Η αδιάκοπη κλιματική επιβάρυνση στη Γάζα προστίθεται σε ήδη σοβαρή ανθρώπινη και περιβαλλοντική καταστροφή, εντείνοντας την παγκόσμια κλιματική κρίση, όπως καταδεικνύει νέα επιστημονική μελέτη.
Η κλιματική καταστροφή πίσω από τις στρατιωτικές συγκρούσεις
Μια πρόσφατη μελέτη, που κοινοποιήθηκε αποκλειστικά στην εφημερίδα Guardian, υπολογίζει ότι το μακροπρόθεσμο κλιματικό κόστος από την καταστροφή, την εκκαθάριση και την ανοικοδόμηση στη Γάζα θα ξεπεράσει τους 31 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (tCO2e).
Αυτό το ποσό είναι μεγαλύτερο από τις συνολικές εκπομπές της Κόστα Ρίκα και της Εσθονίας για το 2023, δύο χώρες με τις οποίες δεν έχουν καμία υποχρέωση να αναφέρουν τις στρατιωτικές εκπομπές τους στον ΟΗΕ.
Η μελέτη δείχνει την τεράστια ασυμμετρία μεταξύ των πολεμικών δυνατοτήτων των δύο πλευρών, με το Ισραήλ να απολαμβάνει σχεδόν άνευ όρων στρατιωτική, ενεργειακή και διπλωματική υποστήριξη από ισχυρούς συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών προέρχεται από τις ισραηλινές στρατιωτικές δραστηριότητες, ενώ το καύσιμο που χρησιμοποιούν οι ένοπλες δυνάμεις της Χαμάς και οι ρουκέτες τους αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,2% του συνολικού αποτυπώματος.
Επιπτώσεις στην Γάζα και στον πλανήτη
Η καύση ορυκτών καυσίμων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κλιματική καταστροφή, που εκδηλώνεται με όλο και πιο ακραία και θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα.
Η περιοχή του Κόλπου, που βρίσκεται σε γειτνίαση, είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε φαινόμενα όπως η ξηρασία, η ερημοποίηση, η ακραία ζέστη και οι ακανόνιστες βροχοπτώσεις. Επιπλέον, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η επισιτιστική ανασφάλεια αποτελούν σοβαρές απειλές για τη βιωσιμότητα της περιοχής.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε από το Social Science Research Network, είναι μέρος ενός ευρύτερου κινήματος που επιδιώκει να καταστήσει υπεύθυνες τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις για το κλιματικό κόστος των πολέμων και των κατοχών, περιλαμβάνοντας τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η καταστροφή της γης, η υποβάθμιση των πόρων νερού και τροφής, και το κόστος ανοικοδόμησης.
Αναλυτική αποτίμηση του κλιματικού κόστους
Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί την τρίτη και πιο ολοκληρωμένη ανάλυση για το κλιματικό κόστος των πρώτων 15 μηνών της σύγκρουσης, όπου περισσότεροι από 53.000 Παλαιστίνιοι έχασαν τη ζωή τους και οι υποδομές της Γάζας καταστράφηκαν εκτεταμένα.
Επιπλέον, παρέχει μια πρώτη εικόνα για το αποτύπωμα άνθρακα και από άλλες περιφερειακές συγκρούσεις με εμπλοκή του Ισραήλ.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το συνολικό μακροπρόθεσμο κλιματικό κόστος των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα και σε περιοχές όπως η Υεμένη, το Ιράν και ο Λίβανος ισοδυναμεί με τη λειτουργία 84 σταθμών φυσικού αερίου ή τη φόρτιση 2,6 δισεκατομμυρίων smartphones για ένα έτος.
Συμπεριλαμβάνονται οι εκπομπές από την κατασκευή δικτύων σηράγγων της Χαμάς και του «σιδερένιου τείχους» του Ισραήλ.
Η αδιάκοπη καταστροφή και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η βία ξανάρχισε όταν το Ισραήλ παραβίασε τη μονομερή εκεχειρία μετά από μόλις δύο μήνες, προκαλώντας νέους θανάτους και μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή.
Ωστόσο, τα ευρήματα της μελέτης μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για τον υπολογισμό απαιτήσεων αποζημιώσεων.
Η Astrid Puentes, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για το ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα καθαρό και βιώσιμο περιβάλλον, τονίζει την επείγουσα ανάγκη τερματισμού των φρικαλεοτήτων και συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο.
Η ίδια υπογραμμίζει πως ανεξάρτητα από τον χαρακτηρισμό των γεγονότων ως γενοκτονίας, οι επιπτώσεις στη ζωή στη Γάζα και παγκοσμίως είναι σοβαρές και απειλούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αναλυτικά δεδομένα
Σύμφωνα με τη μελέτη, πάνω από το 99% των 1,89 εκατομμυρίων τόνων CO2e εκπομπών προέρχεται από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και την εισβολή στη Γάζα.
Σημαντικό ποσοστό, περίπου 30%, αποδίδεται στη μεταφορά 50.000 τόνων όπλων από τις ΗΠΑ προς το Ισραήλ, κυρίως μέσω αεροπλάνων και πλοίων από την Ευρώπη.
Το 20% προέρχεται από αεροσκάφη, άρματα μάχης και την καύση καυσίμων για στρατιωτικά οχήματα.
Παράλληλα, η Γάζα παρήγαγε το 25% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ηλιακή ενέργεια, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως.
Ωστόσο, τα ηλιακά πάνελ και ο μοναδικός σταθμός παραγωγής έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές, με αποτέλεσμα η περιοχή να βασίζεται πλέον κυρίως σε γεννήτριες ντίζελ, οι οποίες εκπέμπουν πάνω από 130.000 τόνους αερίων θερμοκηπίου.
Επιπλέον, το 40% των εκπομπών προήλθε από τα περίπου 70.000 φορτηγά που μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια υπό περιορισμούς και ανεπαρκείς ποσότητες.
Το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος της ανοικοδόμησης
Η πιο σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση θα προκύψει από την ανοικοδόμηση της Γάζας, που έχει μετατραπεί σε 60 εκατομμύρια τόνους τοξικών ερειπίων.
Η μεταφορά και η ανοικοδόμηση 436.000 κατοικιών, σχολείων, κλινικών και υποδομών αναμένεται να παράγει περίπου 29,4 εκατομμύρια τόνους CO2e — ισοδύναμο με τις ετήσιες εκπομπές του Αφγανιστάν.
Η εκτίμηση αυτή είναι χαμηλότερη από προηγούμενες λόγω αναθεώρησης του μεγέθους των πολυκατοικιών.
Η Zena Agha, αναλύτρια πολιτικής, αναφέρει ότι το περιβαλλοντικό και οικολογικό κόστος της εκστρατείας του Ισραήλ είναι τεράστιο, ενώ υπογραμμίζει και τον ρόλο των ΗΠΑ, του ΗΒ και της ΕΕ που παρέχουν στρατιωτικούς πόρους.
Περιφερειακές εντάσεις και επιπτώσεις
Η σύγκρουση επηρεάζει και την ευρύτερη περιοχή:
- Οι Χούτι στην Υεμένη εκτόξευσαν περίπου 400 ρουκέτες προς το Ισραήλ, προκαλώντας 55 tCO2e εκπομπές, με την ισραηλινή αεροπορική απάντηση να παράγει σχεδόν 50 φορές περισσότερες εκπομπές.
- Οι ανταλλαγές πυραύλων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν προκάλεσαν εκπομπές πάνω από 5.000 tCO2e, κυρίως από το Ισραήλ.
- Στο Λίβανο, πάνω από το 90% των 3.747 tCO2e εκπομπών προήλθε από ισραηλινές βόμβες, ενώ το υπόλοιπο 8% από πυραύλους της Χεζμπολάχ. Η ανοικοδόμηση των 3.600 κατεστραμμένων σπιτιών αναμένεται να παράγει εκπομπές ισοδύναμες με το νησί της Αγίας Λουκίας.
Η κλιματική απειλή και οι προκλήσεις για την ασφάλεια
Τα δεδομένα βασίζονται σε ανοιχτές πηγές, μέσα ενημέρωσης και οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ.
Λόγω του αποκλεισμού των μέσων, το πραγματικό περιβαλλοντικό κόστος πιθανότατα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Ο Frederick Otu-Larbi, συν-συγγραφέας της μελέτης, τονίζει ότι οι στρατιωτικές εκπομπές πρέπει να συμπεριληφθούν στους στόχους για την κλιματική αλλαγή. Ο Ben Neimark, επίσης συν-συγγραφέας, προσθέτει πως η εθνική ασφάλεια των κρατών κινδυνεύει από την κλιματική κρίση που οι ίδιοι προκαλούν.
Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται, όπως και οι εκπομπές. Ο προϋπολογισμός του Ισραήλ αυξήθηκε στα 46,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, και οι βασικές στρατιωτικές εκπομπές του έφτασαν τα 6,5 εκατομμύρια tCO2e — πάνω από το αποτύπωμα ολόκληρης της Ερυθραίας.
Η ανάγκη για υποχρεωτική αναφορά στρατιωτικών εκπομπών
Παρά το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος, οι κανόνες του ΟΗΕ κάνουν προαιρετική την αναφορά στρατιωτικών εκπομπών και μόνο στη χρήση καυσίμων. Ο ισραηλινός στρατός, όπως και οι περισσότεροι στρατοί, δεν έχει υποβάλει ποτέ στοιχεία.
Η Hadeel Ikhmais, επικεφαλής κλιματικής αλλαγής της Παλαιστινιακής Αρχής, επισημαίνει πως ο πόλεμος όχι μόνο σκοτώνει αλλά απελευθερώνει τοξικές ουσίες, καταστρέφει υποδομές, μολύνει φυσικούς πόρους και εμποδίζει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Πηγή: in.gr
