Τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών δεν έχουν σωστή στόχευση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, διανέμονται βιαστικά, σύμφωνα με έκθεση της εποπτικής αρχής της ΕΕ για τις δαπάνες.
Ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών στις χώρες της ΕΕ έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, καθώς η κλιματική κρίση τροφοδοτεί ολοένα και μεγαλύτερες φωτιές.
Τα τελευταία χρόνια, κατά μέσο όρο, έκταση διπλάσια από το Λουξεμβούργο καταστρέφεται από τις φλόγες, με αποτέλεσμα τον θάνατο ανθρώπων, την καταστροφή σπιτιών και της άγριας ζωής και την εκπομπή μεγατόνων εκπομπών που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με τον Guardian.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο επαίνεσε την απόφαση να διατεθούν περισσότερα χρήματα για την πρόληψη των πυρκαγιών, αλλά δήλωσε ότι τα έργα που χρηματοδοτούνται από την Ευρώπη δεν δαπανήθηκαν πάντα εκεί όπου θα μπορούσαν να έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο.
Οι λάθος χειρισμοί
Στην Ελλάδα, οι αρχές χρησιμοποιούσαν χάρτη που είχε καταρτιστεί το 1980 για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών.
Στην Πορτογαλία, μια περιοχή που είχε επιλεγεί ως προτεραιότητα για τη χρηματοδότηση περιλάμβανε μια ζώνη που βρισκόταν κάτω από το νερό λόγω ενός φράγματος που είχε κατασκευαστεί πρόσφατα.
Οι ελεγκτές εξέφρασαν τις ανησυχίες τους εν μέσω της απότομης αύξησης των κονδυλίων της ΕΕ για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Αυξημένη χρηματοδότηση
Η χρηματοδότηση της ΕΕ αυξήθηκε μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης Covid ύψους 650 δισ. ευρώ, το οποίο δημιουργήθηκε το 2020 με στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να ανακάμψουν από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία, ενισχύοντας τις περιβαλλοντικές πολιτικές και την τεχνολογική τους βάση.
Η Ελλάδα, για παράδειγμα, είναι σε πορεία να λάβει 837 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια ανάκαμψης μεταξύ 2020 και 2026 για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών, έχοντας ήδη λάβει 49 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια της ΕΕ κατά την προηγούμενη επταετή δημοσιονομική περίοδο.
Η Ισπανία και, σε μικρότερο βαθμό, η Πορτογαλία έχουν επίσης σημειώσει απότομη αύξηση των κονδυλίων της ΕΕ που διατίθενται για τις δασικές πυρκαγιές.
Το ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 650 δισ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από δανεισμό στις αγορές, έχει ήδη επικριθεί από ελεγκτές ως ελλιπές σε διαφάνεια και λογοδοσία.
Βιαστικές και αναποτελεσματικές ενέργειες
Η τελευταία έκθεση υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις αισθάνθηκαν πίεση να δαπανήσουν γρήγορα τα χρήματα, γεγονός που οδήγησε σε αμφισβητήσιμες αποφάσεις.
Για παράδειγμα, η πορτογαλική υπηρεσία διαχείρισης αγροτικών πυρκαγιών δεν συμμετείχε στις αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο διάθεσης των κονδυλίων ανάκαμψης από την Covid, ύψους 615 εκατ. ευρώ, για την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών. Μια πορτογαλική αρχή που επρόκειτο να λάβει πυροσβεστικά οχήματα δεν μπόρεσε να τηρήσει την προθεσμία 48 ωρών που της είχε δοθεί από τη Λισαβόνα για να περιγράψει τις ανάγκες της, με αποτέλεσμα οι βασικές αποφάσεις σχετικά με τον στόλο των 55 οχημάτων να ληφθούν από εθνικούς αξιωματούχους.
Τα κονδύλια της ΕΕ μπορούν να δαπανηθούν για δραστηριότητες πρόληψης ή ταχείας αντίδρασης σε πυρκαγιές, όπως η αποψίλωση της βλάστησης ή η κατασκευή δρόμων για να διασφαλίζεται η ταχεία πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων στις δασικές περιοχές.
Ο προσωρινός χαρακτήρας των κονδυλίων ανάκαμψης από την πανδημία Covid, τα οποία λήγουν το 2026, έθεσε επίσης ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική χρηματοδότηση. Για παράδειγμα, η βλάστηση πρέπει να αποψιλώνεται κάθε τρία έως τέσσερα έτη για τη διατήρηση των αντιπυρικών ζωνών.
Ο Νικόλαος Μιλιονής, μέλος του ΕΕΓ που είναι αρμόδιος για την έρευνα, δήλωσε:
«Διαπιστώσαμε ότι, από θετική άποψη, δαπανώνται περισσότερα χρήματα για την πρόληψη των πυρκαγιών. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγονται τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ σημαίνει ότι τα χρήματα δεν πηγαίνουν πάντα εκεί όπου θα μπορούσαν να έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο».
Ανέφερε ότι λίγα είναι γνωστά για τα αποτελέσματα των έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ ή για το αν θα συνεχιστούν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εποπτεύει τα κονδύλια της ΕΕ, κλήθηκε να σχολιάσει το θέμα.
Μεταξύ 2021 και 2024, καταγράφηκε μέσος όρος 1.874 δασικών πυρκαγιών ετησίως στην ΕΕ, οι οποίες κατέκαψαν 527.000 εκτάρια ετησίως, σε σύγκριση με μέσο όρο 567 πυρκαγιών ετησίως μεταξύ 2006 και 2010, οι οποίες κατέκαψαν 268.000 εκτάρια ετησίως.
Πηγή: tanea.gr
