Το παρακάτω εκτενές ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε στην ισπανική ανεξάρτητη ενημερωτική ιστοσελίδα El Salto, και φωτίζει τις τραγικές συνέπειες του ναυαγίου της Πύλου που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2023, καθώς και τον συνεχιζόμενο αγώνα των οικογενειών των θυμάτων —κυρίως από το Πακιστάν, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την Αίγυπτο και το Αφγανιστάν— που δύο χρόνια μετά συνεχίζουν να ζητούν απαντήσεις, δικαιοσύνη και διαφάνεια. Η δημοσιογράφος Κεραλτ Καστίγιο καταγράφει τις μαρτυρίες επιζώντων, τα ερωτήματα για τις ενέργειες (ή παραλείψεις) του ελληνικού Λιμενικού, και την απουσία επίσημης λογοδοσίας από την ελληνική πολιτεία, σε μία από τις πιο πολύνεκρες ναυτικές τραγωδίες που έχουν σημειωθεί ποτέ στη Μεσόγειο:
«Συμπληρώνονται δύο χρόνια από ένα από τα χειρότερα ναυάγια στα ελληνικά παράλια. Τις πρώτες ώρες της 14ης Ιουνίου 2023, ένα αλιευτικό σκάφος με περίπου 750 επιβαίνοντες βυθίστηκε. Μόλις 104 άτομα επέζησαν.
Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο ναυάγιο που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Το πλοιάριο είχε αναχωρήσει από το Τομπρουκ της ανατολικής Λιβύης στις 9 Ιουνίου και μετέφερε κυρίως ανθρώπους από τη Συρία, την Παλαιστίνη, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Αίγυπτο, με προορισμό την Ιταλία. Βυθίστηκε 47 ναυτικά μίλια ανοιχτά της Πελοποννήσου. Από τους 82 νεκρούς που ανασύρθηκαν, μόνον οι 58 αναγνωρίστηκαν.
Το πλοίο, που αρχικά ονομάστηκε «Adriana» –αν και αργότερα αποδείχθηκε πως δεν ήταν το πραγματικό του όνομα– δεν βυθίστηκε από ατύχημα. Σύμφωνα με τις καταθέσεις των επιζώντων, το ναυάγιο προκλήθηκε από απότομη και επικίνδυνη κίνηση του ελληνικού Λιμενικού κατά την προσπάθεια ρυμούλκησης του πλοίου σε διεθνή ύδατα. Ήταν, δηλαδή, μια επιχείρηση «pushback».
Δύο χρόνια χωρίς απαντήσεις
Η επίμαχη αυτή ενέργεια δεν ήταν το μόνο που αποκαλύφθηκε. Είχε γίνει γνωστό πως το Λιμενικό ήταν ενήμερο για την ύπαρξη του πλοίου με εκατοντάδες επιβάτες σε κίνδυνο επί πολλές ώρες. Ο οργανισμός Alarm Phone, η Frontex, καθώς και οι λιμενικές αρχές Ιταλίας και Μάλτας είχαν ειδοποιήσει τις ελληνικές αρχές. Στις 13 Ιουνίου, οι επιβαίνοντες δεν είχαν πλέον φαγητό ή πόσιμο νερό. Μια φωτογραφία από drone της Frontex έδειχνε ξεκάθαρα τους ανθρώπους να ζητούν βοήθεια με τα χέρια σηκωμένα.
Όλοι οι επιζώντες συμφωνούν ότι η απόπειρα ρυμούλκησης προκάλεσε την ανατροπή. Μαρτυρίες αναφέρουν πως όταν το πλοίο βυθίστηκε, οι λιμενικοί δεν βοήθησαν. «Πέρασαν δύο ή τρεις ώρες μέχρι να μας διασώσουν», θυμάται ο Μοχάμεντ από την Παλαιστίνη.
Το σκάφος διάσωσης και τα κινητά τηλέφωνα
Παραμένει αδιευκρίνιστο γιατί η διάσωση έγινε από πολυτελές σκάφος με σημαία Μεξικού και όχι από το ελληνικό περιπολικό που βρισκόταν εκεί. Οι λιμενικοί κατάσχεσαν τα αδιάβροχα προστατευμένα κινητά των διασωθέντων –κυρίως ανδρών, αφού δεν επέζησαν γυναίκες ή παιδιά. Παρότι ο νόμος απαιτεί να καταγράφονται όλες οι επιχειρήσεις διάσωσης, δεν υπάρχουν βίντεο, αφού –σύμφωνα με τους ίδιους τους λιμενικούς– «οι κάμερες ήταν χαλασμένες».
17 λιμενικοί κατηγορούμενοι
Πάνω από τους μισούς επιζώντες υπέβαλαν μήνυση στον Ναυτοδικείο Πειραιά. Το 2024, ανεξάρτητη έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη ανέφερε πως το Λιμενικό δεν τήρησε τις νομικές του υποχρεώσεις. Έλειπαν κρίσιμες καταγραφές επικοινωνιών, και δεν λειτουργούσε ούτε η κάμερα ούτε ο καταγραφέας του μοναδικού παρόντος σκάφους, του PPLS-920. Η Frontex κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διάσωση άργησε υπερβολικά.
Μετά την έρευνα, 17 λιμενικοί, ανάμεσά τους ο πρώην αρχηγός του Λιμενικού και ο κυβερνήτης του περιπολικού, κατηγορούνται ποινικά. Ο τελευταίος κατηγορείται ότι προκάλεσε το ναυάγιο και δεν βοήθησε τους ναυαγούς.
Ο δρόμος προς τη δικαίωση και τη ζωή
Ο Ινζιμάμ Μαχέρ, Πακιστανός επιζών, δηλώνει: «Ακόμα κι αν τιμωρηθούν, δεν θα μας επιστρέψουν τους νεκρούς». Έλαβε άσυλο και θέλει να ξεκινήσει επιχείρηση πλυντηρίου αυτοκινήτων στην Αθήνα.
Η αδελφή που πιστεύει ότι ο αδελφός της ζει
Η Χίνα, αδελφή του Σοχάιμπ Μουνάουαρ, πιστεύει πως ο αδερφός της ζει και βρίσκεται σε ιατρικό κέντρο στην Ιταλία. Κρατάει όλα τα τηλεφωνικά νούμερα από όπου την έχουν καλέσει. Αν και δεν της ζήτησαν χρήματα, καμία απόδειξη δεν έχει δοθεί. «Πολλές οικογένειες πιστεύουν ότι τα παιδιά τους δουλεύουν ως σκλάβοι κάπου στο εξωτερικό», λέει ο Τζαβέντ Άσλαμ, επικεφαλής της πακιστανικής κοινότητας στην Ελλάδα.
Καμία θεσμική βοήθεια
Από τους 82 νεκρούς, μόνο οι 15 Πακιστανοί επαναπατρίστηκαν. Πιστεύεται ότι υπάρχουν και άλλοι που παραμένουν στην Ελλάδα. Οι οικογένειες δεν έχουν μπορέσει να ταξιδέψουν για να αναζητήσουν απαντήσεις, καθώς το σύστημα θεωρήσεων (visa) δεν τους το επιτρέπει.
Δύο χρόνια μετά, οικογένειες από Πακιστάν, Συρία, Αίγυπτο, Παλαιστίνη και Αφγανιστάν εξακολουθούν να περιμένουν δικαιοσύνη και την αλήθεια για όσα συνέβησαν εκείνο το μοιραίο βράδυ της 13ης προς 14η Ιουνίου 2023».
Πηγή: in.gr
