Η μεταφορά του δεύτερου μεγαλύτερου χερσαίου θηλαστικού στον κόσμο κατά μήκος της δεύτερης μεγαλύτερης ηπείρου δεν είναι και τόσο εύκολη.
Αλλά σε ένα ταξίδι 3.400 χιλιομέτρων (2.100 μιλίων) που περιελάμβανε κλουβιά, γερανούς, φορτηγά και ένα Boeing 747, 70 λευκοί ρινόκεροι του Νότου που είχαν εκτραφεί σε αιχμαλωσία μεταφέρθηκαν από τη Νότια Αφρική στο Εθνικό Πάρκο Ακαγκέρα της Ρουάντα στις αρχές Ιουνίου, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας για την «επαναφορά της άγριας ζωής» τους.
«Η μετακίνηση 70 ρινόκερων σε όλη την ήπειρο είναι κάτι υψηλού κινδύνου», δήλωσε στο CNN ο MartinRickelton, επικεφαλής των μετατοπίσεων για τα Αφρικανικά Πάρκα. Μέχρι στιγμής, τα ζώα φαίνεται να τα πάνε καλά στο νέο τους σπίτι. «Όλες οι αναφορές είναι καλές», προσθέτει ο Rickelton.
Τα πλάσματα, τα οποία μπορούν να ζυγίζουν πάνω από 2.000 κιλά (πάνω από 4.000 λίβρες), προήλθαν από ένα αμφιλεγόμενο πρόγραμμα αναπαραγωγής που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 από τον κατασκευαστή ακινήτων John Hume.
Ο Χιουμ, ο οποίος αφιέρωσε χρόνια ασκώντας πιέσεις για τη νομιμοποίηση του εμπορίου κεράτων ρινόκερου, συγκέντρωσε αποθέματα κεράτων, τα οποία απέκτησε κόβοντάς τα χωρίς να βλάψει τα ζώα, με στόχο να κατακλύσει την αγορά για να οδηγήσει τους λαθροθήρες σε πτώχευση και να χρηματοδοτήσει προσπάθειες διατήρησης.
Αλλά έμεινε από χρήματα και, καθώς το εμπόριο κεράτων εξακολουθούσε να απαγορεύεται βάσει του διεθνούς δικαίου, έβγαλε τους ρινόκερους προς πώληση το 2023. Δήλωσε τότε στο Agence France-Presse (AFP) ότι είχε ξοδέψει περίπου 150 εκατομμύρια δολάρια για το έργο – με την επιτήρηση να είναι το μεγαλύτερο κόστος. «Δεν μου έχει μείνει τίποτα εκτός από 2.000 ρινόκερους και 8.000 εκτάρια (20.000 στρέμματα) γης».
Δεν έλαβε ούτε μία προσφορά. Τα Αφρικανικά Πάρκα – ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός για τη διατήρηση της φύσης που διαχειρίζεται 23 προστατευόμενες περιοχές σε όλη την ήπειρο – παρενέβησαν για να αποκτήσουν έναντι άγνωστου ποσού τη μεγαλύτερη επιχείρηση αναπαραγωγής ρινόκερων σε αιχμαλωσία στον κόσμο, με σχέδια να «επαναφέρουν» τα ζώα στην άγρια φύση σε διάστημα 10 ετών.
Η μετατόπιση σηματοδότησε την πρώτη διαηπειρωτική κίνηση για την πρωτοβουλία Rhino Rewild των Αφρικανικών Πάρκων.
«Είναι ένα πολύ σημαντικό ορόσημο», λέει ο Taylor Tench, ανώτερος αναλυτής πολιτικής άγριας ζωής στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Environmental Investigation Agency US, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μετεγκατάσταση. «Αυτή είναι σίγουρα μια μεγάλη εξέλιξη σε σχέση με τις προσπάθειες των Αφρικανικών Πάρκων».
«Μια ιστορία ελπίδας»
Σήμερα, απομένουν μόνο περίπου 17.000 νότιοι λευκοί ρινόκεροι στην Αφρική και ταξινομούνται ως «σχεδόν απειλούμενοι» στην Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης. Αυτό σημαίνει ότι οι 2.000 νότιοι λευκοί ρινόκεροι που αγόρασαν τα Αφρικανικά Πάρκα και σχεδιάζουν να εξαπλωθούν σε όλη την ήπειρο, αποτελούν περισσότερο από το 10% του υπόλοιπου πληθυσμού.
Παρόλο που το διεθνές εμπόριο κεράτων ρινόκερου έχει απαγορευτεί βάσει της Σύμβασης για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών (CITES) από το 1977, η ζήτηση από τους καταναλωτές στην Ασία που το βλέπουν ως σύμβολο κύρους ή πιστεύουν ψευδώς ότι μπορεί να θεραπεύσει ασθένειες που κυμαίνονται από hangover έως καρκίνο, εξακολουθεί να οδηγεί στη λαθροθηρία.
Οι λαθροθήρες μερικές φορές σκοτώνουν έναν ρινόκερο απευθείας ή τον ηρεμούν πριν του κόψουν το κέρατό του, μερικές φορές κόβοντας ένα μεγάλο μέρος του προσώπου του ζώου, αφήνοντάς το να αιμορραγεί μέχρι θανάτου.
Στη Νότια Αφρική, όπου ζει η πλειοψηφία του πληθυσμού, 420 ρινόκεροι θηρεύτηκαν λαθραία το 2024. Περισσότεροι από 100 σκοτώθηκαν τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους.
Ο Tench λέει ότι η λαθροθηρία ρινόκερων ήταν αχαλίνωτη στην ήπειρο από το 2012 έως το 2015 και «πολλά έχουν επιτευχθεί από τότε». Πρόσθεσε ότι η Κένυα δεν έχασε κανέναν ρινόκερο πέρυσι και ότι η λαθροθηρία έχει μειωθεί σημαντικά στη Ζιμπάμπουε. Σήμερα, η λαθροθηρία επικεντρώνεται κυρίως στη Νότια Αφρική και τη Ναμίμπια, λέει.
Για να αντιμετωπιστεί καλύτερα το ζήτημα, ο Tench λέει ότι περισσότεροι κυβερνητικοί πόροι θα πρέπει να αφιερωθούν στην αντιμετώπιση των οργανωμένων εγκληματικών δικτύων πίσω από τη λαθροθηρία και το διεθνές εμπόριο κεράτων ρινόκερου, καθώς και στην αυξημένη διεθνή συνεργασία.
Ο Rickelton λέει ότι υπάρχουν πολλά μελλοντικά έργα μετεγκατάστασης σε διάφορα στάδια συζήτησης και σχεδιασμού. Προσθέτει ότι υπάρχει ένα ισχυρό πλαίσιο για να διασφαλιστεί ότι οι τοποθεσίες που δέχονται τους ρινόκερους παρέχουν ένα κατάλληλο βιότοπο, ασφάλεια για την ασφάλεια των ζώων και επαρκή χρηματοδότηση για τη φροντίδα τους.
Η μετακόμιση στο Εθνικό Πάρκο Akagera χρειάστηκε περισσότερο από ενάμιση χρόνο σχεδιασμού και εγκρίσεων. Και το κόστος μετακίνησης κάθε ρινόκερου, συμπεριλαμβανομένων τριών ετών παρακολούθησης και διαχείρισης στη συνέχεια, είναι περίπου 50.000 δολάρια (η μετακίνηση υποστηρίχθηκε από το Ίδρυμα Howard G. Buffet).
Τα ζώα μεταφέρθηκαν πρώτα από τις εγκαταστάσεις του προγράμματος αναπαραγωγής στο νοτιοαφρικανικό ιδιωτικό καταφύγιο θηραμάτων Munywana Conservancy, για να εκτεθούν σε συνθήκες που μοιάζουν περισσότερο με αυτές της Akagera. Στη συνέχεια, οι ρινόκεροι φορτώθηκαν σε μεμονωμένα χαλύβδινα κιβώτια, οδηγήθηκαν σε ένα αεροδρόμιο στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής και φορτώθηκαν προσεκτικά με γερανό σε ένα Boeing 747.
Μετά την άφιξή τους στο Κιγκάλι της Ρουάντα, οι ρινόκεροι έκαναν το τελευταίο σκέλος του ταξιδιού τους οδικώς. Τώρα, οι ρινόκεροι πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο τους περιβάλλον. Θα παρακολουθούνται από κτηνιατρική ομάδα για αρκετές εβδομάδες.
Μέτρα όπως μια μονάδα σκύλων για τη μείωση της λαθροθηρίας εφαρμόζονται στην Ακαγκέρα, η οποία έχει μειώσει τη λαθροθηρία σε «σχεδόν μηδενικά» επίπεδα, σύμφωνα με το πάρκο.
Υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία. Το 2021, τα Αφρικανικά Πάρκα μετέφεραν 30 ρινόκερους στην Ακαγκέρα από ένα ιδιωτικό καταφύγιο θηραμάτων στη Νότια Αφρική. Έκτοτε, έχουν αποκτήσει 11 απογόνους. Με την προσθήκη 70 ακόμη ρινόκερων, «έχουμε πλέον δημιουργήσει ένα γενετικά βιώσιμο κοπάδι ρινόκερων», λέει ο Ρίκελτον.
Λέει ότι το να βλέπεις τους ρινόκερους να βγαίνουν από τα κλουβιά τους στο τέλος του ταξιδιού «κάνει μήνες και μήνες πραγματικά σκληρής δουλειάς, απογοήτευσης και προκλήσεων που αξίζουν πραγματικά τον κόπο». Ο Ρίκελτον προσθέτει: «Είναι μια ιστορία ελπίδας σε έναν κόσμο που δεν έχει και πολύ θετική πλευρά».
ΠΗΓΗ: CNN
Πηγή: tanea.gr
