Γραφείο Προϋπολογισμού: Πώς οι δασμοί Τραμπ επηρεάζουν τις ελληνικές εξαγωγές [πίνακες] –

Τις άμεσες επιπτώσεις στις εξαγωγές της Ελλάδας από τους δασμούς Τραμπ εξετάζει ειδική έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Ειδικότερα, το Γραφείο προχώρησε σε ποσοτικοποίηση των άμεσων επιπτώσεων των δασμών για 17 κλάδους εξαγωγών για το διάστημα 2018–2021, μετά την επιβολή επιπρόσθετων δασμών από τις ΗΠΑ το 2018 και 2019.

Η έρευνα επικεντρώνεται σε 20 κλάδους με εξαγωγές προς τις ΗΠΑ για το διάστημα 2000-2024. Για το 2024, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυτών των 20 κλάδων ανερχόταν στο ποσό των 1,98 δις Ευρώ, καλύπτοντας περίπου το 76% της συνολικής αξίας των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ για το έτος αυτό.h Ο παραπάνω πίνακας αναφέρει το κωδικό συνδυασμένης ονοματολογίας (HS, code) και τη διεθνή ονομασία των προϊόντων που αποτέλεσαν αντικείμενο ανάλυσης.

Τα συμπεράσματα

Όπως δείχνουν τα συμπεράσματα της έκθεσης:

Πρώτον, στο σύνολο των κλάδων που εξετάστηκαν οι επιπτώσεις των δασμών στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ήταν περιορισμένες.

Δεύτερον, εντοπίστηκαν συγκεκριμένους κλάδους που είχαν αρνητικές μέσες επιπτώσεις, όπως τα “παρασκευασμένα λαχανικά, φρούτα εκτός από ελιές”, “Τσιμέντα υδραυλικά”, “Ορυκτά καύσιμα” και “Τεχνουργήματα από χάλυβα”. Τρίτον, εντοπίσαμε και κλάδους με θετικές μέσες επιπτώσεις, όπως το “Αργίλιο” και τα “Μηχανήματα”.

Οι κλάδοι με θετικές επιπτώσεις χαρακτηρίζονται από ευελιξία στην αντιμετώπιση ή αποφυγή των δασμών (tariff avoidance strategies), ενώ οι κλάδοι με αρνητικές επιπτώσεις απαιτούν ενίσχυση προκειμένου να δημιουργήσουν νέες εξαγωγικές αγορές ή να υιοθετήσουν ανταγωνιστικές πολιτικές τιμολόγησης, απορροφώντας μέρος των δασμών.

«Για την ανάλυση των επιπτώσεων των δασμών χρησιμοποιούμε σύγχρονες οικονομετρικές τεχνικές. Tα τρία προιόντα (ελιές, ελαιόλαδο, τυρί-φέτα) που εξαιρέθηκαν από το δασμό χρησιμοποιούνται ως control group», σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού.

Το πάνελ των δεδομένων καλύπτει την περίοδο 2000 – 2021 (το 2021 είναι το τέλος της περιόδου των επιπρόσθετων δασμών). Υποθέτουμε ότι υπάρχει μία “treatment date” (έτος επιβολής δασμού), τo 2018 (D∗), ότι το “treatment” (η επιβολή δασμού) διαρκεί μέχρι το 2021, και ότι το treatment αφορά τους 17 υπόλοιπους κλάδους. Στη συνέχεια, εξετάζονται τα αποτελέσματα για επιμέρους κλάδους.

Οι εκτιμήσεις

Στο παρόν αναφέρονται ενδεικτικά τις εκτιμήσεις για 7 από τους 17 κλάδους.

Όπως φαίνεται στον παρακάτω Πίνακα, η μέση επίπτωση για κάθε κλάδο είναι διαφορετική. Από τους επτά κλάδους του Πίνακα, τέσσερις παρουσίασαν μέση πτώση και τρεις μέση αύξηση.

Οι τέσσερις κλάδοι που αντιμετώπισαν αρνητικές επιπτώσεις είναι οι HS 20 excl 200570 (Παρασκευασμένα λαχανικά, φρούτα εκτός από ελιές), HS 2523 (Τσιμέντα υδραυλικά), HS 27 (Ορυκτά καύσιμα), και HS 73 (Τεχνουργήματα από χάλυβα). Οι τρεις κλάδοι με σχετική αύξηση των εξαγωγών είναι οι: HS 68 (Υλικά) (μη στατιστικά σημαντική), HS 76 (Αργίλιο), και HS 84 (Μηχανήματα). Μια ενδεχόμενη ερμηνεία αυτού του ευρήματος είναι ότι οι εξαγωγείς των προϊόντων αυτών κατάφεραν να εφαρμόσουν στρατηγικές αποφυγής (αντιμετώπισης) των δασμών (tariff avoidance strategies) ή είχαν την ευελιξία να απορροφήσουν τις συνέπειές τους στις τιμές.

Συγκεκριμένα, η αύξηση εξαγωγών κατά 37% στον κλάδο Αργιλίου (σε σχέση με το control group) πιθανόν να προέρχεται από αιτήματα εξαίρεσης δασμών για προϊόντα αλουμινίου σε επίπεδες μορφές (HS 7606) και φύλλα (HS 7607), τα οποία χορηγήθηκαν για να αντισταθμίσουν την περιορισμένη εγχώρια παραγωγική ικανότητα στις Η.Π.Α. (΄Εκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 2021).

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2021), η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση 77% στις εξαγωγές αλουμινίου προς τις Η.Π.Α. μεταξύ 2018 και 2019, με τις αξίες εξαγωγών να αυξάνονται κατά 54 εκατομμύρια δολάρια. Το αποτέλεσμα αυτό ενισχύεται και από την ανάλυση που διενεργούμε σε επίπεδο εταιρειών και δείχνει στατιστικά σημαντική αύξηση στην αξία των εξαγωγών προϊόντων Αργιλίου (HS76) μεταξύ 23% και 29% (σε σύγκριση με το control group).

Προτάσεις εξαγωγικής πολιτικής

Στο σύνολο των κλάδων, οι επιπτώσεις του επιπρόσθετου δασμού στις ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ κατά την περίοδο 2018-2021 ήταν αρνητικές, αλλά μάλλον περιορισμένες. Ορισμένοι κλάδοι υπέστησαν πιο σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις. Δεδομένου ότι οι εξαγωγές αποτελούν σημαντική συνιστώσα της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και περιορισμού του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, η ενίσχυση των πιο ευαίσθητων εξαγωγικών κλάδων και επιχειρήσεων θα ήταν σημαντική

Η ενθάρρυνση των επιχειρήσεων να διαφοροποιήσουν τις αγορές εξαγωγών τους και να εξερευνήσουν
νέες διεθνείς ευκαιρίες είναι επίσης κρίσιμη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στις μεταβαλλόμενες εμπορικές πολιτικές. ΄Ομως η προώθηση των εξαγωγών σε νέες εξαγωγικές αγορές συνεπάγεται κόστος (νέες διαφημιστικές δαπάνες, ευέλικτες τιμολογιακές πολιτικές στις νέες αγορές) και δημιουργεί πρόβλημα ταμειακών ροών.

Ένα εργαλείο πολιτικής θα ήταν, συνεπώς, ο σχεδιασμός στοχευμένων στρατηγικών για την ενίσχυση των ταμειακών ροών των εξαγωγέων που επεκτείνονται σε νέες αγορές ως αντιμετώπιση των δασμών.

Αυτές οι στρατηγικές θα παρέχουν κρίσιμη υποστήριξη στους εξαγωγείς που χρειάζονται να προωθήσουν τις πωλήσεις τους σε νέες διεθνείς αγορές λόγω των επιπτώσεων των
δασμών.

Ο τραπεζικός τομέας παίζει ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση ότι αυτές οι στρατηγικές εκτελούνται αποτελεσματικά, προσφέροντας τα απαραίτητα χρηματοοικονομικά εργαλεία για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να διαχειριστούν τη μετάβαση και να διατηρήσουν τη χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Κατά συνέπεια, ο ρόλος της Ελληνική Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων Α. Ε.– Export Credit Greece S.A. (ECG), θα πρέπει να ενισχυθεί ως προς την παροχή χρηματοδότησης, ασφάλισης πιστώσεων και εγγυήσεων για την προώθηση της διεθνοποίησης της ελληνικής οικονομίας