του Νίκου Κωτσικόπουλου
Σε ιδιαίτερα ακανθώδες ζήτημα για όλες τις πλευρές –δανειολήπτες, Δημόσιο και τράπεζες– έχει αναχθεί το θέμα των παλαιών στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο και πιέζει για λύσεις, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες αναζητείται ειδική ρύθμιση στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού, για να περιλάβει όλα αυτά τα δάνεια.
Οι μεν δανειολήπτες έχουν βρεθεί με ένα υπέρογκο χρέος από το συναλλαγματικό ρίσκο του δανείου, με το ελβετικό φράγκο να έχει ανατιμηθεί περί το 60% έναντι του ευρώ από τη χρονική περίοδο που δόθηκαν αυτά τα δάνεια, κυρίως μεταξύ των ετών 2006-2009.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της επείγεται να δώσει μία λύση καθώς, παρά την τελευταία απόφαση του Αρείου Πάγου σε βάρος τους, οι δανειολήπτες είναι αποφασισμένοι να προσφύγουν ξανά τόσο στην Ελλάδα εναντίον του Δημοσίου αυτή τη φορά όσο και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια και το πρόβλημα απειλεί να υποτροπιάσει προς δύο κατευθύνσεις:
– Είτε ανοίγοντας ζήτημα έστω και για μικρό ποσό των εγγυήσεων του “Ηρακλή” σε βάρος του Δημοσίου,
– Είτε με νέα πληγή στα κόκκινα δάνεια, για ένα σύνολο δανείων που υπολογίζεται να έχει αξία 2,85 δισ. για όλες τις συστημικές τράπεζες.
Τα περισσότερα από τα 70.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο ακόμα εξυπηρετούνται με δυσκολία από τους δανειολήπτες, με ρυθμίσεις που κάνουν οι ίδιες οι τράπεζες. Οι τελευταίες δεν θέλουν να μετατραπούν τα δάνεια αυτά σε ΜΕΑ, σε μια περίοδο κατά την οποία βλέπουν ότι αφήνουν οριστικά πίσω τους αυτό το πρόβλημα.
Το πρόβλημα που έχει κάθε πλευρά
Οι τράπεζες έχουν υποχρέωση έναντι των μετόχων τους να επιτύχουν την πλέον επωφελή λύση και κρατούν “ζωντανά” και εξυπηρετούμενα τα περισσότερα από αυτά τα δάνεια, με ρυθμίσεις που κάνουν οι ίδιες, αλλά ένα τμήμα τους ήδη δεν εξυπηρετείται και μέρος αυτών μάλιστα έχει τιτλοποιηθεί, έχοντας περιπλέξει με αυτό τον τρόπο το ζήτημα και τις πιθανές λύσεις. Έχουν κερδίσει την υπόθεση στον Άρειο Πάγο, αλλά θα γράψουν ζημίες αν τα δάνεια γίνουν ΜΕΑ.
Το Δημόσιο έχει υποχρέωση έναντι των φορολογούμενων να μην επιτρέψει να καταπέσουν οι εγγυήσεις του “Ηρακλή”, ενώ στην περίπτωση που χάσει υπόθεση σε βάρος των δανειοληπτών, μπορεί να επιβαρυνθεί περαιτέρω.
Οι δανειολήπτες αισθάνονται αδικημένοι από την εις βάρος τους απόφαση. Θέλουν να μη χάσουν τα ακίνητά τους, αλλά έχουν επιβαρυνθεί με υπέρογκο κόστος και επικαλούνται τις δικαστικές αποφάσεις σε όλη την Ευρώπη, οι οποίες προέκυψαν υπέρ των δανειοληπτών, για το ίδιο θέμα. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησαν και δημοσίευσε το capital. gr, σε άλλες χώρες ανέκυψαν δικαστικές αποφάσεις υπέρ των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο, που είχαν ανάλογο πρόβλημα. Σε Ισλανδία, Γαλλία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία, Γερμανία, Ρουμανία, Ιταλία, Ισπανία, Σλοβενία και Κύπρο δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες δικαιώθηκαν.
Οι αποφάσεις σε γενικές γραμμές ακύρωναν τα παλαιά δάνεια, με το σκεπτικό ότι οι δανειολήπτες δεν είχαν ενημερωθεί πλήρως και ενδελεχώς για τους σοβαρούς κινδύνους από δάνειο σε άλλο νόμισμα. Δικαστικές αποφάσεις αποφάσιζαν τη μετατροπή των δανείων σε ευρώ, με ισοτιμία της ημερομηνίας εκταμίευσης του δανείου.
Οι πιθανές λύσεις που επεξεργάζεται το Δημόσιο
Από πλευράς Δημοσίου από καιρό προσανατολίζονται σε δύο λύσεις:
– Η πρώτη λύση είναι να μετατραπούν τα δάνεια σε ευρώ, αλλά το αγκάθι είναι στην ισοτιμία μετατροπής.
– Η δεύτερη λύση, που ήρθε στο προσκήνιο με τη διεύρυνση των ορίων του εξωδικαστικού συμβιβασμού, είναι να ενταχθούν τα δάνεια αυτά στον συμβιβασμό και να γίνει ρύθμισή τους με ευνοϊκούς όρους, συμπεριλαμβάνοντας τα δάνεια αυτά. Οι πληροφορίες θέλουν περίπου το 80% των 10.000 κόκκινων δανείων σε ελβετικό φράγκο να μπορούν ήδη να ενταχθούν σε ρύθμιση του εξωδικαστικού.
Για τους δανειολήπτες προβλέπεται “κούρεμα” του δανείου και μέχρι 240 δόσεις, δηλαδή το δάνειο θα πρέπει να εξοφληθεί στα επόμενα 20 χρόνια, για δάνεια τα οποία δόθηκαν πριν από 15 χρόνια.
Ωστόσο ο σύλλογος των δανειοληπτών αυτών των δανείων δεν το βλέπει θετικά, εστιάζοντας στο γεγονός ότι όποιος υπαχθεί στον εξωδικαστικό συμβιβασμό υποχρεώνεται να παραιτηθεί από ένδικα μέσα.
Μελετάται η περίπτωση να γίνουν παρεμβάσεις, ώστε να μπορέσουν να υπαχθούν όλοι οι δανειολήπτες στα νέα διευρυμένα οικονομικά όρια της ρύθμισης.
Πώς περιγράφουν το ζήτημα ξένοι αναλυτές
Σε έκθεση της Mediobanca για τις ελληνικές τράπεζες στις 12 Φεβρουαρίου 2025 οι ίδιες προτάσεις ήταν στο τραπέζι:
“Πριν από την οικονομική κρίση του 2009, οι ελληνικές τράπεζες εξέδιδαν στεγαστικά δάνεια συνδεδεμένα με το ελβετικό φράγκο, τα οποία ήταν πιο ελκυστικά από τα δάνεια συνδεδεμένα με το ευρώ λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων τους εκείνη την εποχή.
Ωστόσο, η επακόλουθη υποτίμηση του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου προκάλεσε σημαντική οικονομική δυσχέρεια σε πολλούς πελάτες.
Τώρα οι ελληνικές τράπεζες διαβουλεύονται με το υπουργείο Οικονομίας για την οριστικοποίηση ενός σχεδίου ρύθμισης των στεγαστικών δανείων σε ελβετικά φράγκα. Καθώς οι τράπεζες επιδιώκουν να αποφύγουν μια λύση που θα μετέτρεπε αυτά τα δάνεια σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μια πιθανή προσέγγιση θα ήταν η μετατροπή τους σε δάνεια σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο για τρία χρόνια.
Εναλλακτικά, οι δανειολήπτες ενδέχεται να μπορούν να συμμετάσχουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ο οποίος προσφέρει κουρέματα χρέους και αναδιάρθρωση δανείων.
Οι δανειολήπτες τέτοιων προϊόντων σε ελβετικά φράγκα έχουν καταθέσει πολυάριθμες νομικές προσφυγές στα ελληνικά δικαστήρια, με όλες τις αποφάσεις να αποφαίνονται υπέρ των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Ωστόσο, οποιαδήποτε πιθανή πρόσθετη πρόβλεψη θα εξαρτηθεί από το ποσοστό αυτών των δανείων που θα εξακολουθούσε να βρίσκεται εντός των εξυπηρετούμενων δανείων”.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Mediobanca, η Eurobank έχει δάνεια σε ελβετικό φράγκο αξίας 1,88 δισ., η Πειραιώς δάνεια αξίας 600 εκατ., η Εθνική Τράπεζα δάνεια αξίας 211 εκατ. και η Alpha Bank δάνεια αξίας 154 εκατ.
Πηγή: capital.gr
