Της Ελευθερίας Κούρταλη
Η άνοδος των τιμών ενέργειας αποτελεί ένα ακόμη σοκ από την πλευρά της προσφοράς για την ευρωζώνη, το τέταρτο σε πέντε χρόνια, επιβεβαιώνοντας ότι πλέον συμβαίνουν πιο συχνά στη νέα παγκόσμια γεωπολιτική και εμπορική τάξη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Citigroup αξιολογεί τον πιθανό αντίκτυπο που θα έχει η διατήρηση των τιμών ενέργειας στα αυξημένα τρέχοντα επίπεδα, στον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της ευρωζώνης καθώς και τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στα επιτόκια.
Επιπτώσεις των υψηλότερων τιμών πετρελαίου
Η στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει την άνοδο των τιμών του πετρελαίου στα 77 δολάρια ανά βαρέλι αυτή την εβδομάδα, μια αύξηση 20% σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν. Η Citi κάνει τις ακόλουθες σκέψεις σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο στις προβλέψεις της για την Ευρωζώνη:
Από ιστορικής άποψης, οι τιμές του πετρελαίου στα τρέχοντα επίπεδα δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με τον Αύγουστο του 2024, σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα. Χάρη στην ανατίμηση του ευρώ, οι τιμές του Brent σε ευρώ αυξήθηκαν ελαφρώς λιγότερο, και φτάνουν μόλις τα 65 ευρώ/βαρέλι, ποσοστό που εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από το επίπεδο των τελευταίων τριών ετών.
Επιπτώσεις στον πληθωρισμό
Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου έχουν επηρεάσει τις τιμές του φυσικού αερίου. Η τιμή του TTF για το επόμενο έτος (βάσει της ανάλυσης της Citi, αυτή είναι η πιο σχετική προθεσμιακή τιμή TTF όσον αφορά τη μετακύλιση στους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας των νοικοκυριών) αυξήθηκε κατά 10% από την περασμένη εβδομάδα στα 37 ευρώ/MWh και είναι η υψηλότερη από τον Φεβρουάριο. Και πάλι, αυτό δεν είναι ρεκόρ.
Οι εκτιμήσεις της Citi για τον αντίκτυπο του πετρελαίου και του TTF στον πληθωρισμό υποδηλώνουν ότι μια αύξηση 15% στις τιμές του πετρελαίου σε ευρώ, εάν παραμείνει, προσθέτει περίπου 30 μονάδες βάσης στον ονομαστικό πληθωρισμό εντός ενός έως δύο μηνών και μια αύξηση 10% στον TTF, εάν παραμείνει, προσθέτει επιπλέον 10 μονάδες βάσης, με τον αντίκτυπο αυτό να διαρκεί πολύ περισσότερο από ότι στο πετρέλαιο, περίπου 5 έως 4 τρίμηνα.
Ο αντίκτυπος στον πληθωρισμό εκτός ενέργειας θα ήταν αμελητέος, όπως εκτιμά η Citi, δεδομένου του μικρού μεγέθους αυτών των αυξήσεων. Οι υποκείμενοι οδηγοί του πληθωρισμού βρίσκονται σε σημαντικά διαφορετική θέση σε σύγκριση με το επεισόδιο πληθωρισμού του 2021-22, κατά την άποψή της (χαλαρή αγορά εργασίας, εισαγόμενος αποπληθωρισμός αντί για πληθωρισμός, ανατίμηση του νομίσματος).
Εφαρμόζοντας τα παραπάνω, η πρόβλεψη της Citi για τον ονομαστικό πληθωρισμό το 2025 είναι ότι θα αυξηθεί από 2,0% κατά μέσο όρο σε 2,2%, για το 2026 από 1,6% σε 1,8% και για το 2027 θα μειωθεί κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα σε 1,8% (καθώς το αποτέλεσμα βάσης γίνεται πιο αρνητικό στο δεύτερο εξάμηνο του 2026).
Αυτές οι αναθεωρήσεις δεν αλλάζουν τα δεδομένα για τις απόψεις της Citi για τον υποκείμενο πληθωρισμό. Αυτό φαίνεται να είναι ένα σημαντικά μικρότερο σοκ στις τιμές της ενέργειας σε σύγκριση με το επεισόδιο του 2021-22 γύρω από τη σύγκρουση στην Ουκρανία.
Ωστόσο, αν και μικρό, το νέο σοκ παρέχει μια ακόμη απόδειξη ότι η νέα παγκόσμια τάξη χαρακτηρίζεται από συχνότερα, λιγότερο προβλέψιμα σοκ από την πλευρά της προσφοράς, τα οποία προκαλούν πολύ πιο ασταθή πληθωρισμό απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Επιπλέον, εάν επιμείνουν, οι τρέχουσες τιμές ενέργειας υποδηλώνουν ότι βραχυπρόθεσμα ο πληθωρισμός θα κυμαίνεται λίγο πάνω από το 2% αντί για λίγο κάτω από το 2% τους επόμενους μήνες, αυξάνοντας περαιτέρω την πιθανότητα για “παύση” της ΕΚΤ στις μειώσεις επιτοκίων στη συνεδρίαση του Ιουλίου, όπως εκτιμά η Citi.
Επιπτώσεις στην ανάπτυξη
Ως καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, η Ευρωζώνη είναι δυνητικά εκτεθειμένη και σε κινδύνους για την ανάπτυξη από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας. Το πετρέλαιο παραμένει το μεγαλύτερο καύσιμο που καταναλώνεται στην οικονομία. Οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου αποτελούν ένα σοκ στους όρους εμπορίου, το οποίο ενδεχομένως επηρεάζει αρνητικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων, τονίζει η Citi.
Δεν υπάρχουν σαφή εμπειρικά στοιχεία ότι οι κρίσεις στις τιμές του πετρελαίου έχουν διαρκή επίδραση στην παραγωγή ή τη δυνητική παραγωγή. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατο σημείωμα της ΕΚΤ, τα μοντέλα της ΕΚΤ υποθέτουν ότι μια αύξηση 1% στις τιμές του πετρελαίου συνεπάγεται μείωση του επιπέδου της δυνητικής παραγωγής της ζώνης του ευρώ κατά περίπου 0,02% μεσοπρόθεσμα.
Ως εκ τούτου, υποθέτοντας ένα μόνιμο σοκ στις τιμές του πετρελαίου κατά 20%, το επίπεδο της δυνητικής παραγωγής θα αναθεωρηθεί χαμηλότερα κατά περίπου 0,4 ποσοστιαίες μονάδες σε διάστημα τεσσάρων ετών. Αυτό συγκρίνεται με την αύξηση 4,5% που προβλέπεται για τη δυνητική παραγωγή της ζώνης του ευρώ σωρευτικά τα επόμενα τέσσερα χρόνια (τελευταίες εκτιμήσεις του ΔΝΤ).
Οι εκτιμήσεις της ευαισθησίας του ΑΕΠ στο πετρέλαιο βασίζονται σε ανάλυση χρονοσειρών, η οποία ενδέχεται να υπερεκτιμά τον αντίκτυπο, δεδομένου ότι η ένταση ενέργειας και πετρελαίου στην οικονομία έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία 50 χρόνια.
Η ανατίμηση του ευρώ
Μια ασυνήθιστη εξέλιξη κατά τη διάρκεια γεωπολιτικών γεγονότων κινδύνου και αντίθετη με ό,τι συνέβη μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία είναι η ανατίμηση του ευρώ η οποία και προσθέτει ένα επιπλέον εμπόδιο στην ανάπτυξη, τονίζει η Citi. Ενώ μειώνει τον άμεσο αντίκτυπο του σοκ των όρων εμπορίου (καθιστώντας το πετρέλαιο ελαφρώς φθηνότερο σε ευρώ), επιδεινώνει τα εμπόδια που προκαλούνται από τις εμπορικές εντάσεις και επιβαρύνει την κερδοφορία όλων των εξαγωγέων.
Συνολικά, η Citi εκτιμά ότι ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ που οφείλεται αποκλειστικά στις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου θα είναι ένα μικρό πλήγμα το 2025 και πιθανώς όχι μεγαλύτερο από 0,1 ποσοστιαία μονάδα το 2026.
Κίνδυνοι ενδέχεται να προκύψουν εάν η εμπιστοσύνη δεχθεί μεγαλύτερο πλήγμα από το αναμενόμενο – ιδίως εάν το καταναλωτικό κλίμα και οι αντιλήψεις των καταναλωτών για τον πληθωρισμό επιδεινωθούν περαιτέρω, θέτοντας σε κίνδυνο την ανάκαμψη της κατανάλωσης. Ο πληθωρισμός πιθανότατα θα είναι ελαφρώς υψηλότερος από ό,τι είχε προβλεφθεί προηγουμένως, κυμαινόμενος λίγο πάνω από 2% αντί για λίγο κάτω από 2% τους επόμενους μήνες, αλλά δεν θα εκτροχιάσει την άποψη της αμερικάνικης τράπεζας για την άμβλυνση των υποκείμενων πληθωριστικών πιέσεων (ιδίως των υπηρεσιών) έως το 2026.
Πηγή: capital.gr
