Οι τελευταίες φήμες θέλουν τον Αλί Χαμενεΐ να μεταφέρθηκε, λίγες ώρες αφότου ξεκίνησε το Ισραήλ τις επιθέσεις του, ξημερώματα Παρασκευής, σε ένα υπόγειο μπούνκερ στο Λεβιζάν, βορειοδυτικά της Τεχεράνης, μαζί με όλη την οικογένειά του, συμπεριλαμβανομένου και του (μισητού στους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές και τις διαδηλώτριες του κινήματος «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία») γιου του Μοτζνταμπά, που προαλείφεται για διάδοχός του.
Αλλες φήμες θέλουν τον αναπληρωτή προσωπάρχη του, Αλί Ασγκάρ Χετζαζί, να διαπραγματεύεται με τη Μόσχα μία ασφαλή έξοδο για τον ίδιο και την οικογένειά του – και άλλους ανώτερους ιρανούς αξιωματούχους να κάνουν αντίστοιχες κινήσεις.
Προχθές το Ισραήλ έπληξε για πρώτη φορά την πόλη Μαχσάντ, 2.300 χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορά του: το χτύπημα ερμηνεύτηκε ως μια προειδοποίηση προς τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν ότι δεν είναι ασφαλής πουθενά, όχι μόνο λόγω της απόστασης, αλλά και επειδή είναι η γενέτειρά του.
Την ίδια μέρα κυκλοφόρησε η φήμη ότι το Ισραήλ είχε έτοιμο ένα «αξιόπιστο» σχέδιο για την εξόντωση του Χαμενεΐ, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε βέτο.
Το μόνο βέβαιο είναι πως ο 84χρονος ηγέτης του Ιράν αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη κρίση της ζωής του και έχει πια λίγες καλές εναλλακτικές επιλογές – μια κατάσταση που αυτός ο προσεκτικός, πραγματιστής, συντηρητικός και αδίστακτος επαναστάτης προσπαθούσε πάντα να αποφύγει.
Προτεζέ του Χομεϊνί
Γιος ενός κατώτερου κληρικού, ο Χαμενεΐ έκανε τα πρώτα του βήματα ως ριζοσπάστης στην ταραγμένη ατμόσφαιρα των αρχών της δεκαετίας του 1960.
Ο τότε σάχης Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί είχε ξεκινήσει ένα μεγάλο μεταρρυθμιστικό σχέδιο που απορρίφθηκε από τον συντηρητικό κλήρο της χώρας.
Ως νεαρός θρησκευτικός σπουδαστής στην Κομ, ο Χαμενεΐ εντρύφησε στις παραδόσεις του σιιτικού Ισλάμ και στη ριζοσπαστική νέα σκέψη του αναδυόμενου ηγέτη της συντηρητικής αντιπολίτευσης, αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, εκτελούσε μυστικές αποστολές για τον Χομεϊνί, ο οποίος είχε εξοριστεί, και οργάνωνε δίκτυα ισλαμιστικού ακτιβισμού.
Φυλακίστηκε επανειλημμένα, μπόρεσε ωστόσο να συμμετάσχει στις τεράστιες διαδηλώσεις του 1978 που τελικά έπεισαν τον σάχη να φύγει και επέτρεψαν στον Χομεϊνί να επιστρέψει. Προτεζέ του αδίστακτου κληρικού, ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία του ριζοσπαστικού καθεστώτος που κατέλαβε την εξουσία και το 1981, αφού επέζησε από μια απόπειρα δολοφονίας που του στέρησε τη χρήση τού ενός χεριού, εξελέγη στην (πρωτίστως εθιμοτυπική) θέση του προέδρου. Από εκείνη την περίοδο, και συγκεκριμένα το 1989, χρονολογείται το τελευταίο του ταξίδι στο εξωτερικό – στη Βόρεια Κορέα.
Αλλαξε το Σύνταγμα
Οταν πέθανε ο Χομεϊνί την ίδια χρονιά, θυμίζει η «Guardian», ο Χαμενεΐ επελέγη ως διάδοχός του, αφού άλλαξε το Σύνταγμα ώστε να επιτραπεί σε κάποιον με λιγότερα κληρικά προσόντα να αναλάβει τον ρόλο, και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερες εξουσίες.
Ο Χαμενεΐ τις χρησιμοποίησε γρήγορα ώστε να εδραιώσει τον έλεγχό του στον εκτεταμένο και κατακερματισμένο μηχανισμό του μετεπαναστατικού Ιράν. Αντιμετώπισε κυρώσεις, σχεδόν συνεχείς διεθνείς εντάσεις, καθώς και διαδηλώσεις που κατεστάλησαν ανελέητα. Τον Οκτώβριο, λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, εμφανίστηκε δημόσια για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια.
Το Ισραήλ «δεν θα αντέξει πολύ ακόμα» διαβεβαίωσε δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές του σε ένα τέμενος της Τεχεράνης. Τώρα κρύβεται.
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί αναλυτές και δυτικοί διπλωμάτες πιστεύουν ότι η επιβίωση του καθεστώτος δεν θα καθοριστεί από τις ισραηλινές βόμβες, αλλά από τη δυναμική του ίδιου του συστήματος, προειδοποιώντας ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε την κατάρρευσή του.
Προς το παρόν, σημειώνουν οι «Financial Times», η απουσία μιας αξιόπιστης εναλλακτικής επιλογής παραμένει η ισχυρότερη αποτρεπτική δύναμη που προστατεύει τους ιρανούς ηγέτες.
Δεν υπάρχει οργανωμένη πολιτική αντιπολίτευση στο Ιράν και η εξόριστη αντιπολίτευση, λένε οι ειδικοί, είναι εξίσου αντιδημοφιλής στο Ιράν με τους μουλάδες. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον γιο του τελευταίου σάχη, τον Ρεζά Παχλαβί, να ονειρεύεται: «Το Ιράν είναι δικό σας. Είμαι μαζί σας. Μείνετε δυνατοί και θα νικήσουμε» διαμήνυσε στους συμπατριώτες του από τις ΗΠΑ όπου διαμένει.
Πηγή: tanea.gr
