Έντονος παραμένει ο προβληματισμός σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες για την μεγάλη και εκτός επισήμανσης χρήση φαρμάκων GLP-1 όπως το Ozempic και το Mounjaro για την απώλεια βάρους.
Από την Ιταλία έως την Ελλάδα και την Πορτογαλία η μεγάλη ζήτηση των συγκεκριμένων φαρμάκων οδηγεί στην «άνθηση» μία ιδιωτικής αγοράς, θέτοντας παράλληλα ένα δίλημμα για την δημόσια υγεία.
Η κατάσταση στην Ευρώπη
Μέσα σε λίγα χρόνια, η Ευρώπη έγινε μάρτυρας μιας άνευ προηγουμένου μεταβολής στον τρόπο με τον οποίο μια κατηγορία φαρμάκων -οι λεγόμενοι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1- χορηγείται και χρησιμοποιείται.
Αυτά τα ενέσιμα φάρμακα, που αναπτύχθηκαν αρχικά για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, τροφοδοτούν τώρα μια βιομηχανία απώλειας βάρους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, με κινητήρια δύναμη την ιδιωτική ζήτηση, τη διαφημιστική εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ρυθμιστικά κενά στις εκάστοτε χώρες, αναφέρει δημοσίευμα του Euro News.
Η νέα «υστερία απώλειας βάρους» ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι τιμές των φαρμάκων παραμένουν οι υψηλότερες, αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να πληρώνουν 1.300 δολάρια (1.142 ευρώ) κάθε μήνα χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
Η τάση αυτή είναι πλέον σε έξαρση στην Ευρώπη και δεν περιορίζεται μόνο σε άτομα με ιατρικές παθήσεις και παχυσαρκία, αλλά εξαπλώνεται σε όσους αναζητούν μια νέα προσέγγιση για να αποκτήσουν ένα σώμα «έτοιμο» για την παραλία. Ποιο είναι όμως το τίμημα που είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε για το σώμα των ονείρων μας;
Η περίπτωση της Ιταλίας
Η ιδιωτική αγορά της Ιταλίας για τα φάρμακα GLP-1 εκτοξεύτηκε το 2024, φτάνοντας το εντυπωσιακό ποσό των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγκόσμιες δαπάνες για φάρμακα κατά της παχυσαρκίας, δηλαδή υπερδεκαπλασιασμό σε σύγκριση με το 2020.
Σύμφωνα με το Pharma Data Factory (PDF), οι ιδιωτικές δαπάνες για τους υποδοχείς GLP-1 διπλασιάστηκαν από 52 εκατ. ευρώ το 2023 σε πάνω από 115 εκατ. ευρώ το 2024.
Η αύξηση αυτή προέρχεται από μια ανοδική τάση: την εκτός επισήμανσης χρήση αντιδιαβητικών φαρμάκων για την απώλεια βάρους. Δεδομένου ότι η εν λόγω χρήση δεν καλύπτεται επί του παρόντος από την εθνική υπηρεσία υγείας της Ιταλίας, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών προέρχεται απευθείας από τις τσέπες των ασθενών.
Υπάρχει, ωστόσο, κινητικότητα σε επίπεδο πολιτικής. Ο πρόσφατος νόμος αριθ. 741, ο οποίος αναγνωρίζει επίσημα την παχυσαρκία ως χρόνια ασθένεια, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μελλοντική αποζημίωση στο πλαίσιο των διατάξεων της Ιταλίας για την ασφάλιση των βασικών επιπέδων περίθαλψης (LEA).
Προς το παρόν, ωστόσο, οι συνταγές δίνονται συνήθως από ειδικούς και συχνά απαιτούν απόδειξη υψηλού δείκτη μάζας σώματος ή καταστάσεις που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Αυξημένη η ζήτηση στην Ελλάδα
Το φαινόμενο υπάρχει και στην Ελλάδα, όπου η χρήση φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας αυξήθηκε κατά 82,5% το 2024, με συνολική δαπάνη 93 εκατ. ευρώ. Η δημοτικότητα του Ozempic έχει εκτοξευθεί στα ύψη και η αγορά έχει έκτοτε επεκταθεί για να συμπεριλάβει το Mounjaro, το οποίο εισήχθη τον Νοέμβριο του 2024.
Παρά τον ενθουσιασμό των καταναλωτών, οι ελληνικοί κανονισμοί παραμένουν μεταξύ των αυστηρότερων στην Ευρώπη.
Η συνταγογράφηση αυτών των φαρμάκων για την παχυσαρκία είναι τεχνικά απαγορευμένη, εκτός από τις απειλητικές για τη ζωή περιπτώσεις. Οι γιατροί πρέπει να αποδεικνύουν διάγνωση διαβήτη για να τα συνταγογραφήσουν, καθιστώντας τις νόμιμες συνταγές απώλειας βάρους σχεδόν αδύνατες μέσω της επίσημης οδού.
Αλλά τα εμπόδια της νομοθεσίας δεν έχουν επιβραδύνει τις εναλλακτικές λύσεις. Με τις πωλήσεις του Mounjaro να αγγίζουν πλέον τις 12.000 μονάδες ανά μήνα, οι μειώσεις τιμών -όπως η πτώση κατά 23% που ανακοίνωσε η Pharmaserve-Lilly τον Φεβρουάριο- αναμένεται να επιταχύνουν περαιτέρω την εξάπλωση του φαρμάκου, είτε νόμιμα είτε όχι.
Η Πορτογαλία
Σύμφωνα με το Euro News, στην Πορτογαλία, το φαινόμενο των φαρμάκων για την απώλεια βάρους είναι νεότερο αλλά όχι λιγότερο έντονο. Μόνο κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2025, οι Πορτογάλοι καταναλωτές δαπάνησαν σχεδόν 20 εκατομμύρια ευρώ για ενέσιμα με βάση το GLP-1, όπως η τιρζεπατίδη (Mounjaro) και η σεμαγλουτίδη (Wegovy) – και τα δύο είναι επίσημα εγκεκριμένα για τη θεραπεία της παχυσαρκίας.
Σε μόλις δύο μήνες του 2024, πωλήθηκαν πάνω από 10.000 μονάδες τιρζεπατίδης, ενώ το Wegovy, που εισήχθη τον Απρίλιο του 2025, έχει συγκεντρώσει πωλήσεις 6.800 μονάδων σε έναν μόνο μήνα. Με κάθε ένεση Wegovy να κοστίζει 244,80 ευρώ, η τάση δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης.
Το Ozempic, αν και δεν έχει εγκριθεί επίσημα για την απώλεια βάρους, συνεχίζει να χρησιμοποιείται ευρέως εκτός επισήμανσης. Η δημοτικότητά του έχει οδηγήσει σε ελλείψεις αποθεμάτων στα φαρμακεία και ανάγκασε την Infarmed -την εθνική αρχή φαρμάκων- να ξεκινήσει ελέγχους στο κύκλωμα φαρμάκων σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Η αποζημίωση εξακολουθεί να αποτελεί σημείο εμπλοκής. Παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον και τη χρήση, η Πορτογαλία εξακολουθεί να μην επιδοτεί τα ενέσιμα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας και ολόκληρο το κόστος επιβαρύνει τους ιδιώτες -πολλοί παρακινούνται από την κουλτούρα των influencers.
Αύξηση ζήτησης και στην Ισπανία
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων IQVIA που μοιράστηκε με το ψηφιακό κατάστημα El Confidencial, στην ισπανική φαρμακευτική αγορά τα φάρμακα για την απώλεια βάρους ξεπέρασαν τα 484 εκατ. ευρώ το 2024 – μια αύξηση 65% από 293 εκατ. ευρώ το 2023. Οι μονάδες που πωλήθηκαν εκτοξεύτηκαν από 3,2 εκατομμύρια σε 4,8 εκατομμύρια, αντανακλώντας αύξηση κατά περισσότερο από 50%.
Ωστόσο, παρά την αύξηση αυτή, η Διυπουργική Επιτροπή Τιμών Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας δεν παρακολουθεί δημοσίως τις δαπάνες ειδικά για τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας.
Αυτό που είναι γνωστό: Η συνολική λιανική φαρμακευτική δαπάνη της Ισπανίας ανέρχεται σε 412 ευρώ ανά κάτοικο, 21% κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ των 500 ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση φαρμακευτικής δαπάνης του 2024.
Στην Ισπανία, οι τιμές για τα φάρμακα που αποζημιώνονται από το δημόσιο καθορίζονται από το Υπουργείο Υγείας και τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας πρέπει να συνταγογραφούνται και να επιβλέπονται από ειδικούς.
Αυτός ο ρυθμιστικός φραγμός αποσκοπεί στη διασφάλιση της κατάλληλης χρήσης – αλλά περιορίζει επίσης την πρόσβαση, ιδίως καθώς η δημόσια ζήτηση αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι προσαρμόζεται η πολιτική.
Περιορισμένη η πρόσβαση στην Γερμανία
Στη Γερμανία, η ζήτηση για φάρμακα για την απώλεια βάρους όπως το Wegovy και το Mounjaro αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς – ωστόσο η δημόσια κάλυψη παραμένει περιορισμένη. Αυτά τα φάρμακα GLP-1 μπορεί να κοστίζουν έως και 300 ευρώ το μήνα, και για τους περισσότερους ανθρώπους, ο λογαριασμός αυτός πληρώνεται από την τσέπη τους.
Σύμφωνα με το νόμο, το δημόσιο σύστημα ασφάλισης υγείας της Γερμανίας αποκλείει τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την απώλεια βάρους, κατατάσσοντάς τα στο κομμάτι του lifestyle.
Ωστόσο, εμφανίζονται εξαιρέσεις. Στις αρχές του 2024, οι αρχές κατέστησαν το Wegovy επιλέξιμο για αποζημίωση – αλλά μόνο σε περιπτώσεις όπου η παχυσαρκία ενέχει σοβαρό καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Παρά τους περιορισμούς αυτούς, η αγορά ανθεί. Οι πωλήσεις των φαρμάκων GLP-1 στη Γερμανία αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν έως το 2030, φτάνοντας πάνω από 700 εκατομμύρια ευρώ.
Με περισσότερο από τον μισό ενήλικο πληθυσμό υπέρβαρο, αυξάνεται η πίεση προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την επέκταση της πρόσβασης. Προς το παρόν, η συζήτηση συνεχίζεται – ανάμεσα στο κόστος, τη δημόσια υγεία και το ποιος θα πρέπει να επωφεληθεί από αυτά τα ισχυρά νέα φάρμακα.
Ανοιχτή η διαθεσιμότητα στην Πολωνία
Ενώ ορισμένες χώρες περιορίζουν την πρόσβαση, η Πολωνία προσφέρει εκπληκτικά ανοικτή διαθεσιμότητα. Το Ozempic αποζημιώνεται για τους διαβητικούς ασθενείς (121,25 πολωνικά ζλότι ή 28 ευρώ με έκπτωση), αλλά μπορεί επίσης να ληφθεί μέσω τηλεϊατρικής μετά από εξ αποστάσεως διάγνωση – ακόμη και χωρίς διαβήτη, ανάλογα με την αξιολόγηση του γιατρού.
Η πλήρης τιμή του Ozempic είναι 404 złoty (94 ευρώ) και η ζήτηση είναι υψηλή, λόγω της αυξανόμενης αντίληψης ότι το φάρμακο αποτελεί μια γρήγορη οδό για την απώλεια βάρους.
Τι ισχύει σε Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο
Η Γαλλία έχει ξεκινήσει μια επίσημη επανεξέταση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποζημίωση του Mounjaro σε περιορισμένες περιπτώσεις παχυσαρκίας, αλλά προς το παρόν, ούτε το Mounjaro ούτε το Wegovy καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα, τονίζει το δημοσίευμα του Euro News.
Αντίθετα, το NHS του Ηνωμένου Βασιλείου καλύπτει και τα δύο φάρμακα, με την επιλεξιμότητα να περιορίζεται σε ασθενείς που παραπέμπονται σε εξειδικευμένες υπηρεσίες διαχείρισης βάρους. Το Wegovy έγινε διαθέσιμο μέσω του NHS το 2023 και το Mounjaro ακολούθησε με την εξάπλωση το 2024, στο πλαίσιο δομημένων προγραμμάτων.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα δημόσια συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αντιμετωπίζουν ένα αυξανόμενο δίλημμα. Αρχικά σχεδιασμένα για τη διαχείριση χρόνιων ασθενειών όπως ο διαβήτης, τα συστήματα αυτά καταπονούνται τώρα από την αυξανόμενη ζήτηση για φάρμακα απώλειας βάρους όπως το Ozempic, το Wegovy και το Mounjaro.
Ενώ η παχυσαρκία αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως χρόνια πάθηση, οι ρυθμιστικές πολιτικές και οι πολιτικές αποζημίωσης δυσκολεύονται να συμβαδίσουν.
Αυτή η αναντιστοιχία έχει δημιουργήσει μια αυξανόμενη σκιώδη αγορά, όπου τα άτομα χωρίς επίσημη διάγνωση πληρώνουν από την τσέπη τους.
Και η αγορά ορισμένων από αυτά τα φάρμακα είναι στην πραγματικότητα τόσο εύκολη όσο η αγορά ενός τσαγιού αποτοξίνωσης.
Πηγή: tanea.gr
