Ο δικέφαλος αετός που δεσπόζει στο εθνόσημο της Ρωσίας έχει πολλές έννοιες, από ένδειξη ιστορικής σύνδεσης με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι αναγνώριση της επιρροής των ανατολικών και δυτικών περιοχών της αχανούς χώρας.
Μετά την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη και την επακόλουθη τηλεφωνική συνομιλία του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τα δύο κεφάλια του αετού είναι επίσης μια υπενθύμιση των δύο απόψεων στη χώρα, που την τραβούν σε αντίθετες κατευθύνσεις και ενδέχεται να τη διαλύσουν.
Ο Πούτιν έχει, επιτέλους, εξασφαλίσει το πάνω χέρι στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Τα ρωσικά στρατεύματα σημειώνουν (ομολογουμένως αργή) πρόοδο στην κατάληψη του πλήρους ελέγχου των περιοχών που η Ρωσία διεκδίκησε ως δικές της τον Σεπτέμβριο του 2022: Ντονέτσκ, Χερσώνα, Λουγκάνσκ και Ζαπορίζια.
Η χώρα το επιτυγχάνει αυτό παρά τις άνευ προηγουμένου κυρώσεις και τη δυτική στήριξη δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία. Ο Πούτιν έστειλε έτσι ένα σαφές μήνυμα προς τη Δύση και κάθε επίδοξο αντίπαλο: ποτέ μην υποτιμάτε τη Ρωσία. Δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη στιγμή για τον τερματισμό των συγκρούσεων.
Παρ’ όλα αυτά η ρωσική αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη παρουσίασε έναν κατάλογο σκληρών απαιτήσεων – που ήταν βέβαιο ότι θα τις απέρριπτε η Ουκρανία – και απείλησε ότι θα «πολεμά για πάντα».
Οταν οι συνομιλίες έληξαν μέσα σε μόλις δύο ώρες, το ρωσικό χρηματιστήριο σημείωσε πτώση, ως ένδειξη σαφούς αποδοκιμασίας από τους επενδυτές.
Στις 19 Μαΐου, ο Πούτιν επιβεβαίωσε ουσιαστικά τα αιτήματα της αντιπροσωπείας του στη δίωρη συνομιλία με τον Τραμπ.
Ομως, ενόσω συνομιλούσε ακόμη με τον αμερικανό πρόεδρο, οι επενδυτές παρέμεναν αισιόδοξοι για μια θετική έκβαση.
Οι περισσότεροι ρώσοι πολίτες επίσης επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου.
Αν και λίγοι θα τολμούσαν να ρισκάρουν τη σύλληψη εκφραζόμενοι ανοιχτά υπέρ της ειρήνης, το ανεξάρτητο κέντρο Levada αναφέρει ότι περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού δεν θεωρούν ότι πρέπει να συνεχιστεί η στρατιωτική δράση, με το 48% να κατατάσσει τον πόλεμο μεταξύ των μεγαλύτερων φόβων του.
Εως και 47% των Ρώσων πιστεύουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.
Τα χρόνια του πολέμου και των κυρώσεων έχουν αλλάξει τη ζωή στη Ρωσία προς το χειρότερο.
Παλαιότερα οι άνθρωποι είχαν αποταμιεύσεις, σήμερα ξοδεύουν ό,τι μπορούν να πιάσουν στα χέρια τους, ακόμη και με δανεισμό. Φοβούνται τόσο πολύ τι τους επιφυλάσσει το αύριο, που προσπαθούν να ζήσουν το σήμερα όσο το δυνατόν καλύτερα.
Αλλά το να ζεις «όσο το δυνατόν καλύτερα» δεν είναι το ίδιο με το να ζεις καλά. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ακόμη και οι επίσημες δημοσκοπήσεις – πάντα αναξιόπιστες στις απολυταρχίες – δείχνουν πως μόλις περί το 40% των Ρώσων πιστεύει ότι η ζωή του θα βελτιωθεί τα επόμενα χρόνια.
Και όλα αυτά χωρίς να αναφερθούμε στη σκιά της επιστράτευσης.
Ο Πούτιν αρέσκεται να λέει ότι, σε αντίθεση με την Ουκρανία, η Ρωσία δεν χρειάζεται να «αρπάζει» ανθρώπους στους δρόμους για να τους στείλει στη μάχη· έχει 50.000-60.000 εθελοντές κάθε μήνα.
Ομως αυτοί οι «εθελοντές» στην πραγματικότητα πληρώνονται ή εξαναγκάζονται από τους περιφερειακούς ηγέτες, στους οποίους το Κρεμλίνο θέτει τριμηνιαίους στόχους. Οι τοπικοί αυτοί ηγέτες αντιλαμβάνονται πλήρως ότι η κόπωση από τον πόλεμο εδραιώνεται.
Κι όμως το Κρεμλίνο παραμένει τόσο διχασμένο όσο κι ο δικέφαλος αετός.
Ενα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία μπορεί να προκαλέσει κύμα ευφορίας και ενίσχυση της υποστήριξης στον Πούτιν.
Αν όμως επιτευχθεί πολύ σύντομα μια ειρηνευτική συμφωνία, αυτή η ευφορία θα μπορούσε να διαλυθεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2026 και να αντικατασταθεί από δυσαρέσκεια για τη θλιβερή κατάσταση της ρωσικής οικονομίας και τη φθίνουσα ευημερία των περισσότερων Ρώσων.
Ομως η επιλογή ίσως να μην εξαρτηθεί αποκλειστικά από δαιμόνιους πολιτικούς υπολογισμούς.
Για τον Πούτιν, οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία – όσο επωφελής κι αν είναι – υποδηλώνει αδυναμία. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν διαπραγματεύονται. Υποτάσσουν.
Η Νίνα Χρούστσεβα, δισεγγονή του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ Νικίτα Χρουστσόφ, είναι καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο New School της Νέας Υόρκης
Πηγή: tanea.gr
