Του Τάσου Δασόπουλου
“Φωτιά” στο ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας μπορούν να βάλουν οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή, αν οι εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν τελειώσουν σύντομα και ειρηνικά.
Επειδή όμως το περιβάλλον δείχνει κάθε άλλο παρά σύντομη ή και ειρηνική κατάληξη θα πρέπει να αναμένουμε απώλειες από το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το οποίο αναμένεται για φέτος να διευρυνθεί περαιτέρω από το 6,4% του ΑΕΠ που έφτασε πέρσι για τρείς λόγους.
Ο πρώτος είναι οι τιμές της ενέργειας οι οποίες μετά από ένα ξέσπασμα που είχαν περίπου μια εβδομάδα πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στη Μέση Ανατολή φαίνεται να παραμένουν στο ύψος τους. Συγκεκριμένα, το πετρέλαιο της ποικιλίας Brent το οποίο χρησιμοποιεί και η Ελλάδα αυξήθηκε με την έναρξη του πολέμου κι έφτασε στα 75 δολάρια το βαρέλι από 85,4 δολάρια που είχε ένα χρόνο νωρίτερα. Πιο πιεστική εμφανίζεται η πορεία της τιμής του φυσικού αερίου η οποία βρέθηκε στα 41 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα από 35,3 ευρώ που ήταν λίγο καιρό νωρίτερα συμπαρασύροντας προς τα πάνω και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ειδικά για την Ελλάδα. Τόσο η τιμή του φυσικού αερίου όσο και η τιμή του πετρελαίου τήρησαν στάση αναμονής της τελευταίες ημέρες, παρότι εκτός από τους εκατέρωθεν βομβαρδισμούς δεν είχαμε κάποια άλλη ακραία εξέλιξη από τους εμπλεκόμενους.
Το ενδεχόμενο να ζήσουμε μια ενεργειακή κρίση όπως αυτή του 2022 είναι ακόμη μακριά καθώς οι αγορές ποντάρουν στο σενάριο της παγκόσμιας επιβράδυνσης λόγω των δασμών από τις ΗΠΑ γεγονός που θα κρατήσει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα και τις τιμές πετρελαίου εκτός κι αν έχουμε κάποια κίνηση του Ιράν να μπλοκάρει τις μεταφορές πετρελαίου αποκλείοντας στα στενά του Ορμούζ ή κάτι ανάλογο. Η τάση ανόδου της τιμής του φυσικού αερίου είναι πιο ανησυχητική αφού συνδέεται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Βοήθεια στην προσπάθεια συγκράτησης των ανατιμήσεων δίνει προς το παρόν και το ισχυρό ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την κρίση του 2022 το έλλειμμα στο ισoζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πλησίασε το 10% του ΑΕΠ με το επιπλέον κόστος της ενέργειας να αφαιρεί από το ΑΕΠ περίπου 6,5 δισ. ευρώ.
Οι επενδύσεις
Ένας δεύτερος επιβαρυντικός παράγοντας ειδικά για την Ελλάδα είναι οι επενδύσεις. Το έλλειμμα που προϋπήρχε για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών επιδεινώνεται λόγω της ανάγκης των μεγαλύτερων εισαγωγών που απαιτούν οι επενδύσεις ύψους περίπου 22 δισ. ευρώ οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Έχοντας στον ορίζοντα μόνο τους δασμούς Τραμπ η εκτίμηση ήταν ότι οι επενδύσεις θα υποχωρήσουν λόγω του αυξημένου επιπέδου αβεβαιότητας. Ωστόσο αρνητική επίδραση θα έχουν μόνο οι άμεσες ξένες επενδύσεις οι οποίες έφτασαν το 2024 στα 6,4 δισ. ευρώ και ειδικά το τμήμα που δεν αφορά επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα και real estate.
Τέλος μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί το πώς θα κινηθεί ο τουρισμός σε ένα τέτοιο αβέβαιο και υφεσιακό περιβάλλον την στιγμής που στις αρχές του χρόνου όλοι περίμεναν νέα άνοδο.
Η ΤτΕ
Στην έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική η ΤτΕ η οποία δεν έχει συμπεριλάβει επιπτώσεις από τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράκ κάνει την πρόβλεψη ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα βελτιωθεί λόγω της συνεχιζόμενης μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ αφού θα μειώσουν τις δαπάνες για τόκους. Επίσης εκτιμά ότι το 2025 θα είναι άλλη μια χρονιά ανόδου για τουριστικές εισπράξεις. Στους κινδύνους για το έλλειμμα του ισοζυγίου η Τράπεζα της Ελλάδας θέτει τους δασμούς Τραμπ οι οποίοι θα μειώσουν άμεσα ή έμμεσα τις εξαγωγές.
Πηγή: capital.gr
