Του Τάσου Δασόπουλου
Χωρίς περιθώριο παράτασης το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο κανονικά, θα πρέπει να εκταμιεύσει το σύνολο των πόρων για κάθε χώρα μέχρι και το τέλος του 2026, με προοπτική να υλοποιηθούν σταδιακά τα εθνικά προγράμματα σε επίπεδο επενδύσεων ως το 2027.
Αυτό αναμένεται να ανακοινώσει την Τετάρτη 4 του μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απαντώντας στην ουσία στην Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και την Πολωνία, οι οποίες πιέζουν ακόμη για παράταση του πακέτου. Έμμεσα όμως, δίνει μήνυμα επιτάχυνσης και για την Ελλάδα και άλλες χώρες οι οποίες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις υλοποίησης των εθνικών τους προγραμμάτων για επιτάχυνση.
Τούτο με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει ακόμη να υλοποιήσει 258 ορόσημα και στόχους, για να εισπράξει και να αξιοποιήσει τα υπόλοιπα 14,7 δις που δικαιούται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ως γνωστό, η Ελλάδα έχει ήδη καταθέσει από τα τέλη Μαΐου στις Βρυξέλλες, την τελική αναθεώρηση για το εθνικό πρόγραμμα Ελλάδα 2.0., το οποίο έχει συμπεριλάβει και τα έργα του RepowerEU, βάζοντάς το, στην τελική ευθεία υλοποίησης.
Η Επιτροπή, θα διευκρινίσει ότι οι προθεσμίες μένουν ως έχουν. Κάθε χώρα, μπορεί να διεκδικήσει χρήματα από το Ταμείο ανάκαμψης που δικαιούται μέχρι και τις 21 Αυγούστου του 2026, τα οποία θα εκταμιευτούν μέχρι και το τέλος του επόμενου χρόνου.
Σύμφωνα με το Politico, οι πιέσεις για παράταση του προγράμματος συνάντησαν τη σφοδρή αντίσταση των νομικών υπηρεσιών στις Βρυξέλλες, οι οποίες υποστήριξαν ότι μια αναθεώρηση της προθεσμίας θα απαιτούσε την αναθεώρηση υπερβολικά πολλών επιμέρους νομικών κειμένων για το ΤΑΑ, κάτι που πλέον δεν υπάρχει χρόνος να γίνει. Επιπλέον, η αλλαγή αυτή θα απαιτούσε την ομόφωνη γνώμη όλων των κρατών μελών, κάτι που ως γνωστό επίσης δε θα μπορούσε να γίνει, αφού οι βόρειες χώρες (κυρίως η Γερμανία, η Φιλανδία και η Ολλανδία) ήταν και παραμένουν, κατηγορηματικά αντίθετες με όποια ιδέα παράτασης του ΤΑΑ.
Όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι στη μεγάλη εικόνα, η πορεία υλοποίησης είναι κάθε άλλο παρά ιδανική Μέχρι σήμερα, έχουν εκταμιευτεί μόνο 315 από τα 650 δις ευρώ, επιδοτήσεων και δανείων του πακέτου για την ανάκαμψη μετά τον κορονοϊό.
Η ρήτρα διαφυγής των αμυντικών δαπανών
Το δεύτερο κρίσιμο θέμα για την Ελλάδα, το οποίο αναμένεται να ξεκαθαριστεί την Τετάρτη, είναι το επιπλέον δημοσιονομικό περιθώριο που θα έχουν τα 12 από τα 27 κράτη μέλη της Ένωσης (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), τα οποία ζήτησαν την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, κατ αρχάς για την επόμενη τετραετία, Ως γνωστό η λευκή βίβλος για τις δαπάνες άμυνας, ορίζει ότι όριο αύξηση των αμυντικών δαπανών θα είναι το 1,5% του ΑΕΠ, για όλα τα κράτη μέλη τα οποία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, να κινούνται στα όρια του 4ετούς διαρθρωτικού και δημοσιονομικού πλαισίου. Δηλαδή, αν εξαιρεθούν οι αυξήσεις για άμυνα, το έλλειμμα τους δε θα πρέπει να ξεπερνά το 3% του ΑΕΠ ενώ όσες έχουν χρέος πάνω από το όριο τους 60% του ΑΕΠ, θα πρέπει να συνεχίσουν να το μειώνουν κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ το χρόνο.
Με βάση τα κείμενα της Κομισιόν, έτος αναφοράς για τον υπολογισμό της αύξησης των αμυντικών δαπανών τίθεται το 2021, δηλαδή το έτος πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα είναι σε ειδικό καθεστώς. Συγκεκριμένα , εξαιρεθούν οι ΗΠΑ, η Ελλάδα μαζί με την Πολωνία, έχουν τα τελευταία χρόνια τις υψηλότερες δαπάνες του ΝΑΤΟ.
Ο υπουργός εθνικής οικονομίας και οικονομικών κ. Κυριάκος Πιερρακάκης υπολογίζοντας την αύξηση των δαπανών 2024 -2025, αναφέρει στις δηλώσεις του για επιπλέον δημοσιονομικό χώρο ύψους 600 εκατ. ευρώ. που δεν θα γραφούν στο έλλειμμα. Ωστόσο, τον τελικό δημοσιονομικό χώρο, θα το ανακοινώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πηγή: capital.gr
