Πολύ πριν από την έναρξη του φετινού κινηματογραφικού φεστιβάλ των Καννών, του οποίου η αυλαία κατέβηκε το περασμένο Σάββατο, η Ζιλιέτ Μπινός ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του επίσημου διαγνωστικού τμήματος είχε δηλώσει ότι η «άπιαστη αλήθεια της στιγμής και το συναίσθημα» και όχι απαραιτήτως η καλλιτεχνική δεξιοτεχνία των ταινιών θα είναι προτεραιότητά της στις βραβεύσεις. Απολύτως λογική λοιπόν η βράβευση με τον Χρυσό Φοίνικα της ταινίας «Ενα απλό ατύχημα» του Τζαφάρ Παναχί, μια ταινία που καταφέρνει να συνδυάσει το πολιτικό περιεχόμενο με την καλλιτεχνική αξία.
Παρά τα προβλήματα που εδώ και χρόνια αντιμετωπίζει με την ιρανική κυβέρνηση (μόλις πριν από λίγα χρόνια φυλακίστηκε στην Τεχεράνη και βρίσκεται υπό 20ετή απαγόρευση ταξιδιού και εργασίας), ο Παναχί επέστρεψε φέτος θριαμβευτικά στις Κάννες, παραλαμβάνοντας το βραβείο του από την Μπινός και την Κέιτ Μπλάνσετ (η Μπινός είναι δηλωμένη φαν του ενώ ας μην ξεχνάμε ότι η ίδια έχει κερδίσει το βραβείο ερμηνείας στο φεστιβάλ των Καννών για ταινία ιρανού σκηνοθέτη, του Αμπάς Κιαροστάμι, για το «Γνήσιο αντίγραφο»).
Κριτική στο Ιράν
Το «Απλό ατύχημα» είναι η πρώτη ταινία που ο Παναχί γύρισε μετά την αποφυλάκισή του το 2023 και αποτελεί υπόγεια κριτική απέναντι στο αυταρχικό καθεστώς του Ιράν μέσω της ιστορίας ενός πρώην πολιτικού κρατουμένου που απάγει έναν άντρα που πιστεύει ότι είναι ο βασανιστής του και στη συνέχεια μαζί με άλλους βασανισμένους αντιφρονούντες προσπαθεί να αποφασίσει αν θα τον σκοτώσει ή θα τον συγχωρήσει.
Ενας από τους σημαντικότερους δημιουργούς στην ιστορία του ιρανικού κινηματογράφου, ο Τζαφάρ Παναχί είναι ο δεύτερος ιρανός σκηνοθέτης που κερδίζει τον Χρυσό Φοίνικα, μετά τον Αμπάς Κιαροστάμι και τη «Γεύση του κερασιού» στο επετειακό φεστιβάλ των 50 χρόνων το 1997. Ταυτόχρονα, με αυτή τη νίκη του, συγκαταλέγεται πλέον στους λιγοστούς δημιουργούς που έχουν κερδίσει και τα τρία μεγάλα βραβεία στα τρία μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου: Χρυσό Φοίνικα, Χρυσή Αρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου («Ταξί στην Τεχεράνη») και Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ Βενετίας («Ο κύκλος»).
Εν τω μεταξύ, το ίδιο το φεστιβάλ των Καννών είχε τη δική του δραματική ανατροπή όταν νωρίς το πρωί του Σαββάτου, μια περιφερειακή διακοπή ρεύματος διέκοψε το ηλεκτρικό δίκτυο που εξυπηρετούσε την πόλη των Καννών αλλά και μεγάλο μέρος της γύρω περιοχής. Η διακοπή, που όπως χωρίς λεπτομέρειες αναφέρθηκε, προκλήθηκε από σκόπιμη δολιοφθορά στην ηλεκτρική υποδομή, διέκοψε τις πρωινές ώρες τις προβολές εκτός του Παλέ Ντε Φεστιβάλ που έχει τη δική του γεννήτρια και προκάλεσε δυσλειτουργία σε ξενοδοχεία, καταστήματα και καφέ στην πόλη.
Πλαισιωμένη από τα οκτώ υπόλοιπα μέλη της κριτικής επιτροπής του 78ου Φεστιβάλ των Καννών (Χάλι Μπέρι, Τζέρεμι Στρονγκ, Αλμπα Ροχρβάχερ, Λέιλα Σλιμανί, Παγιάλ Καπάντια, Κάρλος Ρεϊγάδας, Ντιέουντο Χαμαντί και Χονγκ Σανγκ Σου) η Ζιλιέτ Μπινός παρουσίασε τη λίστα των νικητών μεταξύ των οκτώ από τις 22 ταινίες που παρουσιάστηκαν φέτος στο διαγωνιστικό πρόγραμμα.
Δυνατή χρονιά
Οπως κατά τη διάρκεια του περασμένου δεκαημέρου τα «ΝΕΑ» είχαν αρκετές φορές επισημάνει, η φετινή χρονιά ήταν δυνατή σε τίτλους από όλο τον κόσμο, οπότε δικαιολογημένα οι βραβεύσεις ήταν μοιρασμένες. Μόνο μία ταινία κέρδισε δύο βραβεία, και αυτή ήταν η βραζιλιάνικη «Ο μυστικός πράκτορας» του Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλο, που βραβεύτηκε για τη σκηνοθεσία του και την ερμηνεία του Βάλτερ Μόουρα, που είναι και παραγωγός της. Πολιτικό και εδώ το θέμα, με τον Μόουρα στον ρόλο ενός τεχνικού των κομπιούτερ που καταδιώκεται από τη δικτατορία της πατρίδας του (η ιστορία εκτυλίσσεται στη δεκαετία του 1970).
Στις γυναίκες διακρίθηκε η πρωτοεμφανιζόμενη Γαλλίδα, αλγερινής καταγωγής, Νάντια Μελιτί που απέσπασε το βραβείο ερμηνείας για τη «Μικρή αδελφή» της Χαφσιά Χερζί όπου υποδύεται ένα κορίτσι το οποίο προσπαθεί να ανακαλύψει τη σεξουαλική του ταυτότητα ενώ μεγαλώνει στη Γαλλία.
Βραβείο εξ ημισείας
Ενα μόνο βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισείας, και αυτό ήταν της επιτροπής. Το μοιράστηκαν δύο από τις πιο ξεχωριστές ταινίες του προγράμματος, οι «Sound of falling» της Γερμανίδας Μάσα Σιλίνσκι και «Sirat» του Ισπανού Ολιβερ Λαξ. Το «Sound of falling» έγινε από την αρχή σινεφίλ θέμα, κυρίως για την κινηματογραφική φόρμα του. Η Σιλίνσκι ωθεί την υπομονή του θεατή στα όριά της αλλά ταυτόχρονα αποδομεί με τόλμη την κλασική κινηματογραφική αφήγηση για να μας μεταφέρει σε διάφορες περιόδους της Ιστορίας της Γερμανίας, από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, μιλώντας με εικόνες που χαράσσονται βαθιά στη μνήμη για τη θέση της γυναίκας.
Στο «Sirat», με φόντο την έρημο του Μαρόκου, ο Λαξ καταγράφει το οδοιπορικό ενός άντρα (Σέρχι Λόπεζ) που μαζί με τον γιο του αναζητεί την εξαφανισμένη κόρη του μαζί με μια παρέα λούμπεν που ζουν για το εδώ και τώρα ακούγοντας στη διαπασών rave μουσική. Ο αντισυμβατικός ισπανός σκηνοθέτης είναι τεχνίτης της εικόνας και πολλές εικόνες αυτής της παράξενης, σκληρής υπαρξιακής περιπέτειας μένουν μαζί σου για πολύ αφότου τελειώσει. Οπως επίσης μένει μαζί σου το συναίσθημα της ελπίδας.
Το βαρόμετρο
Η ελπίδα φαίνεται ότι ήταν το βαρόμετρο των επιλογών της φετινής κριτικής επιτροπής. Γιατί τι αν όχι την ελπίδα αναζητεί ο Νορβηγός Γιοακίμ Τρίερ μέσα από τη γεφύρωση της σχέσης ενός πατέρα με την κόρη του (Στέλαν Σκάρσγκαρντ – Ρενάτε Ρέινσβε) στη «Συναισθηματική αξία» που κέρδισε το μεγάλο βραβείο της επιτροπής; Η ταινία προτείνει να βάλουμε στην άκρη το άσχημο παρελθόν και να σφίξουμε τα χέρια, να αγκαλιαστούμε για ένα καλύτερο αύριο.
Την ελπίδα επίσης προβάλλουν στην τελευταία ταινία τους «Νέες μητέρες» οι βέλγοι αδελφοί Ζαν Πιερ και Λικ Νταρντέν που κέρδισαν το βραβείο σεναρίου. Μιλούν για το φαινόμενο των νεαρών κοριτσιών που έγιναν μητέρες στην εφηβεία και παλεύουν για το σωστό μέλλον των παιδιών τους. Σε αντίθεση με προηγούμενα έργα των αδελφών που μετρούν δύο Χρυσούς Φοίνικες («Ροζετά», «Το παιδί»), αυτή η ταινία επιτρέπει στις ιστορίες μια σπίθα φωτός.
Με άρωμα Ελλάδας
Στο τμήμα Ενα Κάποιο Βλέμμα βραβεύτηκε η ταινία του Χιλιανού Ντιέγκο Σεσπέντες «Το μυστηριώδες βλέμμα του φλαμένκο» (La misteriosa mirada del flamenco) που αφορά την εξάπλωση ενός ιού για την οποία κατηγορείται μια οικογένεια ομοφυλόφιλων που μεγαλώνει ένα παιδί το 1982, ενώ να σημειωθεί, τέλος, ότι μια παραγωγή στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα, η «I’m Glad You’re Dead Now», του Ισραηλινού Ταουφίκ Μπαρχόμ, απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα Μικρού Μήκους Ταινίας.
Πρόκειται για μια συμπαραγωγή Παλαιστίνης – Γαλλίας και Ελλάδας (Foss Productions) όπου και γυρίστηκε. Στην ταινία δύο αδέρφια επιστρέφουν στο νησί της παιδικής τους ηλικίας, όπου βρίσκονται θαμμένα μυστικά από το σκοτεινό παρελθόν τους, το οποίο αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν.
Οι νικητές του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος
Χρυσός Φοίνικας: «Un simple accident» / «Ενα απλό ατύχημα», Τζαφάρ Παναχί (Ιράν)
Μεγάλο βραβείο της επιτροπής: «Affeksjonsverdi» / «Συναισθηματική αξία», Γιoακίμ Τρίερ (Νορβηγία)
Βραβείο της επιτροπής: «Sirat», Ολιβερ Λαξ (Ισπανία) και «Sound of falling» / «Ο ήχος της πτώσης», Μάσα Σιλίνσκι (Γερμανία)
Βραβείο σκηνοθεσίας: Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλο, «O agente secreto» / «Ο μυστικός πράκτορας» (Βραζιλία)
Βραβείο σεναρίου: Ζαν – Πιερ και Λικ Νταρντέν, «Jeunes meres» / «Νέες μητέρες» (Βέλγιο)
Βραβείο γυναικείας ερμηνείας: Νάντια Μελιτί, «La petite derniere» / «Η μικρή αδελφή» (Γαλλία)
Βραβείο ανδρικής ερμηνείας: Βάγκνερ Μόουρα, «O agente secreto» / «Ο μυστικός πράκτορας» (Βραζιλία)
Ειδικό βραβείο: «Resurrection», Μπι Γκαν (Κίνα)
Πηγή: tanea.gr
