Μπόνους δόμησης: Στα ευρωπαϊκά δικαστήρια μεταφέρεται η μάχη –

Στην κατάθεση προσφυγής ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) που εδρεύει στο Στρασβούργο προχώρησε χθες η δικηγορική εταιρεία «Α. Παπαπετρόπουλος-Ε. Μπάνου και Συνεργάτες» για λογαριασμό κατασκευάστριας εταιρείας έπειτα από την έκδοση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), βάσει της οποίας κρίθηκε αντισυνταγματικό το σύστημα των κινήτρων προσαύξησης δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και ακυρώθηκε η επίδικη οικοδομική άδεια.

Η προσφεύγουσα εταιρεία προβάλλει την παραβίαση του δικαιώματος της δίκαιης δίκης, αιτούμενη παράλληλα την επανάληψη της δίκης ενώπιον του ΣτΕ, καθώς βάσει της επίμαχης απόφασης εισάγεται διαφορετική αντιμετώπιση σε οικοδομικές άδειες που στηρίζονται στις ίδιες ακριβώς νομοθετικές διατάξεις. «Στην προσφυγή μας αναφέρουμε ότι με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ παραβιάστηκε το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων των Ανθρώπων (ΕΣΔΑ) που κατοχυρώνει την υποχρέωση δίκαιης δίκης», αναφέρει ο κ. Παπαπετρόπουλος.

Πρώτον, σύμφωνα με τον ίδιο, κρίθηκε ότι μπορεί παραδεκτά ο δήμος να προσβάλλει τις άδειες που εκδίδει η πολεοδομία του «και μάλιστα κατόπιν μεταστροφής της νομολογίας του Δικαστηρίου, το ΣτΕ απέρριψε τον ισχυρισμό περί ανεπίτρεπτης ενδοστρεφούς δίκης και δέχθηκε ως παραδεκτή την αίτηση ακυρώσεως του Δήμου κατά της ίδιας του της πολεοδομίας».

Δεύτερον, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαπετρόπουλος, παραβιάζεται η αρχή της μη διάκρισης, καθώς και το πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ που προστατεύει την ιδιοκτησία. «Διότι εισάγεται ανεπίτρεπτη και αδικαιολόγηση διάκριση και δημιουργούνται δύο κατηγορίες πολιτών που τελούν υπό τις ίδιες ακριβώς νομικές συνθήκες. Έκαναν χρήση των bonus δόμησης του ΝΟΚ και εξέδωσαν νόμιμες άδειες.

»Το Δικαστήριο προστάτευσε πλήρως όσους είχαν άδεια στις 11 Δεκεμβρίου 2024 και είχαν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες. Αντιθέτως άφησε εντελώς απροστάτευτους όσους είχαν την ίδια ημερομηνία, τις ίδιες ακριβώς άδειες με κίνητρα του ΝΟΚ, αλλά δεν πρόλαβαν, δεν θέλησαν ή δεν μπόρεσαν να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες. Αυτοί καλούνται και νομοθετικά πλέον να αναθεωρήσουν τις άδειές τους και να χάσουν εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα, αντιπαροχές και αγοραπωλησίες», τονίζει ο ίδιος.

Αποζημίωση και επανάληψη της δίκης

Η κατασκευαστική εταιρεία ζητεί αποζημίωση για την αφαίρεση της περιουσίας της, υπογραμμίζοντας παράλληλα τη νομοθετική και διοικητική αβεβαιότητα που παραβιάζει την αρχή της ασφάλειας δικαίου, θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης. Στην προσφυγή επισημαίνεται επιπλέον, ότι η επίδικη οικοδομική άδεια είχε εκδοθεί σε πλήρη συμμόρφωση με το ισχύον τότε δίκαιο, το οποίο εφαρμόζονταν για πάνω από έντεκα χρόνια.

Πάντως, την περασμένη Τετάρτη ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής τροπολογία που είχε καταθέσει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ με τις νέες ρυθμίσεις που επιχειρούν να περιορίσουν τον αριθμό όσων επηρεάζονται από τις αποφάσεις του ΣτΕ, οι οποίες είχαν εκδοθεί προ τετραμήνου.

Σε αυτές προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι για οικοδομικές άδειες που έχουν ακυρωθεί δικαστικά ή εκκρεμεί απόφαση δικαστηρίου έπειτα από προσφυγή θα μπορούν (όπως και όσες έχουν ενταχθεί ή θα ενταχθούν σε χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ή το ΕΣΠΑ) να ολοκληρώσουν ημιτελή κτίρια με τα μπόνους δόμησης που προβλέπει η άδειά τους καταβάλλοντας ένα πράσινο τέλος (σ.σ. «περιβαλλοντικό ισοδύναμο» του οποίου το ύψος του θα οριστεί αργότερα) με τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν να κατευθύνονται σε πράσινες δράσεις εντός των δήμων όπου βρίσκονται. Εάν η κατασκευή βρίσκεται σε αρχικό στάδιο η συνέχιση του έργου θα εγκρίνεται από τα Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΥΠΟΘΑ και ΚΕΣΑ).

Κατά τα άλλα, οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν ότι για τις άδειες που δεν είχε ξεκινήσει η υλοποίησή τους έως την κρίσιμη ημερομηνία θα μπορούν να αναθεωρούνται, ώστε να «κοπούν» τα έξτρα τετραγωνικά, κατά προτεραιότητα και δίχως έξτρα κόστος. Ωστόσο, το κρίσιμο ζήτημα που αφορά το πώς θα πιστοποιείται η έναρξη εργασιών πριν την 11η Δεκεμβρίου, παραπέμπεται σε Προεδρικό Διάταγμα που θα εκδοθεί κάποια στιγμή στο μέλλον.