Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στο αλκοόλ και τον ύπνο. Η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την ποιότητα του ύπνου: Εχουμε περισσότερες αφυπνίσεις, λιγότερες ώρες ύπνου, και ο ύπνος είναι λιγότερο ξεκούραστος. Αλλά και ο κακός ύπνος μπορεί να επηρεάσει την κατανάλωση αλκοόλ. Επειτα από μια κακή νύχτα ύπνου παρατηρείται λιγότερος αυτοέλεγχος, λιγότερη ευθυκρισία – και τίποτα από αυτά δεν βοηθάει στο να πεις «όχι ευχαριστώ, έχω πιει αρκετά» όταν κάποιος σου προσφέρει ένα επιπλέον ποτό στη βραδινή έξοδο.
Για να παρακολουθήσουν την κατανάλωση αλκοόλ και την ποιότητα του ύπνου, οι ερευνητές φόρεσαν σε κάθε συμμετέχοντα δύο φορητές συσκευές. Η πρώτη ήταν ένας actigraphy monitor ύπνου – ουσιαστικά μια συσκευή που δείχνει πόσο κοιμάσαι, πόσο βαθιά, την ποιότητα κ.λπ. Η δεύτερη συσκευή ήταν ένα αλκοολόμετρο με την τεχνολογία «SCRAM» που χρησιμοποιεί καμιά φορά η Αστυνομία για να ελέγχει αν κάποιος πίνει. Μετρά το αλκοόλ που εκκρίνεται μέσω του ιδρώτα.
Ενώ όλοι οι συμμετέχοντες φορούσαν τις συσκευές για 2 εβδομάδες, μόνο οι μισοί έλαβαν τα δεδομένα που παρήγαγαν οι συσκευές. Οι υπόλοιποι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες ελέγχου. Η μία ομάδα έλαβε διαδικτυακές πληροφορίες για τη σημασία του ύπνου, εφαρμόζοντας τη βιοανάδραση όπου λαμβάνεις πληροφορίες για τη φυσιολογική σου κατάσταση, που κάνουν πιο απτές τις συνέπειες των πράξεών σου. Η άλλη ομάδα έλαβε τις ίδιες πληροφορίες αλλά έπρεπε επίσης να κρατούν ημερολόγιο για την κατανάλωση αλκοόλ και την υποκειμενική ποιότητα ύπνου.
Και οι τρεις ομάδες μείωσαν την κατανάλωση αλκοόλ με τον καιρό. Αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα κλασικό εύρημα σε τέτοιες μελέτες, γνωστό ως το φαινόμενο Hawthorne. Εμφανίζεται όταν οι άνθρωποι αλλάζουν τη συμπεριφορά τους επειδή ξέρουν ότι παρακολουθούνται. Είναι ισχυρό αλλά δεν διαρκεί. Οταν η μελέτη τελειώσει, οι άνθρωποι συνήθως επιστρέφουν στις παλιές συνήθειες. Αυτό δυσκολεύει την αξιολόγηση της ίδιας της παρέμβασης. Ισως να δουλεύει πραγματικά στον πραγματικό κόσμο, όταν δεν υπάρχει «μεγάλος αδελφός», αλλά δεν μπορούμε να το ξέρουμε στο πλαίσιο μιας κλινικής δοκιμής, γιατί όλοι οι συμμετέχοντες γνωρίζουν ότι παίρνουν μέρος σε μία μελέτη. Ισως η ανατροφοδότηση για την ποιότητα ύπνου σε κάνει να αλλάζεις κι άλλα πράγματα ανεξάρτητα από το αλκοόλ;
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
Πηγή: tanea.gr
