H Νότια Κορέα ταλανίζεται από σοβαρά οικονομικά προβλήματα, με τους εργαζόμενους να διαμαρτύρονται για την εργασιακή ανισότητα με την οποία είναι αντιμέτωποι.
Το συγκεκριμένο ζήτημα προκαλεί διχασμό μεταξύ των υποψηφίων που συμμετέχουν στην προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές, οι οποίες πρόκειται να πραγματοποιηθούν την επόμενη Τρίτη.
Ένας εναλλακτικός τρόπος διαμαρτυρίας
Στην κορυφή ενός λεπτού πύργου κάμερας κυκλοφορίας στο κέντρο της Σεούλ, ο Κιμ Χιούνγκ-σου ζει μέσα σε ένα καταφύγιο φτιαγμένο από μουσαμά. Είναι τόσο μικρό που δεν μπορεί να τεντωθεί πλήρως όταν κοιμάται. Όμως ο Κιμ βρίσκεται εκεί πάνω εδώ και 77 ημέρες, θέλοντας να αναδείξει με τον δικό του τρόπο την τραγική κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.
«Αισθάνομαι σαν ζώο σε κλουβί, τρώω, κοιμάμαι και πάω τουαλέτα στο ίδιο μέρος», δήλωσε ο Κιμ από το σημείο διαμαρτυρίας του, ψηλά στον αέρα. «Αλλά θα επιμείνω, αν αυτό είναι που χρειάζεται για να γνωρίσει η κοινωνία την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν εργαζόμενοι σαν εμένα».
Ο Κιμ, 52 ετών, είναι ένας από τους χιλιάδες υπεργολάβους εργαζόμενους στο ναυπηγείο Hanwha Ocean, ένα από τα μεγαλύτερα σε μια βιομηχανία που αποτελεί πυλώνα της οικονομίας της Νότιας Κορέας. Εργαζόμενοι όπως αυτός μετακινούνται με το ίδιο λεωφορείο, φορούν την ίδια στολή, τρώνε στην ίδια τραπεζαρία του εργοστασίου και εργάζονται στο ίδιο πλοίο με εκείνους που προσλαμβάνονται απευθείας από τη Hanwha στο ναυπηγείο, που βρίσκεται στη νότια ακτή. Αλλά πληρώνονται μόνο το μισό από ό,τι κερδίζουν οι άλλοι, υποστήριξε ο ίδιος, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.
Ο Κιμ ανέβηκε στον πύργο μπροστά από τα κεντρικά γραφεία της Hanwha στη Σεούλ στις 14 Μαρτίου για να διαμαρτυρηθεί για τις «διακρίσεις που δεν άντεχα άλλο».
Οι μεταποιητικές βιομηχανίες της Νότιας Κορέας, συμπεριλαμβανομένων των ναυπηγείων της, αγωνίζονται να παραμείνουν ανταγωνιστικές έναντι της Κίνας. Έτσι, γεμίζουν όλο και περισσότερο το εργατικό δυναμικό τους με υπεργολάβους εργάτες, οι οποίοι είναι φθηνότεροι και ευκολότερο να απολυθούν. Αλλά καθώς η οικονομική ανισότητα έχει διευρυνθεί, ο εξευτελισμός και η απελπισία που αντιμετωπίζουν αυτοί οι έκτακτοι εργαζόμενοι έχει γίνει ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα στη Νότια Κορέα και ενδεικτικό των ευρύτερων οικονομικών προβλημάτων.
Η οικονομία στη Νότια Κορέα
Η οικονομική ανάπτυξη της Νότιας Κορέας από τρίμηνο σε τρίμηνο έχει επιβραδυνθεί πολύ το τελευταίο έτος, συρρικνώνοντας μάλιστα κατά 0,2% μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου. Η κομητεία φοβάται ότι η οικονομία της, η οποία βασίζεται στις εξαγωγές, μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολότερες στιγμές στο μέλλον, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιβάλει απότομους δασμούς σε βασικές εξαγωγές της, όπως τα αυτοκίνητα και ο χάλυβας.
Από την οικονομική ύφεση πλήττονται περισσότερο όσοι ανήκουν στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, καθώς οι μισθοί δεν αυξήθηκαν τόσο γρήγορα όσο οι τιμές για τους καταναλωτές. Το οικονομικό χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι το μεγαλύτερο που έχει υπάρξει ποτέ, ενώ όλοι οι υποψήφιοι πρόεδροι τονίζουν την ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη και όχι για διανομή πλούτου και δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας.
Όμως ο σκοπός που προβάλλει ο Κιμ, ο εργαζόμενος στα ναυπηγεία, – περισσότερα εργασιακά δικαιώματα για τους προσωρινά απασχολούμενους – έχει εξασφαλίσει έναν σημαντικό υποστηρικτή. Ο επικρατέστερος υποψήφιος για τις εκλογές, ο Λι Τζάε-μιούνγκ του Δημοκρατικού Κόμματος, έχει υποσχεθεί να περάσει ένα νομοσχέδιο που θα δίνει στους υπεργολάβους εργαζόμενους μεγαλύτερα δικαιώματα για συλλογικές διαπραγματεύσεις και απεργία.
Ο Κο Τζιν-σου εργαζόταν σε ξενοδοχείο στην τουριστική συνοικία Myeongdong της Σεούλ επί 20 χρόνια ως σεφ, μέχρι που απολύθηκε μαζί με άλλους 11 συνδικαλισμένους εργαζόμενους το 2021, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τώρα που οι τουρίστες επιστρέφουν μαζικά, ο Κο ζητάει πίσω τη δουλειά του.
Για να υποστηρίξει τα επιχειρήματά του, πραγματοποιεί καθιστική διαμαρτυρία εδώ και 107 ημέρες στην κορυφή μιας κατασκευής ελέγχου της κυκλοφορίας ύψους 33 μέτρων στο κέντρο της Σεούλ. «Τα συνεχή καυσαέρια, ο θόρυβος και το φως από τα αυτοκίνητα που τρέχουν από κάτω μου το κάνει το χειρότερο μέρος που έχω βρεθεί στη ζωή μου εδώ πάνω», είπε.
Όπως και ο Κιμ, ο Κο παίρνει τρόφιμα, επαναφορτισμένες μπαταρίες κινητών τηλεφώνων και άλλες προμήθειες με σχοινί από συναδέλφους του στο έδαφος. Με το ίδιο σχοινί, στέλνει κάτω τα απορρίμματά του. Κατά τη διάρκεια των ωρών μετακίνησης και του μεσημεριανού γεύματος, στέκεται στην πλατφόρμα του, φωνάζοντας τα αιτήματά του με ένα μεγάφωνο.
«Δεν κατεβαίνω μέχρι να μου δώσουν πίσω τη δουλειά μου», είπε.
Πολλές οι φωνές που ζητούν καλύτερες εργασιακές συνθήκες
Η Νότια Κορέα έχει μια ιστορία απελπισμένων εργαζομένων που ανεβάζουν τα παράπονά τους… στον αέρα. Το 2003, ένας εργαζόμενος ναυπηγείου που απαιτούσε καλύτερες συνθήκες εργασίας έκανε καθιστική διαμαρτυρία στην κορυφή ενός γερανού στο Μπουσάν της νότιας ακτής για 129 ημέρες, μέχρι που έβαλε τέλος στη ζωή του εκεί. Το 2011, η Κιμ Τζιν-σουκ, μια συγκολλήτρια, ανέβηκε στον ίδιο γερανό και αρνήθηκε να κατέβει για 309 ημέρες μέχρι η διοίκηση να συμφωνήσει να επαναπροσλάβει απολυμένους εργάτες.
Ένας οδηγός ταξί πραγματοποίησε καθιστική διαμαρτυρία σε μεγάλο ύψος για 510 ημέρες μεταξύ 2017 και 2019. Αυτό το ρεκόρ μπορεί σύντομα να καταρριφθεί από την Παρκ Τζονγκ-Χι, η οποία διαμαρτύρεται στην οροφή ενός καμένου εργοστασίου για 509 ημέρες από την Παρασκευή.
«Άνθρωποι με δύναμη, χρήματα και εξουσία – κανένας από αυτούς δεν προστατεύει τον βιοπορισμό μας», δήλωσε η Παρκ, 39 ετών, όταν ανέβηκε στην οροφή τον Ιανουάριο του περασμένου έτους, αφού ο εργοδότης της έκλεισε το εργοστάσιό του στο Γκούμι, στην κεντρική Νότια Κορέα, μετά από πυρκαγιά.
Όπως υποστήριξαν οι New York Times, η εταιρεία προμήθευε οπτικά φιλμ για την νοτιοκορεατική LG Display, της οποίας τα πάνελ χρησιμοποιούνταν στα προϊόντα της Apple. Η Παρκ και οι συνάδελφοί της ζητούν να μεταφερθούν στο εργοστάσιο μιας άλλης εταιρείας στη Νότια Κορέα, η οποία, όπως είπαν, είχε αναλάβει την εκτέλεση των παραγγελιών.
Οι υπεργολάβοι εργαζόμενοι όπως ο Κιμ λαμβάνουν επιτέλους πολιτική προσοχή καθώς πλησιάζουν οι εκλογές. Ο αριθμός των παράτυπων ή προσωρινών εργαζομένων αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, φθάνοντας πέρυσι τα 8,4 εκατομμύρια, από 8,1 εκατομμύρια το 2023, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές. Αυτοί οι εργαζόμενοι αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 38% του συνολικού μισθωτού εργατικού δυναμικού της χώρας.
Θέλουν να αναθεωρηθεί η εργατική νομοθεσία της χώρας ώστε να τους δοθεί η δυνατότητα να διαπραγματεύονται απευθείας με -και αν χρειαστεί, να απεργούν- τους τελικούς αποδέκτες της εργασίας τους, όπως η Hanwha. Ο ισχύων νόμος τους επιτρέπει να διαπραγματεύονται μόνο μέσω των εταιρειών υπεργολαβίας τους, τις οποίες αποκαλούν μαριονέτες των μεγάλων εταιρειών.
Τα λόμπι των μεγάλων επιχειρήσεων έχουν αντιταχθεί σε ένα νομοσχέδιο που αναθεωρεί την εργατική νομοθεσία, λέγοντας ότι θα οδηγούσε σε πολλαπλασιασμό των βίαιων εργατικών συγκρούσεων.
Οι αξιωματούχοι της Hanwha δήλωσαν ότι, δεδομένου του διαβόητου «κύκλου» της ναυπηγικής βιομηχανίας, όπου άλλοτε σημειώνεται άνοδος και άλλοτε πτώση, τα ναυπηγεία αναπόφευκτα προσλαμβάνουν πολλούς προσωρινούς εργαζόμενους. Η Hanwha Ocean απασχολεί σήμερα 18.000 εργαζόμενους με υπεργολαβία, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων μεταναστών από φτωχότερες ασιατικές χώρες, σε σύγκριση με 10.000 τακτικούς υπαλλήλους, πολλοί από τους οποίους κατέχουν θέσεις εργασίας γραφείου.
Ο ισχυρισμός των υπεργολάβων εργαζομένων ότι πληρώνονταν μόνο τα μισά από αυτά που κέρδιζαν οι κανονικοί εργαζόμενοι, παρά το γεγονός ότι έκαναν πιο επικίνδυνες εργασίες, ήταν υπερβολικός, δήλωσε η Hanwha. Είπε ότι οι τακτικοί εργαζόμενοι της έκαναν πιο εξειδικευμένη εργασία.
Η Hanwha δήλωσε ότι ήταν πρόθυμη να συζητήσει τη βελτίωση των παροχών των εργαζομένων, αλλά ότι ήταν παράνομο σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για την εταιρεία να διαπραγματευτεί απευθείας μαζί τους.
Πηγή: tanea.gr