Σε έναν κόσμο όπου το κάθε δευτερόλεπτο μετρά και η κάθε φάση μπορεί να κρίνει τίτλους, η τεχνολογία έχει γίνει απαραίτητη σύμμαχος της διαιτησίας. Στο ποδόσφαιρο τη γνωρίζουμε ως VAR. Αλλά δεν είναι το μόνο άθλημα που κοιτά την οθόνη για να πάρει σωστές αποφάσεις. Από το NFL ως το τένις και από το κρίκετ μέχρι το βόλεϊ, η τεχνολογία έχει βρει θέση σε όλα τα γήπεδα του κόσμου.
Η αρχή έγινε στην Αμερική. Η πρώτη εφαρμογή του «instant replay» ξεκίνησε στο αμερικανικό ποδόσφαιρο, πίσω στο μακρινό 1986 – τότε που ακόμα βλέπαμε αγώνες σε βιντεοκασέτες. Αφού δοκιμάστηκε, εγκαταλείφθηκε και τελικά επανήλθε το 1999, σήμερα λειτουργεί με το λεγόμενο «challenge»: οι προπονητές έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν επανεξέταση μιας φάσης, ρίχνοντας ένα κόκκινο μαντήλι στο γήπεδο. Η τελική απόφαση παίρνεται σε συνεργασία με ένα ειδικό κέντρο replay στη Νέα Υόρκη. Και ναι, περίπου οι μισές ενστάσεις δικαιώνονται.
Στο χόκεϊ, τίποτα δεν μένει χωρίς έλεγχο. Στο χόκεϊ επί πάγου (NHL), κάθε γκολ περνά από το μικροσκόπιο. Από το 1991, υπάρχει επίσημος «Video Goal Judge» σε κάθε γήπεδο, ενώ τα τελευταία χρόνια οι προπονητές μπορούν να ζητήσουν έλεγχο για οφσάιντ ή φάουλ στον τερματοφύλακα. Η τεχνολογία εξελίσσεται διαρκώς – πλέον δοκιμάζονται ακόμα και αισθητήρες μέσα στον δίσκο και τις φανέλες των παικτών.
Το κρίκετ δείχνει τον δρόμο
Αν υπάρχει ένα άθλημα που έκανε την τεχνολογία… επιστήμη, αυτό είναι το κρίκετ. Το DRS (Decision Review System) δεν χρησιμοποιεί μόνο βίντεο, αλλά και ηχοαισθητήρες, θερμικές κάμερες και 3D γραφικά για να ελέγχει αν η μπάλα ακούμπησε τη ρακέτα. Οι ομάδες έχουν συγκεκριμένο αριθμό ενστάσεων και κάθε φάση μπορεί να καθυστερήσει για λεπτά, αλλά τουλάχιστον στο τέλος η απόφαση είναι τεκμηριωμένη.
Τένις: το Hawk-Eye που βλέπει τα πάντα
Στο τένις, το «μάτι του γερακιού» – το γνωστό Hawk-Eye – έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη όλων. Ο κάθε παίκτης έχει τρεις «κλήσεις/τζάλεντζ» ανά σετ, και το σύστημα με τις πολλαπλές κάμερες δείχνει αν η μπάλα ήταν μέσα ή έξω. Από το 2006 που εφαρμόστηκε πρώτη φορά, έχει φέρει περισσότερη διαφάνεια και λιγότερες εντάσεις.
Βόλεϊ και beach volley: το challenge έγινε ρουτίνα
Από το 2012, η FIVB εισήγαγε το «Video Challenge» και σε κάθε σετ έχει δύο ευκαιρίες για κάθε ομάδα να ζητήσει έλεγχο φάσης. Τι μπορεί να ζητηθεί; Αν η μπάλα ακούμπησε στο μπλοκ, αν πατήθηκε η γραμμή ή αν υπήρξε φάουλ. Αν έχεις δίκιο, διατηρείς το τσάλεντζ σου. Αν όχι, το χάνεις.
Σε ΝBA και FIBA
Το instant replay μπήκε στο NBA από το 2002 για ειδικές περιπτώσεις. Το 2019 καθιερώθηκε το «coach’s challenge», που δίνει τη δυνατότητα στους προπονητές να ζητήσουν αναθεώρηση φάσης, όπως για φάουλ ή παραβάσεις. Στην Ιταλία, το σύστημα εφαρμόστηκε ήδη από τη σεζόν 2004-05.
Και στο ποδήλατο υπάρχει VAR: Μπορεί να μην το φαντάζεστε, αλλά και στο ποδηλατικό Tour de France γίνεται χρήση βίντεο. Σε περιπτώσεις σπριντ με επαφές, οι διοργανωτές ανατρέχουν στις κάμερες για να δώσουν ποινές – όπως στην περίπτωση του Σαγκάν το 2017, που αποκλείστηκε μετά από επικίνδυνη επαφή με τον Καβέντις.
Στο μπέιζμπολ, η παράδοση συνάντησε την τεχνολογία. Ακόμα και η «παραδοσιακή» MLB στην Αμερική έχει προσαρμοστεί. Από το 2014 χρησιμοποιεί σύστημα επανεξέτασης φάσεων (instant replay) μετά από challenge των προπονητών, με αποφάσεις να βγαίνουν από ειδικό replay center. Και στην Ιαπωνία, το NPB έχει εφαρμόσει αντίστοιχο σύστημα από το 2010.
Όλα δείχνουν ότι η τεχνολογία ήρθε για να μείνει στον αθλητισμό. Άλλοτε βοηθός, άλλοτε «δικαστής», το VAR και τα συστήματα επανεξέτασης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της νέας εποχής. Και όπως φαίνεται, το παιχνίδι πλέον δεν τελειώνει μέχρι να… ξαναπαιχτεί στην οθόνη.
Πηγή: in.gr
