Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η κρίση που υπάρχει στην αγορά των ΑΠΕ, λόγω του φαινομένου της υπερπροσφοράς πράσινης ενέργειας που οδηγεί στην περικοπή της παραγωγής και άρα των εσόδων των παραγωγών, δημιουργεί εστίες έντασης μεταξύ των δύο κύριων τεχνολογιών, των φωτοβολταϊκών και των αιολικών. Αυτό τουλάχιστον φάνηκε χθες από τη συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν οι εκπρόσωποι της Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ, οι οποίοι ουσιαστικά απέδωσαν την υπερθέρμανση της αγοράς στα φωτοβολταϊκά και ζήτησαν τα όποια μέτρα ληφθούν για περιορισμό στην παροχή όρων σύνδεσης νέων έργων να μην αφορούν τα αιολικά παρά μόνον τα φωτοβολταϊκά.
Με φόντο τα φαινόμενα συμφόρησης στο δίκτυο, τις εκρηκτικές περικοπές και τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η ασύμμετρη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών έναντι των αιολικών, το μήνυμα που εξέπεμψε η ΕΛΕΤΑΕΝ είναι σαφές: αν δεν ανακοπεί η ανεξέλεγκτη επέλαση των φωτοβολταϊκών, κινδυνεύει η ίδια η λειτουργικότητα του ενεργειακού συστήματος.
Όχι σε οριζόντιο πάγωμα, “φρένο” μόνο στα φωτοβολταϊκά
Βεβαίως στο επίκεντρο του διαλόγου βρίσκεται η πρόταση για διακοπή παροχής νέων όρων σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ σε όλα τα νέα έργα ΑΠΕ, ένα ενδεχόμενο που σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτη Λαγακάκο θα ήταν καταστροφικό αν εφαρμοστεί οριζόντια. “Δεν πρέπει να υπάρξει οριζόντια διακοπή. Αυτό που χρειάζεται είναι στοχευμένη παύση για τα φωτοβολταϊκά, τα οποία έχουν καταλάβει συντριπτικά τον ηλεκτρικό χώρο”, ανέφερε, ζητώντας να δοθεί προτεραιότητα στα αιολικά και στις άλλες τεχνολογίες, όπως ακριβώς ορίζει το ΕΣΕΚ.
Τα νούμερα που επικαλείται η ΕΛΕΤΑΕΝ είναι ενδεικτικά της ανισορροπίας. Το 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης, κατασκευάστηκαν μόλις 125 MW αιολικών έναντι 2.500 MW φωτοβολταϊκών. Συνολικά, η εγκατεστημένη ισχύς φτάνει πλέον τα 16 GW, εκ των οποίων περίπου 9,5 GW είναι φ/β και 5,5 GW αιολικά. Και η ψαλίδα συνεχίζει να ανοίγει: μέσα στο 2025 μπορεί να προστεθούν ακόμη και 3 GW φ/β, τη στιγμή που τα αιολικά δεν δείχνουν να ακολουθούν αντίστοιχο ρυθμό.
Το αποτέλεσμα αυτής της υπερθέρμανσης της αγοράς είναι εμφανές: υπερπροσφορά παραγωγής κατά τις μεσημεριανές ώρες, αρνητικές ή μηδενικές τιμές χονδρεμπορικής και εκτεταμένες περικοπές. Αντίθετα, τις απογευματινές ώρες που δύει ο ήλιος, η έλλειψη επαρκούς αιολικής ισχύος οδηγεί σε αύξηση των τιμών και αναγκαστική ενεργοποίηση μονάδων ορυκτών καυσίμων.
Ένα μείγμα που ανατρέπεται
“Το ΕΣΕΚ έχει προβλέψει μια ισορροπημένη αναλογία μεταξύ αιολικών και φωτοβολταϊκών. Αυτό δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο – πρέπει να τηρηθεί στην πράξη, ειδικά όταν μιλάμε για δέσμευση ηλεκτρικού χώρου”, τόνισε ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Σωκράτης Κωνσταντινίδης, επισημαίνοντας πως το 85%-90% των έργων που έχουν σήμερα εξασφαλίσει όρους σύνδεσης είναι φ/β. Το “βέλτιστο” μείγμα, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, θα ήταν 60% αιολικά και 40% φωτοβολταϊκά, σε πλήρη αντίθεση με την τρέχουσα κατάσταση.
“Μάχη εξυγίανσης”
Παρά τις επικριτικές διατυπώσεις, πάντως, οι εκπρόσωποι των αιολικών τόνισε ότι δεν κάνουν πολεμική στα φ/β, αλλά αντίθετα δίνουν μάχη για εξυγίανση του κλάδου – κάτι που είναι προς το συμφέρον και των φωτοβολταϊκών.
Ο τελικός στόχος, όπως τόνισε ο επικεφαλής της Iberdrola Hellas Θανάσης Τσαντίλας είναι όχι απλώς να γίνουν έργα, αλλά να γίνουν έργα ανταγωνιστικά γιατί αυτό είναι και το μόνο που εξασφαλίζει φθηνό ρεύμα για τους πολίτες και βιώσιμη ανάπτυξη για την αγορά.
Μεγάλο ανεκτέλεστο
Ενδεικτικό των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος είναι το τεράστιο ανεκτέλεστο των αιολικών έργων. Από τα περίπου 1.500 μεγαβάτ αιολικών έργων που εξασφάλισαν όρους σύνδεσης μέσω διαγωνισμών, λιγότερα από 50 μεγαβάτ έχουν υλοποιηθεί. Το συνολικό “ανεκτέλεστο” αγγίζει τα 2 GW για τα αιολικά και πάνω από 9 GW για τα φ/β. “Αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, το δίκτυο δεν θα αντέξει και ο στόχος του ΕΣΕΚ θα είναι γράμμα κενό”, προειδοποιεί η ΕΛΕΤΑΕΝ.
Αδειοδοτήσεις και καθυστερήσεις
Η στρεβλή εικόνα δεν περιορίζεται μόνο στην κατανομή ισχύος. Η αδειοδοτική διαδικασία συνεχίζει να λειτουργεί ανασταλτικά για τα αιολικά, τα οποία “υποφέρουν” από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. “Ακόμα και όταν δεν φταίει η εταιρεία, πληρώνει πρόστιμα ή χάνει τις άδειες λόγω καθυστερήσεων των ίδιων των υπηρεσιών”, ανέφερε ο κ. Κωνσταντινίδης, προτείνοντας την αυτοδίκαιη παράταση αδειών σε περιπτώσεις υπαιτιότητας της διοίκησης.
Fake news και δημόσιος διάλογος
Ειδική μνεία πάντως έγινε από την Ένωση και στο φαινόμενο της παραπληροφόρησης που αφορά στην αιολική ενέργεια. Η ΕΛΕΤΑΕΝ υπογράμμισε πως κάθε χρόνο παρατηρεί έξαρση των fake news, ιδίως γύρω από τις πυρκαγιές και τις ανεμογεννήτριες, γεγονός που ενισχύει τον κοινωνικό αρνητισμό. “Η απάντηση πρέπει να είναι επιστημονική, με στοιχεία και μελέτες. Δεν αρκεί να αποδομούμε – πρέπει να αποδεικνύουμε”, είπε ο κ. Λαγακάκος.
Το ερώτημα είναι αν η πολιτεία θα ακούσει ή αν θα συνεχίσει να λειτουργεί ως θεατής στην επικίνδυνη απορρύθμιση της ενεργειακής αγοράς. Γιατί σε μια χώρα που επενδύει τόσο πολλά στη μετάβαση, δεν αρκεί η επιτυχία στους τίτλους – χρειάζεται ισορροπία στο δίκτυο και στο μείγμα. Δίχως αυτά, η “πράσινη επανάσταση” μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε ενεργειακή φούσκα.
Πηγή: capital.gr
