Τι είναι το Σύμφωνο για τους Ωκεανούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και γιατί έχει τεράστια σημασία για την Ελλάδα; Ο επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών της ΕΕ Κώστας Καδής μίλησε στα «ΝΕΑ» και εξήγησε τις προεκτάσεις του θέματος στο περιβάλλον, την οικονομία, την απασχόληση και όχι μόνο, παραθέτοντας και τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες ενόψει της καθοριστικής διάσκεψης του ΟΗΕ στη Νίκαια τη Δευτέρα.
Κύριε επίτροπε, όταν μιλάμε για την υγεία των ωκεανών και τη σημασία της, πολύς κόσμος υποθέτει ότι είναι ένα ζήτημα κυρίως περιβαλλοντικό. Χωρίς κανείς να το υποτιμά αυτό, οι κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις είναι τεράστιες, έτσι δεν είναι;
Ασφαλώς. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση η θάλασσα αποτελεί αναφαίρετο χαρακτηριστικό της ίδιας της ταυτότητάς της. Στην ΕΕ, η γαλάζια οικονομία δεν είναι μόνο ακρογωνιαίος λίθος της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και πηγή οικονομικής ανάπτυξης και καινοτομίας. Αφορά πάνω από 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και συνεισφέρει περίπου 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης βιομηχανικής στρατηγικής και της στρατηγικής ασφάλειας. Πρόκειται λοιπόν για έναν τομέα που μπορεί να προσφέρει σημαντική ανάπτυξη και ευημερία.
Τι συμπεριλαμβάνει αυτός ο τομέας;
Συμπεριλαμβάνει κλασικούς τομείς όπως η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια, η ναυτιλία, ο παράκτιος τουρισμός, καθώς και νεοφυείς τομείς της βιομηχανίας όπως η καθαρή ενέργεια, η γαλάζια βιοτεχνολογία και η υποβρύχια ρομποτική. Η καθαρή τεχνολογία (clean tech) και η τεχνητή νοημοσύνη είναι επίσης ενσωματωμένες στη γαλάζια οικονομία, αναδεικνύοντας τον ρόλο της στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Θέλουμε να χτίσουμε πάνω σε αυτά τα δεδομένα και είμαστε αποφασισμένοι να οικοδομήσουμε μια στιβαρή βιώσιμη γαλάζια οικονομία, που να σέβεται την ανάγκη για προστασία της υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, να προάγει νέες βιομηχανίες, να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και να ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη.
Παρουσιάσατε, λοιπόν, το Σύμφωνο για τους Ωκεανούς. Τι είναι και τι φιλοδοξεί να αλλάξει;
Το Σύμφωνο για τους Ωκεανούς αποτελεί μία από τις εμβληματικές και τεράστιας σημασίας πρωτοβουλίες της παρούσας Επιτροπής. Και έρχεται ακριβώς να αντιστρέψει μια αρνητική τάση με πολυάριθμες πρωτοβουλίες πολιτικής που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τους ωκεανούς. Ο κατακερματισμός των πολιτικών αυτών και η περιορισμένη εφαρμογή τους μείωσαν σημαντικά τον θετικό τους αντίκτυπο.Το Σύμφωνο αποτελεί ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό πλαίσιο για τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης που επηρεάζουν ή επηρεάζονται από τη θάλασσα, έναν μηχανισμό που διασφαλίζει τη συντονισμένη και αποτελεσματική τους εφαρμογή. Πρόκειται για μια καινοτόμο πρόταση για ένα ολοκληρωμένο μοντέλο, για την αειφόρο διαχείριση των ωκεανών. Σύμφωνα με τον Οργανισμό για Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), η παγκόσμια οικονομία των ωκεανών αποτιμάται σήμερα σε 1,4 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με προσδοκίες αύξησης, καθώς επεκτείνονται βιομηχανίες όπως η ναυτιλία, η αλιεία και ο τουρισμός.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια; Είναι σε θέση η ΕΕ να τα αντιμετωπίσει;
Μέσα από το Σύμφωνο, η Κομισιόν θέτει στο επίκεντρο την αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων σήμερα, όπως η κλιματική αλλαγή, η υπερεκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων, η ρύπανση, η ανεπαρκής εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και άλλες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις οι οποίες έχουν υποβαθμίσει τους ωκεανούς και επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Ενδεικτικά, μερικές δράσεις και πολιτικές:
n Ενίσχυση της βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, με την παρουσίαση ενός οράματος για το 2040 και με έμφαση στους αλιείς μικρής κλίμακας, τη συντριπτική πλειονότητα των αλιέων στην ΕΕ.
n Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας της ναυτιλιακής βιομηχανίας, με στοχευμένες στρατηγικές.
n Ανάπτυξη στρατηγικής για τον βιώσιμο τουρισμό, με δράσεις που θα στηρίζουν τις παράκτιες κοινότητες προστατεύοντας το θαλάσσιο περιβάλλον.
n Επένδυση σε ανανεώσιμες θαλάσσιες ενέργειες, με τη στήριξη της ανάπτυξης τεχνολογιών υπεράκτιας αιολικής και ωκεάνιας ενέργειας.
n Προστασία και αποκατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, με στήριξη των κρατών – μελών στον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων για την αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοτόπων, την ενίσχυση των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών και την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Για την Ελλάδα το θέμα έχει τεράστια σημασία. Είχατε δει τον Πρωθυπουργό τις προάλλες, το συζητήσατε εκτενώς. Πώς θα επωφεληθεί λοιπόν η Ελλάδα και τι πρέπει να κάνει;
Για την Ελλάδα, η γαλάζια οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% του ΑΕΠ κι ένα σημαντικό μέρος των εξαγωγών της. Η Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη στη συνολική απασχόληση της γαλάζιας οικονομίας στην ΕΕ. Συνεισφέρει το 12% των θέσεων εργασίας του τομέα, παράγοντας το 4% της προστιθέμενης αξίας της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ. Επιπλέον, στον τομέα του παράκτιου τουρισμού, η Ελλάδα συμβάλλει με το 19% της απασχόλησης στον τομέα και φιλοξενεί το 20% όλων των επιβατών της ΕΕ.
Με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη είχαμε μια ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων, λίγο πριν από την επίσημη έγκριση του Συμφώνου των Ωκεανών.Μας δόθηκε η δυνατότητα να εστιάσουμε σε θέματα με ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, με κύριο άξονα την ενδυνάμωση της θαλάσσιας ασφάλειας και άμυνας.Θα εργαστούμε εντατικά για την ενίσχυση της ακτοφυλακής και της ναυτικής συνεργασίας της ΕΕ αλλά και της ασφάλειας των θαλάσσιων συνόρων, για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως οι επιθέσεις σε υποβρύχιες υποδομές, οι κυβερνοαπειλές και οι κίνδυνοι που προκαλεί ο παράνομος στόλος.
Συζητήσαμε επίσηςγια την ανάγκη στήριξης των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.Τέλος, συζητήσαμε για τις μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης που έχει ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας στην Ελλάδα και την ΕΕ, με δεδομένο ότι σήμερα εισάγουμε στην ΕΕ το 70% των αναγκών μας σε θαλασσινά προϊόντα.
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς που αρχίζει τη Δευτέρα είναι, όπως όλοι λένε, μια κομβική στιγμή για το μέλλον των ωκεανών αλλά και για τον ρόλο της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ποια είναι η κύρια επιδίωξή της και τι θα θεωρηθεί επιτυχία;
Η Διάσκεψη της Νίκαιας αποτελεί για την ΕΕ μια ιστορική ευκαιρία να επιβεβαιώσει και να ενισχύσει τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια ωκεάνια διακυβέρνηση. Κύρια επιδίωξη της ΕΕ είναι να ενισχυθεί αποφασιστικά η παγκόσμια δέσμευση για προστασία και βιώσιμη χρήση των ωκεανών, μέσα από συγκεκριμένες, δεσμευτικές πολιτικές και εργαλεία. Προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε για την πλήρη κύρωση και εφαρμογή της νέας Συνθήκης του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας (BBNJ), που αποτελεί ορόσημο για την προστασία του 45% των ωκεανών παγκοσμίως και τη θέσπιση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε διεθνή ύδατα.
Επίσης θα ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή «ωκεάνια διπλωματία», μέσω πολυμερών συνεργασιών και στρατηγικών συμμαχιών με άλλες χώρες και περιφερειακούς οργανισμούς, ώστε η ΕΕ να καταστεί δύναμη θετικής επιρροής και συντονισμού.
Πηγή: tanea.gr
