«Πονάω!». Η κραυγή αντηχεί μέσα στη νύχτα στην άνοδο της οδού Γκύζη. Ενας νεαρός άνδρας είναι πεσμένος στην άσφαλτο, με τη μηχανή του λίγα μέτρα πιο πίσω. Φοράει κράνος, έχει τις αισθήσεις του, αλλά δεν μπορεί να κινηθεί από τον πόνο. Οι φίλοι του στέκονται από πάνω του, μουδιασμένοι. Οι διασώστες του ΕΚΑΒ, με ακριβείς, σχεδόν χορογραφημένες κινήσεις, του φορούν κολάρο και τον ακινητοποιούν σε μια πορτοκαλί σανίδα.
Οι ιστορίες δεν λέγονται εύκολα – Είναι κομμάτια που μένουν ακόμη κι αν πέρασαν χρόνια
Το βάρος του – 150 κιλά – απαιτεί ενίσχυση, αλλά προχωρούν. Ο νεαρός ψελλίζει πως μια γάτα πετάχτηκε στη ρόδα. Κανείς δεν τον κρίνει. Ολοι σκέφτονται το ίδιο: ήταν τυχερός…
Η ώρα είναι 1:30 τα ξημερώματα. Είμαστε ήδη σχεδόν δυόμισι ώρες στον δρόμο. Ακολουθούμε ένα ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, με διασώστες τον Δημήτρη Δημητριάδη και τον Ανδρέα Μπινιέρη.
Το ασθενοφόρο που οδηγούν είναι ένα από τα καινούργια οχήματα που έχουν ενταχθεί πρόσφατα στον στόλο του ΕΚΑΒ στην Αττική, με σύγχρονο εξοπλισμό και πλήρη εσωτερική οργάνωση. Η εικόνα είναι καθαρή, λειτουργική, ανθρώπινη. Δεν είναι έτσι παντού, όπως μάθαμε – αλλά εδώ είχαμε την ευκαιρία να δούμε το ΕΚΑΒ όπως θα έπρεπε να είναι παντού.
Λίγο μετά τις 23:00 – Η ησυχία πριν από τις σειρήνες
Η βάρδια ξεκινά λίγο μετά τις 23:00. Η πόλη έξω είναι ήρεμη, ο ουρανός καθαρός. Η ένταση, όμως, κρύβεται στα ηχεία του ασυρμάτου. Το πρώτο πράγμα που γίνεται είναι ο καφές. Ενα ιερό τελετουργικό. Οχι γιατί υπάρχει άνεση ή χρόνος, αλλά γιατί πρέπει να διατηρήσεις τη ρουτίνα, να φτιάξεις μια μικρή «κανονικότητα» μέσα στο χάος. Ο καφές πίνεται αργά, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να πέσει σήμα.
Το ΕΚΑΒ στην Αττική τη νύχτα έχει περίπου 20 οχήματα στον δρόμο. Το πρωί και το απόγευμα τα ασθενοφόρα φτάνουν τα 40-50, αλλά και πάλι δεν φτάνουν. Οι αριθμοί είναι ρευστοί, αλλά το μόνο σταθερό είναι οι περισσότερες από 1.000 κλήσεις που δέχεται το Κέντρο καθημερινά.
«Αν είχαμε μόνο τα πραγματικά επείγοντα, δεν θα υπήρχε πρόβλημα» λέει ο Δημήτρης. «Αλλά, δυστυχώς, δεν είναι έτσι. Και τα ασθενοφόρα δεν φτάνουν. Και οι διασώστες δεν φτάνουν. Είναι και η κατασπατάληση, αλλά και οι ελλείψεις».
Ιστορίες που δεν ξεχνιούνται
Στις παύσεις, μακριά από τα φώτα, έρχονται οι ιστορίες. Δεν λέγονται εύκολα. Είναι κομμάτια που μένουν, ακόμη κι αν πέρασαν χρόνια. Ενας άνδρας εγκλωβισμένος σε τροχαίο. Οι διασώστες τον βγάζουν με κόπο και τον συνοδεύουν στο νοσοκομείο. Περνούν οι μέρες και αναρωτιούνται: τι έγινε αυτός ο άνθρωπος; Ζει; Είναι καλά;
Μια άλλη φορά, μια νεαρή μητέρα. Το ασθενοφόρο πάει στο σπίτι. Η γυναίκα είναι νεκρή, από ανακοπή. Ο σύζυγός της καλεί το ΕΚΑΒ, το παιδί είναι εκεί. Ενα μικρό παιδί που λέει «μαμά, μαμά» και δεν παίρνει απάντηση. Οι διασώστες βλέπουν τις ζωγραφιές του στο τραπέζι. Το σπίτι είναι βουβό. «Αυτά δεν τα ξεχνάς» λένε ο Δημήτρης και ο Αντρέας. «Τα κρατάς μέσα σου».
1ο περιστατικό – Αφαντος τραυματίας
Η πρώτη κλήση αφορά τροχαίο. Μια μηχανή έχει πέσει, σύμφωνα με έναν διερχόμενο διανομέα. Το ασθενοφόρο φτάνει στο σημείο, αλλά δεν βρίσκει κανέναν. Μάλλον ο τραυματίας έφυγε με φίλο ή δεν ήθελε διακομιδή.
Το περιστατικό καταγράφεται ως «ουδείς ανευρέθη» και κλείνει. Οι διασώστες δεν ρωτούν πολλά. Το σημαντικό είναι να ελευθερωθεί το ασθενοφόρο για το επόμενο περιστατικό.
2ο περιστατικό – Παθολογικό
Η επόμενη κλήση αφορά έναν ηλικιωμένο άνδρα με αδυναμία, πυρετό και ανορεξία. Περπατάει, αλλά δυσκολεύεται. Του παίρνουν πίεση, οξυγόνο, θερμοκρασία. Η εικόνα δείχνει πως δεν είναι άμεσα επείγον. Πηγαίνουμε στο Λαϊκό. Εκεί μαθαίνουμε κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν: ο ασθενής που μεταφέρεται με ΕΚΑΒ δεν περνάει πλέον την «ουρά» των Επειγόντων. Μπαίνει στη διαλογή, όπως όλοι.Το ΕΚΑΒ λειτουργεί σε 128 τομείς και 12 παραρτήματα.
Διαθέτει 1.000-1.200 οχήματα, τα οποία διανύουν έως 200.000 χλμ. ετησίως. Κάθε βάρδια έχει το δικό της βάρος. Η εκπαίδευση διαρκεί 2 χρόνια και 6 μήνες η πρακτική άσκηση. Οι απόφοιτοι δίνουν εξετάσεις πιστοποίησης. Είναι μια σοβαρή τεχνική και ανθρωπιστική εκπαίδευση. Το πλήρωμα αποτελείται από δύο διασώστες, ενώ σε πιο σοβαρά περιστατικά υπάρχει μαζί ένας γιατρός στο πίσω μέρος.
3ο περιστατικό – Γκύζη
Ο Γιώργος είναι στο έδαφος. Ο φόβος, η αγωνία, το κράνος, το αίμα. Τα φώτα των ασθενοφόρων κάνουν την άσφαλτο να γυαλίζει. Οι διασώστες τον σηκώνουν με προσοχή. Οι φίλοι του παρακολουθούν σιωπηλοί. Ολοι περιμένουν. Πίσω στο ασθενοφόρο η σιωπή είναι γεμάτη. Δεν χρειάζονται πολλά λόγια.
Στο ΚΑΤ τον παραλαμβάνει το προσωπικό. «Συχνά οι άνθρωποι είναι υπέρβαροι. Αν χρειαστεί, φωνάζουμε δεύτερο ασθενοφόρο ή και την Πυροσβεστική» λέει η Κατερίνα, διασώστρια από άλλο ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ την οποία συναντήσαμε έξω από το νοσοκομείο.
Αν και υπάρχει το σεξιστικό στερεότυπο πως πρόκειται για μια «ανδρική» δουλειά, οι γυναίκες, όπως μας είπε η Κατερίνα, αποτελούν το περίπου το 1/3 του προσωπικού και κάθε μέρα αποδεικνύουν πως δεν υπάρχει τίποτα που να μην μπορούν να κάνουν.
Πηγή: in.gr