Ιστορική και κρίσιμη χαρακτηρίζεται η σημερινή επίσκεψη του αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν στην Αγκυρα για συνομιλίες με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι πρώτες αυτού του επιπέδου μεταξύ δύο όμορων χωρών που δεν έχουν επίσημα διπλωματικές σχέσεις και τις χωρίζει μακρά περιφερειακή αντιπαλότητα, αλλά και βαθιά ιστορική εχθρότητα από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη γενοκτονία των Αρμενίων. Μετά ωστόσο και την καταστροφική ήττα του 2023 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν – στενό περιφερειακό σύμμαχο της Τουρκίας – οι καιροί δείχνουν να έχουν πια αλλάξει για το Γερεβάν, καθώς οι σχέσεις του με την παραδοσιακή σύμμαχο Ρωσία εξασθενούν, η Αρμενία οικοδομεί στενότερους δεσμούς με τη Δύση και τώρα επιδιώκει άμβλυνση δεκαετιών έντασης με τη γειτονική Τουρκία. Πρόκειται για μια εύθραυστη διαδικασία προσέγγισης, που άρχισε τα τελευταία χρόνια και τώρα συνεχίζεται, ενόσω στο γειτονικό Ιράν μαίνεται ο πόλεμος με το Ισραήλ.
Η επίσκεψη Πασινιάν – ο οποίος ήταν πρόπερσι παρών στην ορκωμοσία του επανεκλεγέντος προέδρου της Τουρκίας – γίνεται κατόπιν πρόσκλησης του Ερντογάν, στον απόηχο της τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο ανδρών στις 5 Ιουνίου και της προπαρασκευαστικής επίσκεψης του υφυπουργού Εξωτερικών της Αρμενίας, Βαχάν Κοστανιάν, τη Δευτέρα. Επεται δε της χθεσινής επίσκεψης του αζέρου προέδρου Ιλχάμ Αλίγεφ στην Τουρκία. Αφορμή για αυτήν ήταν τα εγκαίνια οικιστικού έργου που κατασκεύασαν από κοινού η Αγκυρα και το Μπακού στο σεισμόπληκτο Καχραμάνμαρας στη Νότια Τουρκία.
Τι περιλαμβάνει η ατζέντα
Στην ατζέντα των συνομιλιών Ερντογάν – Αλίγεφ ήταν οι διμερείς σχέσεις και – όπως τόνισε ο διευθυντής Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν – «οι τρέχουσες περιφερειακές εξελίξεις», παραμονή της επίσκεψης Πασινιάν και στο φόντο της Μέσης Ανατολής σε πλήρη αναταραχή. Σε αυτό το ρευστό τοπίο, στο οποίο ο Ερντογάν βλέπει πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της Αγκυρας, η Αρμενία ευελπιστεί σε εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία – τόσο ώστε ο Πασινιάν να δηλώνει νωρίτερα φέτος ότι η χώρα του δεν θα ασκεί πλέον πιέσεις για διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Ενας πρώτος στόχος του είναι να ανοίξουν εκ νέου τα κοινά χερσαία σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Η Τουρκία τα έχει κλείσει από το 1993, υποστηρίζοντας το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αν και τώρα δηλώνει θετική στο άνοιγμα των ανατολικών συνόρων, θέτει ως όρο η Αρμενία να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Αζερμπαϊτζάν. Οι δύο πρώην εμπόλεμες χώρες έχουν μεν υποστηρίξει αυτή την προοπτική, η πρόοδος είναι ωστόσο αργή και οι καταγγελλόμενες παραβιάσεις της μεταξύ τους εκεχειρίας όλο και πιο συχνές. Η χρονική σύμπτωση των επισκέψεων Πασινιάν και Αλίγεφ στην Τουρκία πυροδότησε εν τω μεταξύ σενάρια στο Γερεβάν ακόμα και για το ενδεχόμενο τριμερούς συνάντησης με τον Ερντογάν. Μέχρι αργά χθες πάντως δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στην ατζέντα. Σε κάθε περίπτωση, η επίσκεψη του Νικόλ Πασινιάν στην Αγκυρα αποτελεί ένα μεγάλο βήμα. «Είμαστε έτοιμοι», τόνισε υψηλόβαθμος αρμένιος διπλωμάτης στο πρακτορείο Reuters, «για μια νέα εποχή στην περιοχή μας».
Πηγή: tanea.gr
