Το περίφημο shrinkflation, το φαινόμενο μείωσης της ποσότητας προϊόντος με διατήρηση της τιμής, άρχισε να επανέρχεται στο προσκήνιο μέσα στην πανδημία, το 2021.
Αρκετές βιομηχανίες τροφίμων έσπευσαν να προσαρμόσουν τις συσκευασίες. Το φαινόμενο έγινε αισθητό και στη χώρα μας με τις καταγγελίες από τους πολίτες να πληθαίνουν μέσα σε μια διετία, σύμφωνα με την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΚΚΕ).
«Shrinkflation»: Από το shrink (συρρικνώνω) και το δεύτερο συνθετικό του inflation (πληθωρισμός)
Καθιερώθηκε με τον αγγλικό όρο «Shrinkflation» από το shrink (συρρικνώνω) και το δεύτερο συνθετικό του inflation (πληθωρισμός). Η λέξη πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 2013 από τη Βρετανή οικονομολόγο Pippa Malmgren, αν και παρόμοιες τακτικές υπήρχαν νωρίτερα. Σε διεθνές επίπεδο το φαινόμενο απέκτησε δημοσιότητα στα μέσα της δεκαετίας του 2010.
Εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων από τις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών έκαναν την εμφάνισή του στην αγορά οι πρώτες μικρότερες συσκευασίες, προκαλώντας την οργή των καταναλωτών. Έρευνα του IΕΛΚΑ (Ερευνητικό Ινστιτούτο Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), που παρουσιάστηκε σε συνέδριο τον Μάιο 2024, έδειξε ότι το 76% των Ευρωπαίων δήλωσε ότι έχει παρατηρήσει προϊόν σε ίδια τιμή αλλά μικρότερη ποσότητα, και σε ποσοστό 25% ακύρωσε αγορά όταν διαπίστωσε αυτή τη μείωση.
Παραδείγματα από το εξωτερικό
Στη Γαλλία, από τον Ιούλιο του 2024, όλα τα καταστήματα πώλησης τροφίμων και ειδών οικιακής χρήσης με εμβαδόν άνω των 400 τετραγωνικών μέτρων είναι υποχρεωμένα να αναρτούν προειδοποιητικές πινακίδες και να κολλούν ετικέτες στα ράφια όπου διατίθενται προϊόντα σε συσκευασίες μικρότερες από αυτές του πρόσφατου παρελθόντος, που όμως η τιμή πώλησής τους παραμένει αμετάβλητη.
Η ετικέτα ή η πινακίδα θα πρέπει να βρίσκεται σε θέση «ορατή και ευανάγνωστη», είτε πολύ κοντά είτε και πάνω στο προς πώληση προϊόν, όπως ορίζει σχετικό προεδρικό διάταγμα του γαλλικού υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Στην Ουγγαρία τα σούπερ μάρκετ με μεγάλο τζίρο (άνω €2,5 εκατ.) από τον Μάρτιο του 2024 είναι υποχρεωμένα να αναρτούν ειδικές πινακίδες δίπλα σε όλα τα προϊόντα των οποίων μειώθηκε το μέγεθος της συσκευασίας.
Η Ιταλία εισήγαγε άρθρο στον Κώδικα Καταναλωτή από 1 Απριλίου 2025. Σύμφωνα με αυτό, ο παραγωγός που «συρρικνώνει» ένα προϊόν πρέπει να το ενημερώνει εμφανώς στη συσκευασία (π.χ. με αυτοκόλλητο), για διάστημα 6 μηνών από την πρώτη κυκλοφορία.
Στις ΗΠΑ, το 2023, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν συγκρότησε ειδικό «Strike Force» για τον έλεγχο καταχρηστικών πρακτικών (συμπεριλαμβανομένης της κρυφής ανατίμησης όπως το shrinkflation).
Σηκώνει μανίκια το υπουργείο Ανάπτυξης
Πίσω στη χώρα μας, παρά την υποχώρηση του πληθωρισμού, το πρόβλημα της ακρίβειας παραμένει και αποτελεί την πρωταρχική ανησυχία των νοικοκυριών, προκαλώντας φθορά στην κυβερνώσα παράταξη. Ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ήδη θεσπίζεται υποχρεωτική σήμανση, στην Ελλάδα η απουσία νομοθεσίας αφήνει το πεδίο ανοιχτό για… δημιουργική τιμολόγηση.
Προχθές, το υπουργείο Ανάπτυξης ενεργοποιήθηκε. Ανακοίνωσε ότι θα θεσπίσει την υποχρεωτική σήμανση των προϊόντων των οποίων έχει μειωθεί η συσκευασία χωρίς αντίστοιχη μείωση στην τιμή.
Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη μεταρρύθμιση της εποπτείας της αγοράς και της προστασίας του καταναλωτή, από τον υπουργό Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκο, τέθηκαν τέθηκαν μεταξύ άλλων επί τάπητος στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Σύμφωνα με επίσημη ενημέρωση , ως προς το θεσμικό επίπεδο, αποφασίστηκε η ίδρυση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής, όπως είναι η ΑΑΔΕ και αντίστοιχες αρχές σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία και η Ιταλία.
Παρεμβάσεις
Η νέα αρχή θα συνενώσει το σύνολο των αρμοδιοτήτων του Συνηγόρου του Καταναλωτή, των ελεγκτικών διευθύνσεων για την προστασία του καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), με στόχο τη διευκόλυνση του πολίτη σε όλα τα θέματα που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία της αγοράς.
Οι αρμοδιότητές της θα είναι συμφιλιωτικές, ελεγκτικές, κυρωτικές.
Ως προς το πρακτικό επίπεδο, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τις εισηγήσεις του υπουργού Ανάπτυξης, για μια σειρά από παρεμβάσεις, μεταξύ των οποίων και η υποχρεωτική ανακοίνωση της συρρίκνωσης συσκευασίας, ώστε να ελέγχεται αν γίνεται αντίστοιχη μείωση τιμής.
Πηγή: in.gr
Πηγή: ot.gr
