Του Κώστα Κατίκου
Πρόβλημα που εξελίσσεται σε “γόρδιο δεσμό” για το υπουργείο Εργασίας αποτελούν πλέον οι καθυστερήσεις στην έκδοση των επικουρικών συντάξεων. Στη λίστα αναμονής είναι περίπου 35.000 αιτήσεις που μένουν στάσιμες καθώς αποτελούν τον σκληρό πυρήνα των εκκρεμοτήτων του ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ.
Το θέμα είναι ψηλά στις προτεραιότητες του υπουργείου Εργασίας. Στις τακτικές συσκέψεις που γίνονται για την εξεύρεση λύσης τέθηκε και η κατάργηση των επιμέρους κανονισμών των επικουρικών ταμείων καθώς η ενοποίησή τους στο ΕΤΕΑΕΠ είναι μόνον στα χαρτιά.
Στις προτάσεις που συζητούνται είναι και η επίσπευση της ψηφιοποίησης των μητρώων όλων των επικουρικών ταμείων κατά προτεραιότητα καθώς στη λίστα με τις 35.000 επικουρικές υπάρχουν πολλές αιτήσεις που εκκρεμούν ακόμη και για 3, ή 4 χρόνια.
Η ψηφιοποίηση όμως θα πάρει τουλάχιστον ένα χρόνο ακόμη μέχρι να ολοκληρωθεί και θα αφορά όλα τα ταμεία, όχι μόνον τα επικουρικά. Μέχρι να γίνουν ψηφιακά όλα τα ένσημα, οι επικουρικές συντάξεις θα βγαίνουν με αργό ρυθμό και με συχνότητα 5 ως 10 αποφάσεων ημερησίως, λόγω της πολύπλοκης νομοθεσίας που διέπει τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στην επικουρική ασφάλιση και η οποία παραμένει στα καταστατικά των ταμείων παρότι έχουν ενταχθεί στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΦΚΑ (ΕΤΕΑΕΠ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις κύριες συντάξεις η λίστα αναμονής είναι κάτω από 16.000.
Τα προβλήματα με την έκδοση των επικουρικών και οι καθυστερήσεις έχουν παρελθόν και οφείλονται σε χρόνιες παθογένειες του ασφαλιστικού συστήματος, όπως η πολυνομία, τα επιμέρους καταστατικά ανά φορέα, η έλλειψη ενιαίων κανόνων.
Οι περισσότερες επικουρικές συντάξεις από τη λίστα αναμονής βρίσκονται στο επικουρικό του ΙKΑ (ΕΤΕΑΜ), στα επικουρικά ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, στο επικουρικό του ΝΑΤ (ΚΕΑΝ), στα επικουρικά ταμεία των Συμβολαιογράφων, Δικηγόρων και Μηχανικών (ΤΑΣ, ΤΕΑΔ και ΤΣΜΕΔΕ).
Οι αποφάσεις καθυστερούν να εκδοθούν γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του νόμου 5078/2023 για την άμεση έκδοση της επικουρικής σύνταξης εφόσον οι ασφαλισμένοι έχουν πάρει την κύρια σύνταξη με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
Αυτό που παρατηρείται είναι να μην εκδίδονται οι λεγόμενες “fast track” επικουρικές συντάξεις και αφού παρέλθει το 3μηνο από την έκδοση της κύριας σύνταξης να παραμένουν οι αιτήσεις σε εκκρεμότητα μέχρι να γίνει ο έλεγχος για το σύνολο του ασφαλιστικού χρόνου ενώ ο νόμος λέει ότι οι επικουρικές που καθυστερούν πέραν του 3μήνου θα πρέπει να βγαίνουν άμεσα αρκεί να συμπληρώνονται 15 έτη ασφάλισης. Με τη 15ετία οι ασφαλισμένοι παίρνουν ένα τμήμα της επικουρικής (κάτι σαν προκαταβολή) και οι υπηρεσίες έχουν χρόνιο μέχρι να ελέγξουν τις προϋποθέσεις για να βγάλουν την απόφαση με όλο το χρόνο ασφάλισης. Αυτή η διαδικασία όμως δεν εφαρμόζεται με ευθύνη των υπηρεσιών σε πολλές περιπτώσεις και οι ασφαλισμένοι πέφτουν σε καθυστερήσεις.
Ο νόμος 5078/2023 που ψηφίστηκε για να συντομευθεί η απονομή των επικουρικών λέει ότι η πράξη συνταξιοδότησης επικουρικής σύνταξης εκδίδεται εντός τριών μηνών από την ημερομηνία απονομής της κύριας σύνταξης ή εντός έξι μηνών στην περίπτωση που η αίτηση υποβληθεί σε χρόνο μεταγενέστερο της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης απονομής κύριας σύνταξης.
Εφόσον οι ανωτέρω προθεσμίες παρέλθουν άπρακτες, οι πράξεις απονομής επικουρικής σύνταξης εκδίδονται από την αρμόδια Διεύθυνση Απονομής Συντάξεων και Εφάπαξ Δημοσίου Τομέα εφόσον οι αιτούντες έχουν συνταξιοδοτηθεί στον κύριο φορέα και έχουν συμπληρώσει στον επικουρικό φορέα 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη.
Στις καθυστερήσεις απονομής των επικουρικών “συμβάλουν” και τα λάθη που διαπιστώνονται στις συντάξιμες αποδοχές ή ακόμη και σε χρόνους ασφάλισης που ψάχνουν αλλά δεν βρίσκουν οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ, είτε γιατί δεν υπάρχουν τα αρχεία, είτε επειδή οι χρόνοι ασφάλισης είναι διάσπαρτοι σε επιμέρους φορείς.
Έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιπτώσεις ιδίως στις επικουρικές από ταμεία τραπεζών ότι οι ασφαλισμένοι που μεταφέρθηκαν μέσω συγχωνεύσεων σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα, καταλήγουν να έχουν διαφορετικές συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό των επικουρικών τους συντάξεων από αυτές που ελήφθησαν υπόψη για την απονομή των κύριων συντάξεων.
Πηγή: capital.gr
