Η αντίσταση των δημάρχων

Σε μια Ευρώπη όπου η πολιτική σκηνή κλονίζεται από την άνοδο του λαϊκισμού και τις εντάσεις γύρω από την ταυτότητα, τη μετανάστευση και την ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια, η τοπική αυτοδιοίκηση αναδεικνύεται σε ένα απρόσμενο ανάχωμα λογικής, μετριοπάθειας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Ενώ οι εθνικές κυβερνήσεις βρίσκονται συχνά σε κρίση εμπιστοσύνης και θεσμικής συνοχής, οι δήμαρχοι των ευρωπαϊκών πόλεων αποδεικνύονται όχι μόνο ικανοί τεχνοκράτες, αλλά και φορείς μιας φιλελεύθερης πολιτικής κουλτούρας, ικανής να αντισταθεί σε αυταρχικές παρεκτροπές. Επικεντρώνονται στη διαχείριση καθημερινών ζητημάτων, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών, και η εμπειρία τους συχνά προετοιμάζει τη μετάβασή τους σε εθνικά ή ευρωπαϊκά αξιώματα. Παράλληλα, είναι απαλλαγμένοι από πατριωτικές κορώνες και έχουν συχνά διαφορετική πολιτική ταυτότητα από το κατεστημένο, με τα κόμματα της σκληρής Δεξιάς να έχουν περιορισμένη παρουσία σε τοπικό επίπεδο. Πρωτοβουλίες όπως το «Σύμφωνο των Ελεύθερων Πόλεων» δείχνουν τη δύναμη των δημάρχων να στηρίζουν τη δημοκρατία και τις ανοιχτές κοινωνίες.

Στις 18 Μαΐου, ο κεντρώος δήμαρχος του Βουκουρεστίου, Νίκουσορ Νταν, κέρδισε την προεδρία της Ρουμανίας, νικώντας τον ακροδεξιό Τζορτζ Σιμιόν. Την 1η Ιουνίου, ο Ραφάου Τρζασκόφσκι, δήμαρχος της Βαρσοβίας, διεκδικεί την προεδρία της Πολωνίας, μετά τον πρώτο γύρο απέναντι στον υποψήφιο του PiS. Ο Μπαρτ Ντε Βέβερ, ο νέος πρωθυπουργός του Βελγίου, θεωρείτο παλαιότερα ακραίος δεξιός, αλλά η δωδεκαετής του θητεία ως δήμαρχος της Αμβέρσας απέδειξε τις ικανότητές του στη διακυβέρνηση. Η Τζόρτζια Μελόνι διεκδίκησε τη δημαρχία της Ρώμης πριν φτάσει στην πρωθυπουργία. Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είχε διοικήσει τη Λισαβόνα πριν γίνει πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.

Η δήμαρχος του Αμστερνταμ, Φέμκε Χάλσεμα, είναι προοδευτική σε ένα ανδροκρατούμενο ολλανδικό σύστημα, ενώ οι σοσιαλιστές συνεχίζουν να διοικούν μεγάλες πόλεις της Γαλλίας όπως το Παρίσι και η Μασσαλία, παρά την απουσία τους από την εθνική εξουσία. Αντίστοιχα, στην Ιταλία, παρότι κυριαρχούν οι ακροδεξιοί, οι δήμαρχοι της Ρώμης και του Μιλάνου ανήκουν στην Αριστερά. Και στις ΗΠΑ οι μεγάλες πόλεις διοικούνται από Δημοκρατικούς.

Στην Κεντρική Ευρώπη, οι δήμαρχοι της Πράγας, της Μπρατισλάβας, της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης ίδρυσαν το 2019 το «Σύμφωνο των Ελεύθερων Πόλεων», για να δείξουν ότι υπάρχει εναλλακτική πορεία. Ταξίδεψαν μαζί στο Κίεβο για να στηρίξουν την Ουκρανία, όταν αρκετοί εθνικοί ηγέτες το αρνούνταν. Ενα επιπλέον μέλος θα μπορούσε να είναι η Κωνσταντινούπολη, της οποίας ο δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου αποτέλεσε τέτοια απειλή για τον Ταγίπ Ερντογάν, ώστε τελικά φυλακίστηκε, σχολιάζει ο «Economist». Το Σύμφωνο πλέον περιλαμβάνει 32 ευρωπαϊκές πόλεις και στοχεύει στην προστασία της δημοκρατίας και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.

Παρότι πολλοί δήμαρχοι καταφέρνουν να ανέλθουν σε ανώτερα αξιώματα, δεν πετυχαίνουν όλοι. Ο Ολαφ Σολτς έχει καλύτερη φήμη ως δήμαρχος του Αμβούργου παρά ως καγκελάριος, ενώ η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό συγκέντρωσε μόλις 1,8% στις προεδρικές εκλογές του 2022.

Πηγή: tanea.gr