να δράσουμε προληπτικά και αποτρεπτικά με έναν πιο έντονο τρόπο. “Έχω ζητήσει, και στα πλαίσια της συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ, από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων να μεριμνήσουν ώστε να αποσταλούν πλοία του ελληνικού Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης ώστε προληπτικά, και σε συνεργασία πάντα με τις λιβυκές αρχές και με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές δυνάμεις, να στείλουμε ένα μήνυμα ότι δεν πρόκειται να κάνουν κουμάντο οι διακινητές για το ποιος θα εισέρχεται στη χώρα μας. Νομίζω ότι είναι μία κίνηση που υπό τις παρούσες συνθήκες είναι επιβεβλημένη”, σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της χθεσινής συνάντησης με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Τασούλα. Ο πρωθυπουργός προετοιμάζεται να θέσει το ζήτημα της Λιβύης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης Πέμπτης, με την ελληνική πρωτεύουσα να εκτιμά ότι θα υπάρχουν και σχετικά συμπεράσματα τα οποία θα καλύπτουν απόλυτα τις ελληνικές θέσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο επικεφαλής της διπλωματίας, Γιώργος Γεραπετρίτης. “Τα ζητήματα που συνδέονται με την Μέση Ανατολή αφορούν επίσης τη Συρία, αφορούν τη Λιβύη, όπου παρατηρούνται αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Και είναι ευθύνη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μπορέσει να ελέγξει αυτές τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές με οποιονδήποτε τρόπο. Και βέβαια πλήρης σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας”, ανέφερε, στο περιθώριο του συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, στις Βρυξέλλες.
Η ανησυχία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτυπώνεται στην επιστολή της κ. Φον Ντερ Λάιεν στους “27” ηγέτες, με το βλέμμα στη Σύνοδο Κορυφής. “Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, παρατηρούμε μια συνολική μείωση 21% στις παράνομες διελεύσεις συνόρων προς την Ε.Ε., σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024. Ωστόσο, ο πραγματικός αριθμός παραμένει σημαντικός, με πάνω από 69.000 παράνομες διελεύσεις συνόρων να έχουν αναφερθεί μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Ενώ υπάρχουν μειώσεις στις περισσότερες μεταναστευτικές οδούς, που κυμαίνονται από 56% στη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων, 28% στην διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου και 28% στη διαδρομή της Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού μαζί, η κατάσταση είναι διαφορετική στην Κεντρική Μεσόγειο. Με τις αναχωρήσεις από τη Λιβύη να αντιπροσωπεύουν το 93% των παράνομων διελεύσεων συνόρων, παρατηρούμε αύξηση 7% στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου και αύξηση 173% στις αφίξεις στην Ελλάδα από την Ανατολική Λιβύη”, επισημαίνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. “Καθώς η πολιτική κατάσταση και η κατάσταση ασφαλείας στη Λιβύη είναι εξαιρετικά κρίσιμη, η πολιτική δέσμευση της Ε.Ε. και των κρατών-μελών είναι ζωτικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές συνέπειες των εξελίξεων στη Λιβύη για την Ε.Ε.. Όσον αφορά στη μετανάστευση, πρέπει να διατηρήσουμε στενή συνεργασία και να συνεχίσουμε να παρέχουμε οικονομική και επιχειρησιακή υποστήριξη στις λιβυκές αρχές, ιδίως όσον αφορά τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης και παρατηρώντας μια πιθανή χρήση της μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς, πρέπει επίσης να είμαστε σε θέση να συνεργαστούμε με τους διάφορους παράγοντες επί τόπου”, τονίζει η κ. Φον Ντερ Λάιεν, που έχει ζητήσει από τον αρμόδιο ευρωπαίο Επίτροπο να επισκεφθεί σύντομα τη Λιβύη “και να συναντηθεί με αρχές στη Δύση και την Ανατολή της χώρας”.
Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ
Βασικό θέμα στην ατζέντα των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη θα αποτελέσει η έγκριση του νέου σχεδίου επενδύσεων στην άμυνα, το οποίο θέτει ψηλότερα τις δαπάνες. Το σχέδιο που έχει παρουσιάσει ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, προβλέπει δαπάνες ύψους 5% για τα επόμενα χρόνια. Ο στόχος αφορά κατά 3,5% αμιγώς αμυντικές δαπάνες, ενώ το 1,5% αφορά σε δαπάνες και επενδύσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια και την άμυνα. Όπως είναι οι υποδομές, η βιομηχανία και η ανθεκτικότητα. Μέσα από συμβιβασμούς το σχέδιο του 5% αναμένεται να λάβει την έγκριση των ηγετών, υπό το πρίσμα των αυξανόμενων πιέσεων του προέδρου Τραμπ προς τους Ευρωπαίους συμμάχους και τον Καναδά για αύξηση των αμυντικών τους δαπανών στο 5% του ΑΕΠ. Ο αρχικός χρονικός ορίζοντας για την υλοποίηση της δέσμευσης είναι το 2035. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος ορίζοντας δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί και αναμένεται, επίσης, να αποτελέσει θέμα συζήτησης μεταξύ των ηγετών. Όπως σχολιάζουν κυβερνητικά στελέχη, η Ελλάδα ξοδεύει άνω του 3% του ΑΕΠ της στην άμυνα. Ανήκει, με λίγα λόγια, στο σκληρό πυρήνα των χωρών της Συμμαχίας που έχουν υπερβεί τη νατοϊκή δέσμευση που είναι σήμερα 2% του ΑΕΠ, ενώ πρόσφατα ο πρωθυπουργός παρουσίασε το δωδεκαετές αμυντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα της χώρας ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο κ. Μητσοτάκης, στις παρεμβάσεις του, αναμένεται να τονίσει ότι η Ελλάδα τηρούσε τις συμμαχικές της δεσμεύσεις και κατά τη διάρκεια των δύσκολων χρόνων της δημοσιονομικής κρίσης.
Τα βλέμματα στη Χάγη είναι εστιασμένα και στην παρουσία του προέδρου της Τουρκίας. Προς το παρόν, δεν έχει προκύψει κάποια συνάντηση ανάμεσα στους κυρίους Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο ουδείς μπορεί να αποκλείσει ένα σύντομο τετ α τετ, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου, με στόχο να δοθεί το σήμα της συνέχισης του διαλόγου ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα, ιδιαίτερα από τη στιγμή που δεν έχει προσδιοριστεί ημερομηνία για τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών.
Πηγή: capital.gr
